تبیان، دستیار زندگی
ممکن است طفلى عمل پسندیده‌اى چون نوشتن مشق با خط زیبا را انجام داده، نقاشى‌ زیبائى کرده، وسیله خوب و زیبایى ساخته، هنرى را در خطاطى به کار برده و ... از راه‌ هاى تشویق او آن است که آن را مورد تأیید قرار داده و به بچه ها عرضه کنیم. ...
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

صورت های عملی تشویق

در این مقاله می خواهیم به صورت های عملی تشویق بپردازیم. با ما همراه باشید:

صورت های عملی تشویق

١- ذکر کلمات محبت‌آمیز

غرض ذکر عبارات و کلماتى است که جنبه مهر و علاقمندى فرد و هم دیدگاه احترامى مربى را به کودک نشان دهدو او بر اثر آن دریابد که عملش مورد رضاى والدین یا مربى بوده و آن ها او را بر این اساس بیش از پیش مورد محبت قرار داده‌اند.

کلماتى مثل عزیر من، پسرجان من، آقا، خانم، شاگردخوب،الفاظى چون بفرمائید، تشریف بیاورید، آفرین برتو پسرم، دخترمن، و ... مى‌تواند حاکى از این محبت باشد و البته سعى داریم که این کلمات سرسرى و تصنعى نباشد که طفل از آن سر در مى‌آورد.

2- معرفى عمل آن در حضور جمع

در خانه یا مدرسه، نزد خواهر و برادر و یا نزد دانش‌آموزان کلاس سعى کنید فردى را که عمل خوبى انجام داده معرفى کنید و عمل او را مورد ستایش قرار دهید. این روش براى همه دانش‌آموزان در همه سنین و مخصوصاً براى نوجوانان و بالغان بسیار مۆثر است.

شک نیست که براى دیگران باید توضیح داد که چرا عمل او مورد تقدیر است . البته جمع کلاس را وا مى‌داریم که به افتخار عملکرد خویش ابراز شادمانى کنند، صلواتى بفرستند، تکبیرى بگویند و بالاخره علاقه و رضامندى خود را اعلام دارند.

3- معرفى و ارائه آثار

ممکن است طفلى عمل پسندیده‌اى چون نوشتن مشق با خط زیبا را انجام داده، نقاشى‌ زیبائى کرده، وسیله خوب و زیبایى ساخته، هنرى را در خطاطى به کار برده و ... از راه ‌هاى تشویق او آن است که آن را مورد تأیید قرار داده و به بچه ها عرضه کنیم.

4- نصب عکس او

گاهى مى‌توان عکس او را به تنهائى در تابلوى مدرسه نصب کرده و یا آن در کنار خط زیبایش و یا نقاشى قشنگش قرار داد و یا در سطحى وسیع ‌تر و بهتر عمل کرد، بدینگونه که عکس او را با زرق و برق تزیین کرده و در تابلو نصب کنند.

این اقدام نیز براى همه کودکان و مخصوصاً نوجوانان روش سازنده و مۆثرى است. کودک را به این نتیجه مى‌رساند که براى کار و فعالیت او حسابى بازکرده‌ایم و برا عملش اعتبارى قائلیم. طبیعى است که در چنان صورتى پایبند ملاحظاتى گردد و براى خود ارزش و اعتبار بیشترى از لحاظ حسن عمل قائل شود.

5- دادن جایزه

در مواردى مى‌توان براى کودک جایزه و پاداشى در نظر گرفت که به تناسب سن، جنس و دیگر شرایط در اختیارش قرار گیرد. بهاى جایزه مهم نیست، مهم نفس جایزه است و نشان این امر که از این راه مى‌خواهیم رضایت خود را نسبت به او اعلام کنیم.

جایزه گاهى مى‌تواند یک مداد باشد، زمانى یک توپ پینگ‌پونگ، زمانى یک گل‌‌سر یا گل ‌سینه، گاهى یک شیرینى و شکلات و ... در همه حال براى کودک این مسأله مهم است که از شما چیزى را به عنوان جایزه دریافت مى‌دارد.

