عوارض جانبی داروهای کاهش وزن جدید

تقاضا برای این داروها زیاد است. گزارشی از دانشگاه میشیگان دریافته بیش از ۶۰ درصد از افراد ۵۰ تا ۸۰ساله که اضافه‌وزن دارند، مایل به مصرف این داروها هستند. اما این داروها نیز مثل داروهای دیگر بدون عوارض جانبی نیستند.
چهار دارو از داروهای معروف GLP-1 یعنی اوزمپیک و مونجارو (تأیید شده برای دیابت) و ویگووی و زپ‌باند (تأیید شده برای کاهش وزن) دارای عوارض جانبی مشابه‌اند.

شایع‌ترین عوارض جانبی:
. تهوع
. اسهال
. استفراغ
. یبوست
. معده درد
اما این داروها ممکن است عوارض جانبی جدی‌تری نیز داشته باشند، از جمله مشکلات کیسه صفرا، قند خون پایین، آسیب کلیوی و رینوپاتی دیابتی (آسیب به شبکیه چشم).
مطالعه‌ای در سال ۲۰۲۳ دریافت افرادی که این داروها را مصرف می‌کنند ممکن است در معرض التهاب پانکراس و گاستروپارزی (فلج جزئی عضلات معده) قرار بگیرند. گاستروپارزی باعث می‌شود تخلیه معده با تأخیر انجام شود.
ضمناً یک سری از افراد بعد از شروع مصرف این داروها دچار ریزش مو شده‌اند. عده‌ای نیز در زمان بیهوشی برای عمل جراحی دچار آسپیراسیون شده‌اند (وقتی غذا یا مایعات وارد راه‌های هوایی می‌شوند).
افکار خودکشی نیز در ارتباط با مصرف این داروها گزارش شده است؛ اما در مطالعات اخیر، محققان ارتباط شفافی پیدا نکرده‌اند.

داروهای GLP-1 ممکن است اشتها را کاهش داده و به سلامت قلب کمک کنند

همهٔ عوارض جانبی گزارش شده از مصرف داروهای GLP-1 بد نیستند. برخی از افرادی که از این دسته داروها استفاده می‌کنند می‌گویند اشتهایشان نسبت به قبل کمتر شده است.
اشتها از سیستم پاداش در مغز ایجاد می‌شود. این داروها ظاهراً می‌توانند بر سیستم پاداش مغز اثر بگذارند. افرادی هستند که طبق گفتهٔ خود اشتهایشان بعد از مصرف این داروها کمتر شده است، مثلاً قبلاً تمام مدت هوس شیرینی داشتند؛ اما حالا این‌طور نیستند.
اثر داروهای GLP-1 بر اشتها، موضوعی قابل‌توجه است: این داروها سروصداهای درون مغز را که شما را مایل به خوردن می‌کنند ساکت می‌کنند.
یک اثر مثبت دیگر: در یک تحقیق بالینی بزرگ دیگر محققان دریافتند سماگلوتاید که عامل فعال در اوزمپیک و ویگووی است می‌تواند ریسک حمله قلبی و سکته مغزی را تا ۲۰ درصد در افرادی که دچار بیماری قلبی و چاقی هستند کاهش دهد.
یک مطالعهٔ جدید دیگر نیز نشان داد تیرزپاتید، عنصر فعال در مونجارو و زپ‌باند به کاهش فشارخون سیستولیک در افراد کمک قابل‌توجهی کرده بود. افراد مورد مطالعه کسانی بودند که مشکل چاقی داشتند و حدود ۸ ماه دارو مصرف کرده بودند.
هرچند داروی تیرزپتاید به‌عنوان دارویی برای کاهش وزن مورد مطالعه قرار گرفت؛ اما کاهش فشارخون در افراد مورد مطالعه، قابل‌توجه بود. البته هنوز مشخص نیست اثر این دارو بر فشارخون به‌خاطر خود داروست یا کاهش وزن افراد.

