بررسی مشکل ترافیک – جلسه ششم

اهداف جلسه شامل اهداف رفتاری و آموزشی:

·          طرح سناریوی حضور در محل های پرترافیک

·          آموختن نحوه ی مراجعه ی مناسب به مخاطبین پرسش نامه ها

·          تصویربرداری هدف مند و با فاصله ی زمانی از فراز یک نقطه ی ثابت

·          تمرین مهارت استخراج آمار

·          برآورد تأثیر نتایج عددی ( کمّی ) و کیفی نظرسنجی ها در تصمیم گیری ها

·          

زمان عملیاتی: یک جلسه ی تئوری 1/5ساعته و چند نوبت نیم ساعته در خیابان ها!

وسایل لازم: پرسش نامه های تکثیر شده به تعداد مطلوب، تعدادی مداد و زیردستی!، دوربین عکّاسی و فیلم برداری ( حتّی الامکان به شکل فریم های با فاصله )، پوشه و دفترهای یادداشت هر تیم در موضوع خودش.

روند کار:

کاش، پیش از این، بیشتر فرصت می داشتیم درباره ی نحوه ی تقسیم بندی و تشکیل زیرگروه های عملیاتی میان دانش آموزان، صحبت مفصّل تری با هم داشته باشیم، به هر حال، هرچند همه ی اعضاء گروه تقریباً در همه ی جلسات عمومی حضور دارند و اجازه دارند رأی و نظر بدهند، ولی طبیعی است حتّی به تناسب مسیر و طبیعت پیرامونشان و یا چگونگی آمد و شدشان ( مثلاً با سرویس، تاکسی، اتوبوس و مینی بوس یا پیاده یا با ماشین خانواده و...) توجّهشان - گاهی هم به شکل ناخودآگاه - به برخی موضوعات پیرامون ترافیک، بیشتر از سایر حوزه ها و زمینه ها جلب خواهد شد، و این را می توان از نحوه ی بیان و گزارش ها و ابراز علاقه هایشان فهمید، پس چی از این بهتر که هر کدام ( یا هر دو نفر ) را مسئول پی گیری، اجرا و ارایه ی یکی از شاخه های کارهای مطرح در طیّ جلسات قبل و بعد، قرار دهیم و البته بقیّه هم به این فرد مسۆول، آنچه را که یافته باشند و مربوط باشد، می رسانند،

این سرپرست موضوعی، پوشه ای به نام سوژه ای که در دست دارد، تهیه می کند. ( مثلاً عنوان خاصّ « ترافیک جاده ای » یا « مشکل چهارراه ها » یا « فایده ی پل ها » و،.. ) به این ترتیب در حالی که همه با هم همکاری می کنند ما به حجم انبوهی از اطلاعات تفکیک شده ی موضوعی دسترسی خواهیم داشت تا به هنگام ارایه و نتیجه گیری دستمان پر باشد و کارها کمتر متداخل و بیشتر منظم باشند.

باز هم به عنوان مثال – و خصوصاً بعد از این جلسه - در هر پوشه، می بایست فهرست ها، نقشه،پرسش نامه ها و سپس جدول ها و نمودارهای گوناگون ( و غیر تکراری ) باشد. انتخاب این عنوان پوشه ها و سپردن هر کدام به یکی دو نفر از دانش آموزان خودش موضوعی است که می تواند مورد گفتگو و تصمیم گیری جمعی واقع شود و حتّی ممکن است ناگزیر شوید رأی گیری یا قرعه کشی کنید!

البتّه خیلی سخت نگیرید، عیبی ندارد اگر 2 گروه یا 2 نفر روی یک عنوان به شکل جداگانه و موازی کار کنند به شرط اینکه محلّ های خارجی و واقعی و مصداق بیرونی متفاوتی داشته باشند، مثلاً پوشه ای به نام تقاطع آزادی و پرونده ی دیگری به نام میدان امام وجود داشته باشد و...

و اگر فرد یا تیمی کارش را خوب و زودتر تمام کرد، یک زیر موضوع تازه به آن، پیشنهاد و سپرده می شود، این بار قبل از آن که با پرسش نامه های آماده و تکثیر شده به خیابان ها برویم، لازم است یک بار (و با فاصله ی زمانی کم) دقیقاً خودمان را در محل فرض کنیم و با تخیل و تصور، هر آنچه را که ممکن است رخ بدهد، پیش از وقوع، خوب به آن فکر کنیم و با در نظر داشتن احتمالات مختلف، برای رفع موانع و دفع خطرات و پیشبرد برنامه ی پروژه، کاملاً آماده شویم ( اوّل به لحاظ ذهنی و بعد هم عملی - ان شاء ا... ) مثلاً اینکه چه ساعتی، آنجا خواهیم بود؟ چند نفریم؟ وضع هوا چطور است؟ اگر بارانی است با چتر و... اگر سرد است با لباس کافی و مناسب و...

