تمرین أجوف و تمرین معرفه و نکره

١)   افعال اجوف را در آیات و احادیث زیر ببینید:

-   وَ أَمّا مَن خافَ مقامَ رَبّهِ و نَهَی النَّفسَ عَنِ الهَوی

خاف: فعل اجوف واوی که حروف اصلی آن (اخوف) می باشد.

-  أهلُ الدُّنیا کَرَکبٍ یُسارُ بِهِم و هُم نیام.

یُسار افعل اجوف مجهول (حروف اصلی: سیر)

-  ما حار من استخار و لانَدِمَ مَنِ استشار.

حار: حروف اصلی: (حیر)

-   قیلَ بُعداً للقَومِ الظّالمین.

قیل: فعل اجوف مجهول (حروف اصلی: قول)

-   إذا اَرَدتَ أَن تُطاعَ فَاُشأَن ما یُستَطاع

تُطاع: فعل اجوف واوی (حروف اصلی: طوع)

- قالت الأعرابُ ء اَمَنّا قُل لَم تُؤمِنوا و لکن قولوا أَسلَمنا

یا بُنَیَّ أَمِّمِ الصَّلوةَ لِذِکری

أقِمِ: (حروف اصلی: قَوَمَ)

تمرین مثال:

انواع افعال معتل مثالدار را در آیات و احادیث زیر ببینید:

-  و الذین یصلون ما أمَرَ اللّهُ به أَن یوصَلَ

یصلون / یوصل: (حروف اصلی: وصل)

-  فانطلقا حتّی اذا اَتَیا أَهل قَریَته اٍستطعَما اهلَها فابَوا اَن یُضَیّّفوهما فوجدا فیها جداراً

و جدا ----> حروف اصلی: (وجد)

-  ولتجدَّنَهُم أحرَصَ النّاسِ علی صیاةٍ

لتجدنّهم: حروف اصلی (وَجَدَ)

- و إنّما توفّون أجورکم یوم القیامَته

توفّون  ---> حروف اصلی (وفی) که البته این فعل به دلیل اینکه حرف اول و سوم آن هر دو حلّه هستند، لفیف نامیده می شود.

-  إنّما وُضِعَت الزّکاةُ قوتاً للفقراء

وُضِعَت: حروف اصلی (وضع)

تمرین ناقص

-  إذا لم یبق عالمٌ اتّخذ الناسُ رُؤساءَ جُهالاً استُفتُوا فَأَفتَوا بِغَیرِ علمٍ فضّلوا و أَضَلّوا.

لم یبق: حروف اصلی: (بقی)

استفتوا / فأَفتوا : حروف اصلی (فتو)

-  و یخّرون للأَذمّان یبکونَ و یزید هم خشوعاً

یبکون: حروف اصلی (بکی)

-  اِمشِ بدائِکَ ما مَشی بِکَ

إِمش / مَشی: حروف اصلی: (مشی)

-  إِذا تُبلیتَ فَاصبِر

ابتُلیتَ: حروف اصلی (بلی)

- فَانجَیناهُ و اهلَه الّا امرَ أَتَه کانَت مِنَ الغابِرین

فانجینا: حروف اصلی (نجی)

-  قد بُصِّّرتُم ان أّبصَر تُم و قد هُدیتُم أنِ اهتَدَیتُم و اسمِعتُم إنِ استَمتَعتُم

قد هدیتُم / اهتدیتُم: حروف اصلی (هدی)

اسماء معرفه و نکره را در جملات زیر ببینید:

-  مَن صَبَرَ علی مُرِّ الأَذی أَبانَ عن صِدقِ التّقوی

مُرّ: معرفه به اضافه          صدق: معرفه به اضافه

الأذی: معرفه به "ال"         التقوی: معرفه به "ال"

-  بحقٍّ أقول لکم: إنَّ أجز عَکُم علی البلاءِ لأشَدُّ کُم حُبّاً للدنیا

حق: نکره                      کم: معرفه (ضمیر)

أجزع: معرفه به اضافه

البلاء: معرفه به "ال"

أشدّ: معرفه به اضافه

حبّاً: نکره

الدنیا: معروف به "ال"

-  الهم لا تجعل بی حاجَتهً إلی أَحَدٍ مِن شِرار خلقِک

حاجَته: نکره                     خلق: معرفه به اضافه

أحد: نکره                        ک: معرفه (ضمیر)

شرار: معرفه به اضافه

-  أنا أشدُّ إغتباطاً با لکریم مِن اِمساکی علی الجوهر الغای الثمین

أنا: معرفه (ضمیر)          أمساک: معرفه به اضافه        الثمین: معرفه به "ال"

اغتباطاً: نکره                             ی: معرفه (ضمیر)

الکریم: معرفه به "ال"                الجوهر: معرفه به "ال"

-  الغضبُ مفتاحُ کُلِّ شَرٍّ

الغضب: معرفه به "ال"                  کلّ: نکره

مفتاح: نکره                               شر: نکره

مرکز یادگیری سایت تبیان - تهیه: فاطمه شیرزاده

تنظیم : نوربخش