نمو نه هایی از الگوهای فعال تدریس(3)

در مطالب قبل با الگوهای تدریس و الگوی بدیعه پردازی یا نوآفرینی فکری آشنا شدید، اکنون مراحل اجرای دریافت مفاهیم را مورد بررسی قرار می دهیم

مراحل اجرای الگوی دریافت مفاهیم

نکاتی در رابطه با اجرای بهتر این الگو:

- معلم قبل از اجرای این الگو درکلاس موظف است، مثال های مناسب را آماده و تدوین کند.
- در هر گامی میزان ارائه ی جفت ها بستگی به تعداد فراگیرانی دارد که پاسخ درست را حدس زده اند و با رفتار غیر کلامی نشان می دهند.
- این الگو می تواند به منزله ی ارزشیابی تشخیصی از درس یا دروس قبلی باشد.

الگوی یاران در یادگیری

مراحل اجرای الگوی یاران در یادگیری

1- تشکیل گروه ها: در این مرحله، کلاس را به صورت منطقی (ضعیف، متوسء قوی) گروه بندی می نماییم. (گروه های 4 نفری بهتر است).

2- طرح سوال، مساله و یا فعالیت عملی مورد نظر توسط معلم

3-دعوت ازفراگیران به فعالیت" فکر کردن" به صورت انفرادی

4- نوشتن و یادداشت افکار و نظرات به صورت انفرادی. (در پایه های بالاتر).

5-بحث و تبادل نظر دو نفری و یادداشت افکار و نظرات در گروه های 2نفری. (زیرمجموعه گروه)

6- بحث و تبادل نظر دو نفری و یادداشت افکار و نظرات در گروه های 4نفری. (گروه اصلی).

7- ارائه ی نحوه انجام فعالیت ها و یا نظرات هر گروه به کلاس، توسط نماینده ی هر گروه.

8- نقد و بررسی فعالیت ها و نظرات ارائه شده توسط گروه های دیگر

9- جمع بندی و نتیجه گیری (توسط آموزگار با مشارکت دانش آموزان)

این الگو به صورت ترکیبی با سایر الگوها به کار برده می شودومی توان این الگو را زیربنای الگوهای فعال مبتنی بر کارهای گروهی دانست.

این الگو با رو به رو کردن دانش آموزان با یک مسئله برانگیزنده، شروع می شود

الگوی روشن سازی طرز تلقی (برخورد):TheClarifying Attitudes Design))

اولین مرحله در الگوی روشن سازی طرز تلقی به فراگیران کمک می کند تا با پاسخ دادن به یک سوال، طرز برخورد خود را ارزیابی کنند. سپس فراگیران دور هم جمع می شوند تا این طرز برخورد را مورد بررسی قرار دهند تا به کمک شرایط شناخته شده و اطلاعاتی که در اختیار دارند، روی بهترین طرز برخورد به توافق برسند.

 سپس هر فرد پاسخ خود را تکرار می کند تا مورد ارزیابی قرار گیرد. طرز برخورد افراد پس از بحث نیز مورد ارزیابی قرار می گیرد تا مشخص شود آیا تغییری رخ داده است؟ در زمان نقد، فراگیران استنباط هایشان را در مورد هر تغییر در طرز برخورد ارزیابی می کنند و برای استنباط در مورد عمل خودشان تعمیم هایی را بسط می دهند.

مراحل الگوی روشن سازی طرز تلقی

1- ابتدا دانش آموزان را به صورت تصادفی گروه بندی می کنیم.
2- ارزشیابی از خود
3- دررابطه با سوالات ناتمام،سوالات چهار گزینه ای ارائه می گردد و گزینه های مورد نظر توسط فراگیران به صورت فردی انتخاب می شود.
4- اعضای گروه در مورد گزینه ها، بحث و تبادل نظر می کنند. سپس هر تیم پاسخ های مورد توافق تیم را در جدولی مطابق جدول زیر ارائه می دهد. 

5- نقد و بررسی کارایی تیم (معلم می تواند با بیان دیدگاه های خود و وسعت بخشیدن به نظرات، هدایت و رهبری تیم ها را بر عهده گیرد.)

روش تفحص گروهی

این الگو با رو به رو ساختن دانش آموزان با مساله ای جالب و جذاب شروع می شود. ممکن است این رو به رو ساختن، صحبت در مورد یک خاطره یا یک تجربه یا ارائه ی مطالب توسط معلم صورت گیرد. اگر دانش آموزان عکس العمل نشان دهند. معلم توجه آنان را به تفاوت های موجود درعکس العمل هایشان، یعنی موضع، درک، نحوه ی سازماندهی به موارد و احساسشان جلب می کند. معلم با علاقمند شدن دانش آموزان به تفاوت در عکس العمل های خود، آنان را به سوی قانونمندکردن و سازمان خود، اقدام و گزارش نتایج خود را تحلیل می کنند.

مراحل الگوی تفحص گروهی عبارتند از:

مرحله ی اول: رویارویی با موقعیت مبهم
مرحله ی دوم: کشف واکنش ها نسبت به آن موقعیت
مرحله ی سوم: تدوین طرح بررسی و سازمان دهی برای بررسی (تعریف مساله، نقش، تکلیف و. . .)
مرحله ی چهارم: بررسی مستقل گروهی
مرحله ی پنجم: تحلیل پیشرفت و جریان
مرحله ی ششم: فعالیت مجدد با برخورداری از نتایج

بهترین روش تدریس کدام است ؟

هیچ یک از روش های تدریس، فی نفسه خوب یا بد نیستند. بلکه نحوه و شرایط استفاده از آنهاست که باعث قوت یا ضعفشان می شود.

لذا معلم باید با توجه به:

 الف) اهداف آموزشی
ب) محتوای درس
ج)نیازها و علایق دانش آموزان
د) امکانات موجود (زمان، فضا، وسایل و. . .)
ه) تراکم دانش آموزی و. . . .

همیشه به یاد داشته باشیم بیشتر آموخته های مهم ما، حاصل تعامل با دیگران است. (ژان پیاژه)
معلمی که تدبیر دارد، تنبیه ندارد.
جمع هر کلاس وقتی مثبت است که معلم آن، منهای منیت است.

وقتی افراد در تیم کار می کنند، توانایی تیم چیزی بیش از مجموع توانایی های افراد تیم می گردد. یعنی همیاری در این تیم ها، منجر به تولید انرژی اضافه یا سینرژی (2< 1+1) می شود. (حایری زاده و همکاران).

لئون تولستوی (در وصف بهترین معلم): بهترین معلم کسی است که دارای قابلیت خلق روش های تازه است و بهترین روش ها، روش خاصی نیست. بلکه یک هنر است.
هر معلم باید تلاش کند، در خود قابلیت کشف روش های جدید را بپروراند.

نمونه هایی از الگوهای فعال تدریس(1)

نمونه هایی از الگوهای فعال تدریس(2)

نمونه هایی از الگوهای فعال تدریس(3)