حتّی در این مرحله می توان از اولیاء داوطلب دانش آموزان هم برای همراهی و سرپرستی، خیلی کمک گرفت، موضوع اصلی، پخش و پر کردن پرسش نامه ها است، بسته به موضوع و مخاطب هایی که از پیش تعیین کرده ایم، برای هر دسته، سۆالات ویژه داریم، مانند راننده ها، عابرین، مأمورین انتظامی و برخی ساکنین ثابت محلّ، مثل کسبه و صاحبان مغازه ها و... شاید نگه داشتن و گرفتن وقت کافی از راننده های در حال حرکت، به صلاح نباشد، بنابراین باید از فرصت های که آن ها خودشان توقف کرده اند، استفاده کرد، مثلاً پشت یک چراغ قرمز طولانی یا ترافیک شدید یا مثلاً به مبدأ و مقصد تاکسی های خطی مراجعه کرد یا صف پمپ بنزین ( یا گاز! ) و... و یا حتّی به همسایه های خودمان، پرسش نامه بدهیم!

افزودن هر نوع اطلاعات اضافی به شکل توضیحات مختصر و کوتاه و سریع مثلاً در پشت پرسش نامه ها، خالی از ضرر است و چه بسا بتواند در دسته بندی گروهآماری مان مفید باشد، مثل اینکه بنویسیم پرکننده ی فرم سۆالات از چه تیپی بوده: راننده تاکسی، کارمند، راننده ی اداری و... و یا مثلاً نوع اتومبیل یا وسیله ی نقلیه ی او چه بوده؟ و یا اینکه چند سال دارد و چند سال است رانندگی می کند و... ولی حواستان باشد، بیشتر، این اعداد هستند که مهم هستند و قابل معدّل گرفتن و ارایه ی آماری و نمودار و... اطلاعات غیر مفید و غیر ضروری مثل مثلاً نام افراد! یا محل تولدشان! و...

بدیهی است که بی اهمّیت هستند و به جای آن ها بهتر است بپرسیم، معمولاً یا روزانه، از کدام مبدأ به چه مقصدی می روند؟ آیا می دانند این مسیر چند کیلومتر است؟ چقدر در راه هستند؟ ( اگر ترافیک نباشد ) و چه مدّت را در ترافیک می گذرانند؟ علّت اصلی ترافیک را چه می دانند؟ و چه راه حلّی سراغ دارند؟ و...
پیش می آید که شما با شخص علاقه مند و با حوصله و پرچونه ای برخورد می کنید ( مثل من! ) که می خواهد برایتان بیشتر توضیح بدهد، شما هم وظیفه دارید متقابلاً حوصله و علاقه نشان بدهید و خلاصه تحمّل کنید، چرا که ممکن است عمده ی مطالب آن فرد برای شما تکراری باشد ولی او خودش اولین بار است که دارد آن ها را بیان می کند! واین خود نوعی آموزش است و فرهنگ سازی.

همراه داشتن دفتر یادداشت های کوچک یا کاغذهای برش خورده برای یادداشت مشاهدات اضافی شخصی تان برای هر چه غنی تر کردن فهرست های قبلی درباره ی علل ایجاد یا عوامل مۆثّر در کاهش یا افزایش و بالأخره برطرف شدن ترافیک، بد نیست!
می دانم که بعضی ها خجالت می کشند به سراغ مردم بروند! ولی عزیزان و دوستان، اینجا دقیقاً محلّ انجام یک کار عملی است و در کنار آن همزمان به دست آوردن جرأت در برقراری ارتباط سالم و سازنده و فعال و مفید با دیگران. این تمرین، آغاز مناسب و کم یا بی خطری است برای کسب این مهارت.
بنابراین، افرادی که روی بازتری دارند و انجام این مرحله از کار برایشان راحت تر است، شایسته است، نوبت را به دوستان کم روی خودشان بدهند تا آن ها هم فرصت جرأت ورزی به دست آورند..... نگران نباشید، آنقدر کار هست که به همه برسد!