مزایای این داروها ارزش معایب آنها را دارند

باوجود گزارش‌هایی مبنی بر عوارض جانبی جدی‌تر این داروها، محققان می‌گویند این داروها تاکنون دارای پیشینهٔ نسبتاً ایمن بوده‌اند. مصرف بعضی از آگونیست‌های GLP-1 تقریباً دو سال است که رایج است.
خیلی از افراد با ادامهٔ مصرف این داروها احساس بهتری پیدا کرده‌اند، نه بدتر. ضمناً درمان‌های متناوبی نیز وجود دارند که می‌توانند خوب باشند. مثلاً MiraLAX می‌تواند به رفع یبوست کمک کند.
برخی از عوارض جانبی نیز ممکن است نتیجهٔ خود کاهش وزن یا حتی یک بیماری دیگر باشند نه دارو، مثلاً ریزش مو که در کاهش وزن‌های زیاد به‌شدت شایع است. مثلاً اوزمپیک و مونجارو برای دیابت تأیید شده‌اند، و دیابت شایع‌ترین دلیل شناخته شده برای گاستروپارزی (فلج معده) است.
بااین‌وجود این داروهای دیابت و کاهش وزن مناسب هر کسی نیستند. افرادی که سابقه التهاب پانکراس دارند باید پیش از شروع مصرف این داروها از پزشک خود اجازه بگیرند. همچنین بیمارانی که سرطان مدولاری تیروئید یا سابقه این بیماری در خانواده را دارند نباید از داروهای GLP-1 استفاده کنند، زیرا احتمال تشکیل تومورهای سلول‌های C تیروئید وجود دارد.
تحقیقات نشان می‌دهد بیشتر افراد با توقف مصرف این داروها، وزن ازدست‌رفته خود را دوباره به دست می‌آورند. مطالعه‌ای دریافت افراد یک سال بعد از توقف مصرف دارو، دو سوم از وزن کاهش‌یافته خود را دوباره به دست آورده بودند.

با پزشکتان مشورت کنید

در پایان اینکه متخصصین سلامت می‌گویند پیش از شروع مصرف داروهای GLP-1 با پزشکتان مشورت کنید. دانستن عوارض جانبی داروها همیشه اهمیت دارد و همه باید بدانند که هیچ داروی جادویی وجود ندارد. همه چیز ریسک دارد و هر دارویی دارای عوارض جانبی است.
گزارش‌هایی که مبنی بر آسپیراسیون حین جراحی ارائه شد، باعث شد پزشکان و متخصصین توصیه کنند نظارت پزشک در مصرف این داروها ضروری است. انجمن متخصصین بیهوشی آمریکا توصیه می‌کند پیش از عمل‌های جراحی از پیش تعیین شده، مصرف داروهای GLP-1 متوقف شود تا ریسک عوارض حین عمل کمتر شود و این چیزی است که پزشک باید به بیماری که عمل جراحی در پیش دارد توصیه کند.
اما عده‌ای از افراد در حال مصرف این داروها هستند بدون اینکه حتی یک‌بار با پزشک مشورت کرده باشند. سازمان غذا و دارو می‌گوید، سموگلوتاید، عنصر فعال در اوزمپیک و ویگووی، غیرقانونی به‌صورت آنلاین به فروش می‌رسد. این آژانس هشدار می‌دهد که چنین داروهایی ممکن است تقلبی باشند، یعنی می‌توانند حاوی عناصر اشتباه باشند یا عنصر فعال اصلی آنها بسیار کم، بسیار زیاد یا اصلاً ناموجود باشند یا حتی شاید حاوی عناصر مضر دیگری باشند.
مصرف چنین داروهایی قطعاً می‌تواند پیامدهایی برای مصرف‌کننده‌هایی که تحت‌نظر پزشک نیستند یا مشاوره درستی نگرفته‌اند داشته باشد.

---