خانه را بتکانید؛ سلامت را نه!
خانه را بتکانيد؛ سلامت را نه!
براساس آيين کهن کشورمان، هرساله از روزهاي مياني اسفند ماه با شروع خانه تکاني به استقبال نو شدن مي رويم.
فرش هاي شسته شده از بالاي پشت بام خانه هاي شهر آويزان مي شوند، پنجره ها بي پرده مي شوند، ده ها نفر را مي ببيني که بالاي نردبان رفته و شيشه ها و ديوارها را تميز مي کنند. اين سنت زيبا گاه در اثر عدم رعايت نکات ايمني و سلامتي تبديل به عاملي مي شود که سلامت اعضاي خانواده به ويژه خانم ها را در معرض خطر قرار مي دهد.
بيماري هاي تنفسي، کتف درد، گردن درد، مسموميت ها، کمردرد، سوزش و خارش پوست دست و ... از جمله رايج ترين عواقب و پيامدهاي خانه تکاني غيراصولي و نادرست است. اين مطلب توصيه هاي متخصصان است که با در نظرداشتن نکات خيلي ساده مي توان خانه تکاني ايمني داشته باشيم بدون آن که به سلامتي ما لطمه اي وارد شود و مجبور نباشيم که ايام نوروز را با کلکسيوني از انواع بيماري ها شروع کنيم.
آسيب‌هاي تنفسي و مخصوصاً آسيب به حنجره، به دليل استفاده بي رويه و عدم رعايت نکات ايمني در استفاده از مواد سفيد کننده و پاک کننده‌هاي شيميايي در اسفند ماه شايع تر از هميشه است.
بدترين شيوه استفاده از مواد پاک کننده و شوينده اين است که آن ها را با آب گرم مخلوط کنند و يا از آن ها در محيط هاي بسته‌اي که بخار آب وجود دارد، استفاده کنند.
در واقع پيشنهاد اين است که از مواد شوينده و پاک کننده‌اي استفاده شود که آسيب کمتري مي رساند، مثلاً استفاده از پودرهاي شوينده که آنزيم هم دارد، بسيار امن تر از استفاده از مواد سفيد کننده اي است که بخار دارند.
اولين و بهترين اقدام پس از بروز اختلال، قرار گرفتن در معرض جريان هوا است، چرا که استنشاق هواي تازه، تنفس را تسهيل مي کند و باعث ايجاد آرامش مي شود. خوردن شير نيز در اين روزها توصيه مي شود، چرا که مواد شوينده اي نظير وايتکس، علاوه بر آسيب رساندن به ريه و حنجره، مسموميت هاي داخلي را هم باعث مي شود.
مواد شيميايي فوق الذکر داراي ترکيبات آلي فراري هستند که به سرعت در فضا منتشر شده و داراي اثرات سوء متعدد از جمله سوزش چشم و آلرژي هاي مختلف تا سرطان هستند. بهترين اقدام براي مسمومان ريوي، خروج سريع فرد از محل سربسته و استفاده از هواي آزاد و تماس با اورژانس جهت تجويز اکسيژن و مصرف داروهاي ضدالتهابي است.
زنان خانه دار از مصرف مواد شوينده در فضاهاي بسته خودداري کنند و ماسک هاي تنفسي و دستکش حتما مورد استفاده قرار بگيرد. ضمنا از ياد نبريد که يکي ازخطرات نظافت نوروزي، برق گرفتکي در اثرشست وشوي لوازم برقي مانند لوستر، چراغ روشنايي کليد برق و... است، لازم است اول برق وسيله برقي را قطع کنيد و بعد آن را تميز کنيد.
حملات آسمي
حملات بيماري آسم از جمله مواردي است که در شب عيد در اورژانس ها زياد ديده مي شود. امروزه اغلب زنان براي شست‌وشوي سرويس هاي بهداشتي خود از مايع هاي شيميايي نظير انواع سفيد کننده ها و جوهر نمک استفاده مي کنند و از آنجا که سرويس هاي بهداشتي در فضاي بسته و کوچک قرار دارد قرار گرفتن زياد در اين فضاها مي تواند آسيب زيادي را به ريه افراد وارد کند. همچنين استفاده از اين شوينده ها باعث تشديد بيماري در افراد مبتلا به بيماري آسم مي شود.
به هنگام استفاده از شوينده هاي شيميايي، استفاده از ماسک بسيار ضروري است اما وجود هواکش و بازکردن پنجره ها در اين زمينه، مي تواند تا حد زيادي از بروز آلرژي ها جلوگيري کند.
