استانداردهای تولید محتوای آموزشی چیست ؟

در زمینه تولید محتوای آموزشی همانند آموزش های الکترونیکی از اوایل راه اندازی آن تا سال ها پیش هنوز استاندارد مشخصی در جهان به طور کامل جا نیافتاده است. اما تؤام با رویکرد به کارگیری آموزش های الکترونیکی استانداردهای مورد پذیرشی رو به جهانی شدن دارند. یکی از این استانداردهای تولید محتوا استاندارد SCORM می باشد که توسط انجمن دولتی ADL تعریف و بیشتر از استانداردهای دیگر شهرت داشته و مورد توافق می باشد.

دیگری استاندارد که مورد تقریبا مورد رجوع اغلب تولید کنندگان محتوا است AICC می باشد.

البته شایان ذکر که در استاندارد SCORM ١.٣ به نوعی تمام این استانداردها تلفیق شده و به سمت تعریف یک استاندارد واحد حر کت کرده اند.

یک محتوای آموزشی خوب چه ویژگی هایی دارد ؟

١.       یک محتوای آموزشی خوب بسان تنظیم مطالب درسی برای آموزش می بایست دارای ساختار باشد به طوری شروع مطالب و سیر ارائه منطقی درس در آن رعایت شده باشد.

٢.       یک محتوای آموزشی مناسب بایستی جذاب باشد به طوری که بتواند دانش جویان را به یادگیری مطالب درسی علاقه مند سازد.

٣.       در یک محتوای آموزشی خوب باید در صفحه سوالات مکانی برای درج سوالات و یادداشت ها باید در نظرگرفته شود. همچنین اگر بتوان امکانی برای ارسال سوال دانشجو به استاد در حین کار با محتوای آموزشی باشد بهره وری آن بهتر خواهد بود. و یا امکاناتی برای اتصال دانشجو به بانک اطلاعات برای پرسیدن سوالات خود و دریافت جواب ها.

٤.       یک محتوای آموزشی خوب بهتر است به شکل تعاملی باشد به طوری که دانشجو تنها به مشاهده و یا مطالعه آن بپردازد ، بلکه دانشجو را به فعالیت و کار با برنامه و محتوای آموزشی بکشاند . شاید بهترین مثال برای چنین حالتی نرم افزارهای آموزش زبان می باشند که در آن دانشجو با صحبت کردن با آن می تواند شیوه تلفظ خود را محک بزند.

٥.       استفاده از قابلیت های رایانه ای برای کمک در به تصویر کشیدن مفاهیم و توضیحات پیچیده درسی برای دادن شهود بصری به متعلم . می بایست از این امکانات برای بیان مفاهیم تئوری و نیز در حل مثال ها استفاده شود تا دانشجو بتواند توانایی تصویری خود را نیز در درک آن ها به کار برد. به عنوان مثال در تدریس واکنش های شیمیایی می توان به راحتی از خاصیت انیمیشن استفاده کرده و فعل و انفعالات شیمیایی را به تصویر کشید.

٦.       برخورداری از مثال های تعاملی از دیگر خصوصیات یک محتوای آموزشی مناسب است. در این مثال ها بایست دانشجو را پس از آشنایی با موضوع درس به سمت حل مثال ها هدایت کرد.

٧.       در ارائه مثال ها در یک محتوای آموزشی خوب باید با اشاراتی به راه حل همراه باشد و دانشجو را در مسیر روش حل و مساله هدایت کند و نه اینکه تمام راه حل را به یکباره عرضه کند.

٨.       یک سیستم مدیریت آموزش الکترونیکی خوب به دانشجو این امکان را می دهد که بتواند محسابات و شبیه سازیهای مورد نظر خود را ارائه دهد.

٩.       در انتهای هر مبحث درسی باید از دانشجو امتحان به عمل آید تا از میزان یادگیری او و درک مطلب اطلاع حاصل شود. البته شاید این مساله توسط موسسه آموزشی در کنار محتوای آموزشی به صورت مجزا انحام دهد تا بهتر بتواند نتایج آنرا جمع آوری و تجزیه و تحلیل کند.

10.   آزمون ها می بایست از هر دو قسمت آموزش طراحی شوند یعنی شامل سوال های مفهومی و حل کردنی باشند.

١١.   همان طور که اشاره شد جذابیت های رایانه ای ایجاد شده در تولید یک محتوای آموزشی نباید موضوع اصلی درس را تحت الشعاع قرار دهد بلکه باید در اختیار ارائه بهتر آموزش باشد.

١٢.   باید در تنظیم مطالب درسی و شیوه ارائه آن ها در هنگام طراحی ساختار آن از روش شناسی و روشهای روانشناسی آموزش پیروی کرد تا حداکثر کارایی در به کارگیری قابلیت های رایانه ای روی دهد.

١٣.   در ارائه مفاهیم جدید کتابشناسی و یا تاریخچه شناسی آن ها ارائه گردد.

١٤.   عکس ها، گراف ها، فیلم ها، اسلایدها، شبیه سازی هایی مرتبط با موضوع درس، به منظور افزایش یادگیری مفاهیم نظری یا مثال های مورد بحث گنجانده شود.

١٥.   تصویرها و نمودارهایی مرتبط با مبحث آموزشی داشته باشد.

١٦.   یک محتوای آموزشی خوب باید پژوهش محور باشد به این معنی که دانشجو را پس از ارائه مطالب اصلی با کیفیت مناسب برای کسب اطلاعات بیشتر هدایت کند . به این معنی که اطلاعات خواندنی و پرسش هایی مفید و جالبی را به دانشجو متذکر شود تا دانشجو برای یادگیری مطالب بیشتر انگیزه یابد و سپس برای یافتن آنها منابع بیشتری با او معرفی کند تا خود دانشجو مطالب بیشتر را بیابد. بر این اساس محتوای آموزشی بهتر است که به صورت تحت وب ارائه گردد و خود نیز شامل لینک هایی به سایتهای مربوطه باشد تا دانشجو منتظر حضور و تدریس استاد برای آموزش کامل درس نباشد و خودش جواب سوالاتش را بیابد.

١٧.   در تهیه مطالب درسی بهتر است از تجربه اساتید مجرب و مسلط تر استفاده شود.

١٨.   بهتر است که شیوه تنظیم مطالب چنان باشد که در هر فصل بک دوره درسی ، مطالبی به مقدار متوسط از هر بخش در صفحات اصلی محتوای آموزشی گنجانده شود و مطالعه توضیحات و مثالهای بیشتر آن بخش ، با لینکهای "توضیح بیشتر" و "مثال های بیشتر" به اختیار دانشجو گذاشته شود . به این ترتیب هر دانشجو با توجه به نقاط ضعف و قوت خود ، توضیحات مطلوبش را انتخاب کرده می خواند.

١٩.   بهتر است محتواهای آموزشی بر اساس یکی از استانداردهای بین المللی و ترجیحا  SCORMو یا AICC باشد.

٢٠.   امکان مرور بین مطالب درسی و انتخاب موضوعی باشد.

مرکز یادگیری سایت تبیان