نقش تغذیه در درمان یبوست
بعضی از غذاها دیرهضم بوده و برعکس، برخی دیگر از یبوست پیشگیری می‌کنند. به عقیده‌ی پزشکان افرادی که در هفته سه بار عمل دفع انجام می‌دهند یبوست دارند.
افرادی که از یبوست رنج می‌برند در طول روز احساس سنگینی و ناراحتی می‌کنند.
معمولاً بین یک چهارم تا یک سوم مردم از یبوست رنج می‌برند و زنان بیشتر از مردان به این بیماری دچار می‌شوند.
چرا دچار یبوست می‌شویم؟
از نخستین دلایل ابتلا به یبوست داشتن عادت‌های بد غذایی و نوشیدن کم آب است. زمانی که نداشتن فعالیت‌های جسمی، استرس و فشارهای روحی نیز به این دو دلیل اضافه می‌شود مشکلات دفع بیشتر می‌شود. البته باید بگوییم که تغییر عادت‌های غذایی، مسافرت و به اصطلاح تغییر آب و هوای افراد، بستری شدن‌های طولانی مدت نیز می‌تواند باعث یبوست شود.
زمانی که بدون سابقه‌ی قبلی دچار این مشکل می‌شوید اگر به پزشک مراجعه کنید با مصرف چند دارو مشکل‌تان حل می‌شود اما اگر هر روز دچار یبوست می‌شوید بهترین کار این است که به فکر تغذیه‌ی مناسبی باشید. متخصصان معتقدند که بهتری راه درمان یبوست مصرف فیبرها است اما نه به هر شکلی.
این‌ها را بخورید تا مشکل‌تان برطرف شود
سبزی و میوه‌جات خام، غلات و برنج برای رفع یبوست خوب است. تمام میوه‌ها و سبزیجات دارای فیبر هستند و درست به همین دلیل باعث دفع آسان می‌شوند.
هیچ ماده‌ی غذایی به خودی خود باعث یبوست نمی‌شود. حتی شکلات که در
باورهای رایج یک ماده‌ی غذایی یبوست آور تلقی می‌شود نیز از این اتهام مبرا
است. برعکس داشتن تغذیه‌ی نامتعادل باعث یبوست می‌شود
لازم است که روزانه بین 25 تا 30 میلی گرم فیبر مصرف کنید. به این میزان نوشیدن روزانه یک و نیم لیتر آب را نیز اضافه کنید. به خاطر این که آب باعث می‌شود فیبرها حجیم شوند و بیشتر در عمل دفع تأثیر بگذارند.
دو نوع فیبر غذایی وجود دارد
فیبرهای حلال مثل پکتین و موسیلاژ بعد از مصرف نوعی ژل درست می‌کند که باعث دفع آسان می‌شود. از این گذشته این فیبرها میزان قند و کلسترول خون را نیز کنترل می‌کنند. این نوع فیبرها در میوه‌هایی مثل سیب، گلابی، هلو و همچنین سبزیجات گوشتی وجود دارد. خاصیت ضد یبوستی این میوه‌ها به آرامی عمل می‌کند و برای افرادی که از مشکلات روده رنج می‌برند بسیار مفید است.
فیبرهای غیرحلال مثل سلولز روی انقباض روده تأثیر می‌گذارند. این دو نوع فیبر به میزان متفاوت در تمام سبزیجات و میوه‌ها به شرطی که با پوست خورده شود وجود دارد. همچنین میوه‌های خشکی مثل انجیر و زردآلوی خشک، آلو خشک و غیره نیز سرشار از فیبر هستند.
سبزیجات پخته مصرف کنید
سبزیجات پخته منبع فیبرهای غذایی هستند. متخصصان معتقدند که فیبر موجود در سبزیجات حتی بیشتر از فیبرهای غلات هستند.
کلم‌ها و سبزیجات خشک
این مواد غذایی نیز منبع فوق‌العاده‌ی فیبرها محسوب می‌شوند اما افرادی که از نفخ رنج می‌برند نمی‌توانند زیاد از این مواد غذایی استفاده کنند. چون این مواد غذایی باعث تخمیر و بنابراین نفخ معده می‌شوند.
آب میوه‌ها و انواع سوپ‌ها
آب سیب، کیوی، ملون و آلو ملین‌های طبیعی و موثری محسوب می‌شوند.
زمانی که سبزیجات با آب مرغ یا آب گوشت و به صورت سوپ یا آش تهیه می‌شوند نیز همین تأثیر را بر جای می‌گذارند یعنی خواص ملینی دارند. برای افرادی که نمی‌توانند در طول روز به میزان کافی آب مصرف کنند و دچار یبوست هستند مصرف سوپ‌ها و آب میوه‌های متنوع بهترین راه حل برای رفع راحت است.
آیا مواد غذایی‌ای وجود دارد که باعث یبوست شود؟
پاسخ این سؤال منفی است. هیچ ماده‌ی غذایی به خودی خود باعث یبوست نمی‌شود. حتی شکلات که در باورهای رایج یک ماده‌ی غذایی یبوست آور تلقی می‌شود نیز از این اتهام مبرا است. برعکس داشتن تغذیه‌ی نامتعادل باعث یبوست می‌شود.
پروتئین‌ها، چربی‌ها و قندها در افرادی که با کمبود فیبرهای حلال و غیرحلال مواجه‌اند به کندی هضم می‌شوند. در تغذیه‌ی بشر معاصر مصرف پروتئین‌های حیوانی جایگاه ویژه‌ای دارد و در واقع فیبرها کمتر در برنامه‌ی غذایی افراد گنجانده می‌شوند.
توجه داشته باشید که اجداد ما آن چنان که ما تصور می‌کنیم شکارچیان قابلی نبودند و بیشتر از گوشت، سبزیجات مصرف می‌کردند. در واقع آن‌ها خیلی کمتر از ما گوشت قرمز می‌خوردند. بدن ما نیز طبق این رویه عمل می‌کند. یعنی به سبزیجات بیشتری نیاز دارد تا فیزیولوژی خود را تنظیم کرده و وظایف مربوط به گوارش را به خوبی انجام دهد.
پس زنده باد سبزیجات. برای رفع مشکل خود هر روز میوه و سبزیجات متنوع میل کنید. این‌گونه نباشد که فقط یک یا دو بار در هفته شکم خود را پر از سالاد، میوه و سبزیجات کرده و بقیه‌ی روزها از مصرف این مواد غذایی غفلت کنید. برای رفع مشکل یبوست و داشتن دفعی راحت باید هر روز میوه و سبزیجات بخورید.
فاطمه مهدی پور
بخش تغذیه و آشپزی تبیان
مطالب مرتبط:
اگر نفخ می‌کنید این‌ها را نخورید
غذاهای مفید در زمان اسهال و یبوست
رژیم غذایی در پیشگیری و درمان یبوست