یکی دو نفر هم می توانند مشغول تصویر برداری باشند، چه با دوربین عکاسی و چه فیلمبرداری، اما این کار باید با هدف مشخّص انجام شود، شما پیشنهادی ندارید؟
به عنوان مثال کاشتن ( و گذاشتن ) دوربین روی یک سه پایه ی ثابت و بدون لرزش و تنظیم مناسب کادر و گرفتن عکس های با فاصله ی زمانی برابر ( مثلاً هر 30 یا 20 یا 60 ثانیه ) یکبار و اگر هم ممکن است ( با بعضی دوربین ها ) نمایش سریع و پشت سر و متوالی این فریم ها، هرچه این عکس یا فیلمبرداری از ارتفاع بیشتر و از موضع بالاتری باشد، نتیجه جالب تر است، از بالای پل های عابر پیاده، یا ساختمان های بلند و البتّه بهتر است دریچه ی دوربین را عمودی رو به پایین ( خیابان ) بگیرید.
فکر می کنید بتوان از صدا و سیمای استان کمک گرفت؟ از آرشیوشان درباره ی ترافیک یا از دوربین ها و امکانات تدوین شان؟ البته انتخاب سناریو و محل با شما!
اینکه ما هر مرحله از جلسه را ناگهان رها می کنیم و به سراغ قسمت دیگری می رویم، هرگز به این معنا نیست که مطالب کافی گفته شده و تمام شده و پی گیری و توسعه ی بیشتری لازم نیست، بلکه شاید به علت کمی فرصت و فراغت ما باشد و این یعنی بهترین فرصت برای شما که به کمک و همفکری بچه ها موضوع را حسابی پرورش بدهید و همه ی جوانب و اطراف آن را بررسی کنید،

خوبِ خوب به همه ی پیشنهادات و نظرات بچه ها گوش دهید، می توانید حتی از تکنیک بارشِ فکری استفاده کنید: ( گفتن هر چه به ذهن می رسد، بدون دغدغه و نگرانی از نادرست یا کم اهمیت بودن آن ) موارد مهم و برتر را یادداشت و سپس مرتب کنید.
از بازگشت به کارهای ناتمام و یا انجام شده ی قبلی و کاستن یا افزودن و اصلاح آن ها، دریغ نکنید، رقابت سازنده و سالم ایجاد کنید و از تشویق، هرچه بیشتر بهره ببرید، جایزه بدهید! ( حدّاقل جوایز معنوی! ) و،..
باید همه بیاموزیم ( یاد بگیریم ) و بیاموزیم ( یاد بدهیم ) که همیشه، همه می توانند از هم بیاموزند و چیزها یاد بگیرند، همیشه نکات چه بسا ساده ای هست که به هر علّت از چشم ما پنهان مانده، این یک روند دایمی است که ما اگر خودمان را درگیر آن کنیم و در معرض آن واقع شویم، به مراتب بیش از آنکه فایده برسانیم، فایده می بریم، مطمین باشید!

پس از هر نوبت بازگشت از سفرهای خیابانی! پرسش نامه ها و نوشته ها را منظم کنید و اطّلاعات عددی و آماری آن ها را استخراج و جمع بندی کرده، بنویسید و در پوشه ی خودتان قرار دهید، از همین حالا می شود شروع کرد به رسم نمودارها و جدول ها،
خب، حالا منظور از دانستن این همه آمار و ارقام چیست؟ فایده ی این محاسبات چگونه و در کجا و توسط چه کسانی دریافت می شود؟
اینکه شما قبلاً حساب کردید ضرر ترافیک در شهر خودتان، مثلاً چند ده میلیون تومان در روز است چه فایده ای دارد؟ این اعداد فقط وقتی به چشم می آیند که بگوییم ( و به طور عملی نشان بدهیم ) با به کار بستن بعضی پیشنهادات ( که البتّه ممکن است هزینه های ابتدایی هم داشته باشند ) می توان چه صرفه جویی عظیمی ایجاد کرد، (که در برابر آن هزینه ی اولیه ی عملیاتی واقعاً ناچیز است! )
و با این سرمایه ی هدر رفته، چه کارهای لازمی می شود کرد... حتّی بهتر است مثال های محلی و موردی بزنیم.
بنابراین، این مسیولین و تصمیم گیرندگان امور ترافیکی و شهری هستند که الآن چون نمی دانند، عمل نمی کنند و وظیفه ی ما این است که این آگاهی عملی فرآوری شده را به ایشان ارایه دهیم و آنگاه منتظر تصمیمات شان باشیم،.

ارزیابی:

 علاوه بر حجم کارهای انجام شده به کیفیت آن ها هم توجّه کنید،