ساختار مقاله مبتنی بر پژوهش میدانی

مقدمه

هر مقاله علمی با یک مقدمه شروع می‏شود و آن، خلاصه‏ای از فصل اول و دوم پایان نامه‏ها و رساله‏ هاست که به طور مختصر به بیان کلیات تحقیق و بررسی مختصری از پیشینه آن می‏پردازد؛ بنابراین در مقدمه مقاله مسئله تحقیق و ضرورت انجام آن و اهداف آن از نظر بنیادی و کاربردی به صورت مختصر بیان می‏گردد و سپس به بررسی سوابق پژوهشی که به طور مستقیم به موضوع تحقیق مرتبط است، پرداخته می‏شود.

مقدمه باید یک منطق اساسی را در تحقیق بیان کند و به خواننده نشان دهد که چرا این تحقیق ادامه منطقی گزارش‏های پیشین است. در این بخش پس از نتیجه‏گیری از پژوهش‏های بررسی شده، محقق باید پرسش‏های پژوهش خود را به صورت استفهامی بیان کرده و به تعریف متغیرهای تحقیق به صورت عملیاتی بپرداز.

بیان روش

هدف اساسی از بیان روش آن است که به گونه‏ای دقیق، چگونگی انجام پژوهش، گزارش گردد تا خواننده بتواند آن را تکرار نماید و هم چنین، درباره اعتبار نتایج داوری کند؛ بنابراین مۆلف باید همه مراحل اجرا، از جمله آزمودنی‏ها، ابزارهای پژوهش، طرح پژوهش، روش اجرا و روش تحلیل داده‏ها را بیان کند.

آزمودنی‏ها: جامعه ی مورد مطالعه و ویژگی‏ها و مشخصات آن از نظر تعداد، سن، جنسیت، میزان تحصیلات و... هم چنین چگونگی انتخاب آن ها و در صورت گروه‏بندی شدن تعداد گروه‏ها و مقدار افراد هر گروه بیان می‏شود.

 ابزارها: ابزارهای آزمایش، مثل پرسشنامه، تست و... پس از آن بیان می‏گردد. چنانچه ابزار سنجش، یک وسیله مشهور و استاندارد شده باشد، اشاره به نام آن کافی است، اما اگر یک مقیاس خودساخته باشد، باید چگونگی طراحی و تهیه آن و شواهد مربوط به اعتبار و روایی بودن آن گزارش شود.

طرح پژوهش: به نقشه کار پژوهشگر برای حل مسئله پژوهش، طرح گفته می‏شود. ابتدا متغیرهای مستقل، وابسته و تعدیل کننده و... بیان می‏شود، سپس طرح‏های پژوهشی، مثل طرح تک آزمودنیِ پیش‏تست- پس تست، تحلیل واریانس عاملی و...، که در روش به کار گرفته شده، بیان می‏گردد. هم چنین تکنیک‏های کنترل متغیرهای نامربوط و ناخواسته، مانند تصادفی ساختن، همتاسازی و غیره مورد توجه قرار می‏گیرد.

شیوه اجرا: در این قسمت همه مراحلی که آزمودنی و آزماینده در طول مطالعه انجام داده‏اند، به صورت گام به گام تشریح می‏گردد. گردآوری داده‏ها، دستورالعمل‏های اجرای پژوهش، چگونگی تشکیل گروه‏های آزمایشی و کنترل، چگونگی اجرای آزمایش و شیوه ثبت پاسخ‏ها و امثال آن، به طور خلاصه و دقیق توضیح داده می‏شود.

تحلیل داده‏ها: در این قسمت چگونگی طبقه‏بندی، مرتب کردن، خلاصه‏کردن و تحلیل‏کردن داده‏ها بیان می‏شود؛ هم چنین روش‏های آماری توصیفی به کار گرفته شده مثل فراوانی‏ها، درصدها، نمودارها، مقادیر مرکزی و پراکندگی؛ و روش‏های آماری استنباطی، مثل اجرای آزمون t، z یاf، استفاده شده در تحقیق بیان می‏گردد.

نتایج

در این بخش، توصیف کلامیِ مختصر و مفیدی از آن چه به دست آمده‏است، ارایه می‏شود. این توصیف کلامی با اطلاعات آماری مورد استفاده، کامل می‏شود و بهترین روش آن است که داده‏ها از طریق شکل و نمودار یا جدول، نمایش داده شوند. ساختار بخش نتایج، معمولاً مبتنی بر ترتیب منطقی پرسش‏ها یا فرضیه‏ها و نیز وابسته به تأیید شده بودن یا تأیید نشده بودن فرضیه‏هاست. ترتیب بیان نتایج نیز یا برحسب ترتیب تنطیم سۆال‏ها یا فرضیه‏های آن ها است یا برحسب اهمیت آن ها. روش متداولِ بیان نتایج، آن است که ابتدا مهم‏ترین و جالب‏ترین یافته‏ها و سپس به ترتیب، یافته‏های کم اهمیت‏تر ارایه می‏شود.

بحث و تفسیر

در این بخش، تمام اجزای گزارش تحقیق به هم ربط داده می‏شوند و محقق با ترکیب و پیوند بخش‏های مختلف، خواننده را به سوی یک نتیجه‏گیری کلی هدایت می‏کند. بنابراین لازم است شباهت‏ها و تفاوت‏های نتایج این پژوهش با پژوهش‏های قبلی روشن گردد و نیز معلوم شود که یافته‏های پژوهش، به روشن شدن مسئله مورد بررسی و زمینه دانش آن چه کمکی کرده‏است.

بنابراین توصیه می‏شود در این بخش، ضمن توضیح کوتاهی درباره مسئله پژوهش و بیان نتایج تحقیق، به تفسیر نتایج پرداخت. برای این کار باید این نتایج را با یافته‏های نتایج پیشین مقایسه کرد. آن‏گاه توضیح داد که پژوهش حاضر، به گسترش دانش زمینه مورد نظر چه کمکی کرده‏است، و در ضمن آن، کاربرد احتمالی آن را مشخص کرد و نقاط ضعف پژوهش را همراه با پیشنهادهایی برای پژوهشگرانی که در آینده می‏خواهند در این زمینه پژوهش، کار کنند، بیان کرد.

بخش پژوهش های دانش آموزی تبیان، تنظیم: نسرین صادقی