کمردرد
بدون شک کمردرد بزرگ ترين مشکلي است که زنان خانه دار هنگام خانه تکاني با آن مواجه مي شوند. معمولا کمردرد روزهاي آغاز سال نو، خانم خانه را آزار مي دهد. جابه‌جا کردن و يا بلند کردن اجسام سنگين بدون رعايت اصول صحيح، مهم ترين عامل ابتلا به کمر درد است که گاه تا آخر عمر فرد مبتلا را رنج مي دهد.
در اين ايام خانم ها فشار مضاعفي به جسم خود وارد مي آورند، در صورتي که با يک برنامه ريزي صحيح مي توان قدم به قدم تمام امور مربوط به نظافت و تميز کردن منزل را بدون به خطر انداختن سلامت و تندرستي جسم انجام داد.
براي آن که دچار کمردرد نشويد بهتر است هنگام برداشتن اجسام از روي زمين و يا جابه‌جا کردن آن ها، پشت خود را صاف نگه داريد و قوز نکنيد بلکه زانوها را خم کرده و براي تحمل وزن جسم به عضلات پاي خود تکيه کنيد.
اين کار موجب مي شود فشار ناشي از وسايل سنگين به جاي کمر به مفصل ران منتقل شده و از گرفتگي هاي عضلاني و دردهاي ناگهاني عضلات، به ويژه کمر جلوگيري شود. همچنين اگر جسم سنگيني را از زمين بلند کرده‌ايد، براي چرخش به جهت خاصي، هرگز بالاتنه خود را از محل کمر به آن سمت نچرخانيد، بلکه تمام بدن را از محل پاها به آن سمت برگردانيد.
متخصصان توصيه مي کنند اشياي سنگين را به سرعت و با يک حرکت سريع و ناگهاني از روي زمين بلند نکنيد. هرگز در حالي که جسم ديگري را با يکي از دست‌هاي تان بلند کرده‌ايد، سعي نکنيد با دست ديگر جسم سنگين ديگري را بلند کنيد. اگر اصرار داريد هر دو بار را هم زمان حمل کنيد، ابتدا باري را که در دست داريد زمين بگذاريد و سپس هر دو جسم را به طور همزمان و با هم بلند کنيد.
حساسيت هاي پوستي
هيچ خانمي دوست ندارد در ايام عيد پوست ترک خورده يا حساسيت پوستي داشته باشد. دستکش در اين موارد نقش بسيار مهمي دارد. سعي کنيد تا آن جا که ممکن است از تماس مستقيم دست ها با انواع مواد شوينده و پاک کننده خودداري کنيد. اکثر مواد شوينده ازPH استاندارد برخوردار نيستند و به همين دليل مي توانند سبب تحريک پوست دست شوند. اگر پوست حساسي داريد بهتر است ابتدا يک دستکش نخي و سپس روي آن يک دستکش لاستيکي دست کنيد؛ زيرا گاهي اوقات پوست به لاستيک دستکش حساسيت نشان مي دهد.
سقوط آزاد
گاهي در صفحه حوادث خبر ناخوشايند سقوط مرد خانواده را به همراه فرش از پشت بام مي خوانيم. بررسي ها نشان مي دهد ميزان حوادث و سقوط از ارتفاع در اين ايام افزايش مي يابد. دست شکسته و پاي شکسته از صحنه هاي تکراري روزهاي خانه تکاني است.
البته تنها پشت بام خطر ندارد، نردبان نامطمئن هم به همان اندازه مي تواند خطرناک باشد. درصورت استفاده از نردبان يا چهار پايه بايد از سطح اتکاي آن با زمين کاملا مطمئن شد و از نوع استاندارد و نردبان دو طرفه استفاده کرد. کارشناسان ايمني توصيه مي کنند که در زمان پاک کردن شيشه و پنجره هاي منزل احتياط لازم ضروري است و از رفتن روي نرده ها يا قرنيزها بايد جداً خودداري کرد.
مريم غفاري - همشهري
براي شرکت در بحث هاي انجمن سايت مرتبط با بهداشت و سلامت، اينجا را کليک کنيد.
*مطالب مرتبط:
هنگام خانه تکاني مراقب سلامتي تان...
هشدارهاي خانگي درباره مواد شوينده
آنچه تو را نکشد، قوي‌ترت مي کند!
نكات ايمني در مورد مواد شوينده
بخش تغذيه و سلامت تبيان