پايگاه تغذيه سالم مدارس
پايگاه تغذيه سالم مدارس
بهداشت غذا جداي از بهداشت محيط نيست، در واقع يکي از عوامل آلوده‌سازي مواد غذايي، رعايت نکردن بهداشت محيط است. در صورتي که اصول بهداشتي در مورد محيط و مواد غذايي رعايت نشود، ميکروارگانيسم‌هاي فاسدکننده يا مسموم کننده غذا مي‌توانند موجب بيماري مصرف‌کننده شوند.
انواع گوناگون ارگانيسم‌ها به تعداد بسيار زيادي در طبيعت يافت مي‌شوند و همواره منتظر يافتن شرايط مناسب براي رشد و نمو هستند. مواد غذايي مانند بيسکوييت ممکن است امکان چنداني براي رشد و تکثير سريع ميکروب‌ها را فراهم نکنند، اما شير و لبنيات و تخم‌مرغ محيط‌هاي بسيار مناسبي براي رشد و تکثير ميکروارگانيسم‌ها هستند. حتي مواد غذايي بسته‌بندي شده هم که داراي تاريخ مصرف هستند، اگر در شرايط نامناسب نگهداري شوند، خيلي زود فاسد مي‌شوند.
وسايل و افرادي هم که در تهيه مواد غذايي دخالت دارند، ممکن است از عوامل آلوده کننده مواد غذايي باشند. سطوح ميزهاي کار، ديوار و کف، نقش مهمي در انتقال آلودگي‌ها دارند. حشرات به ويژه مگس و سوسک، همچنين موش، سگ و گربه و حيوانات ديگر هر کدام مي‌توانند منشا آلودگي مواد خوراکي باشند. آلودگي مواد خوراکي به وسيله گرد و خاک موجود در هوا نيز از نظر بهداشتي مهم است. باکتري‌ها، قارچ‌ها و اسپورهاي آنها مي‌توانند از راه هوا به مواد غذايي راه يابند. مواد غذايي پخته اي که با دست‌هاي آلوده در تماس بوده اند، اگر مدتي در دماي محيط بمانند، در صورت مصرف، موجب مسموميت مصرف‌‌کنندگان مي‌شوند.
در محيط‌هاي دسته‌جمعي مانند مدرسه که مواد خوراکي در اختيار تعداد زيادي از دانش‌آموزان قرار مي‌گيرد، رعايت اصول بهداشت محيط اهميت بيشتري پيدا مي‌کند، زيرا رعايت نکردن اين اصول، مسموميت‌هاي غذايي دسته جمعي را به دنبال دارد.
از اين رو بايد گفت که تهيه و عرضه مواد غذايي سالم و مغذي و سودمند براي دانش‌آموزان، وظيفه اخلاقي و قانوني پايگاه‌هاي تغذيه مدارس است. لذا براي پايگاه‌هاي تغذيه سالم در مدارس مقررات، موازين و استانداردهاي خاص تدوين شده است.
آگاهي دست‌اندرکاران تهيه و توزيع مواد غذايي درباره ي اصول بهداشت محيط و مواد غذايي و چگونگي کاربرد آن و همچنين نظارت و بازرسي مرتب از اين مکان از نيازهاي اساسي است.
پايگاه تغذيه سالم
اما يک پايگاه تغذيه سالم بايد چه ويژگي‌هايي داشته باشد؟
اول از همه سقف آن بايد صاف، حتي‌الامکان مسطح، بدون ترک‌خوردگي، درز و شکاف و هميشه تميز باشد. درها و پنجره‌ها هم بايد از جنسي مقاوم تهيه شوند و سالم ، بدون ترک‌خوردگي، شکستگي و زنگ‌زدگي و قابل شستشو بوده و هميشه تميز باشند.
همچنين پنجره بايد بازشو، مجهز به توري سالم و مناسب باشد به گونه‌اي که از ورود حشرات به داخل پايگاه جلوگيري کند.
کف پايگاه هم بايد از جنس مقاوم بوده و صاف، بدون درز و شکاف و قابل شستشو باشد و نيز داراي شيب مناسب باشد تا در صورت شستشو آب در آن جمع نشود.
پيشخوان و ميز کار هم از جمله اساسي‌ترين بخش‌هاي اين پايگاه هاست و بايد سطح آن از جنس قابل شستشو باشد.
وجود تهويه مناسب در اين پايگاه‌ها لازم و ضروري است، طوري که هواي داخل پايگاه هميشه سالم، تازه، کافي و عاري از بو باشد.
سطح ديوارهاي پايگاه هم بايد صاف، بدون درز و شکاف و به رنگ روشن باشد و از کف تا سقف مقاوم بوده و طوري باشد که از ورود حشرات و جوندگان جلوگيري به عمل آورد.
البته پس از رعايت تمام اين نکات نبايد فراموش کرد که نگهداري هر گونه وسيله ي اضافي، مستهلک، مستعمل و مواد غذايي غير قابل مصرف و ضايعات در پايگاه‌هاي تغذيه مدارس ممنوع است.
عذرا سنگلجي - بيتا سرلک
هفته نامه سلامت
*مطالب مرتبط:
عوامل موثر بر فساد شيميايي شير
دانستني هاي خريد و نگهداري لبنيات
پيشگيري از بيماري‌هاي ناشي از غذا
از تاريخ مصرف مواد غذايي اطلاع داريد؟
با تغذيه صحيح از ابتلا به بيماري هاي عفوني جلوگيري كنيد
بهترين تغذيه در زنگ تفريح مدرسه