6- نزدیک کردن به خود

گاهى تشویق مى‌تواند به صورت نزدیک کردن کودک بخود باشد، بدین ‌معنى که به خاطر عملکرد خویش او را مقرّب کنیم، مورد توجه بیشترى قرار دهیم، خواسته‌ هاى او را بیشتر مورد رسیدگى قرار دهیم و بالاخره به او بفهمانیم که تا حالا او را دوست داشته‌ایم ولى اینک او را بیشتر دوست داریم.

معلم نمى‌تواند او را بدینگونه به خود نزدیک کند که مثلاً به او اجازه‌ دهد ناهار را در مدرسه و در دفتر در نزد او صرف کنند. به او دست دهد از او احوال بپرسد، براى او احترامى بیشتر قائل گردد، یا به او یاد‌آوری کند که دوستش دارد و ...

7- سپردن مسۆولیت

گاهى در مدرسه معلم و مربى در خانه والدین براى تشویق کودک مى‌توانند مسۆولیت مورد علاقه‌اى را به او بسپرند، به او تفهیم کنند که به خاطر احترام به او، دیدن عرضه و لیاقت او، حاضر شده‌اند چنان مسئولیتى را به او واگذار کنند.

در اعطاى این مسئولیت سعى داریم راه ‌هاى اداى آن را هم به او یاد دهیم تا در سایه انجامش احساس لیاقت و شادمانى کند و یا درک کند که او را به حساب آورده‌اند، براى او شخصیتى قائل شده‌اند، او را داخل در جمع و گروه خود کرده‌اند.

صورت های عملی تشویق

8- ذکر قصه و داستان

به عنوان تشویق کودکان خردسال مى‌توان به آن ها وعده داد که قصه و داستانى براى او بگویند. مى‌دانیم که کودکان و حتى بزرگترها قصه‌گوئى والدین و مربیان را دوست مى‌دارند و حاضرند بسیارى از کارهاى خود را رها کنند تا قصه‌اى بشنوند.

شک نیست که به تناسب سن و جنس، و با در نظر داشتن شرایط گوناگون و لازم سعى داریم داستان‌هاى سرگرم‌کننده، اخلاقى و ارزنده‌اى براى کودکان بگوئیم و از این طریق نیز به امر سازندگى و اصلاح کودکان بپردازیم.

9- دادن گواهى

در مواردى مدرسه مى‌تواند گواهینامه‌اى به کودک بدهد که در آن حکایت از رضایت از کودک باشد. البته سعى داریم که این سند به صورت امرى نباشد که مورد سوءاستفاده قرار گیرد. در آن قید مى‌کنیم که تا امروز و این ساعت او کودکى فعال، باادب و اخلاق و... بوده است. در این مورد نیز از قبل سخنانى را عرضه کرده‌ایم. در کل مى‌خواهیم بگوئیم رضایت‌نامه مطلق نباشد.

10- شیوه‌هاى دیگر

شیوه‌هاى دیگرى هم براى تشویق کودکان وجود دارد که هر مربّى به تناسبى مى‌تواند یکى از آن ها را انتخاب کرده و مورد عمل قرار دهد مثل:

* لبخند رضایت‌آمیزى که والدین و مربیان به روى کودک مى‌زنند.    

* بردن کودک به گردش و تفریح و مسافرت به خاطر نقش خوبى را که در زمینه‌اى ایفا کرده.  

* دادن عکس او به روزنامه مدرسه و یا روزنامه‌ هاى صبح و عصر یک شهر تا از دیدن آن احساس غرور کند.

* دادن فرصت اظهار نظر به او از طریق واردکردن او در شورائى که در مدرسه است.

* وارد کردن او در صف بزرگترها به عنوان احترام به او و به حساب آوردنش...    

* کشیدن دست نوازش به سر و صورت او و یا بوسیدن و در آغوش گرفتنش.        

* بازى کردن مربى و معلم با کودک و به حساب آوردن او و ...

و در کل استفاده از هر راه و ضابطه مشروعى که کودک را به حرکت اندازد و به پیش برد. ما در این راه از ابتدائى‌ترین و ساده‌ترین راه مى‌توانیم استفاده کنیم تا پیچیده‌ترین و دشوارترین آن، هرکدام در جاى خود و به تناسب شرایط خاص خود این بستگی به شرایط، موقعیت و سن دانش آموز دارد.


مرکز یادگیری سایت تبیان - نویسنده: بهمن رحمانی

گردآوری: ستاره نوربخش - تنظیم: مریم فروزان کیا