رنگ و بوی غیر طبیعی ادرار، نشانگر بیماری

در قسمت اول این مطلب با عنوان "مشکلات ادراری" در رابطه با برخی مشکلات مانند قطره قطره آمدن ادرار، تكرر ادرار، سوزش ادرار و تغییر حجم ادرار صحبت کردیم. حال در این مطلب می خواهیم علل تغییر رنگ و بوی ادرار را برای تان توضیح دهیم.

رنگ طبیعی ادرار

رنگ طبیعی ادرار زرد كم رنگ كهربایی است و منظره شفاف دارد. بیماری‌ ها، مصـرف برخی داروها، میوه‌‌ ها و رنگ ‌های مصنوعی موجود در مواد غذایی می‌ توانند رنگ ادرار را تغییر دهند. یك عامل تعیین‌ كننده رنگ ادرار در افراد سالم، میزان دریافت آب و مایعات است. هر قدر مصرف مایعات بیشتر باشد، ادرار نیز رقیق تر و كم رنگ ‌تـر می ‌شود.

ادرار تشكیل شده از: رنگدانه‌‌ های ادرار، اسید اوریك، اوره، كراتی نین، گلبول‌های سفید و به ندرت گلبول ‌های قرمز مرده، آب (95 درصد ادرار را تشکیل می ‌دهد) و املاح اضافی بدن.

رنگ‌های غیرطبیعی ادرار

ادرار قرمز و صورتی و یا به رنگ چای:

علت آن وجود خون در ادرار است و ممکن است به علت عفونت پروستات در مردان، عفونت مثانه، فشار خون بالا، سنگ كلیه و مثانه، هموفیلی، سرطان مثانه یا كلیه یا پروستات، صدمه و ضربه(شكستگی لگن و یا ضربه به كلیه و مثانه)، ابتلا به سل، وجود زردی یا یرقان، مصرف چغندر، شاتوت و مواد غذایی و قرص‌های حاوی رنگدانه‌‌ های مصنوعی، مسمومیت با جیوه و سرب، وجود هموگلوبین، میوگلوبین یا همان رنگدانه عضلات و یا گلبول ‌های قرمز در ادرار، مصرف برخی داروها مانند ریفامپین، ایبوپروفن، داروهای گروه سالیسیلات مانند آسپیرین، هپارین (ضد‌انعقاد خون)، فنی توئین، فنوتیازین، داروی ملین سنا و ویتامین B باشد.

در صورت قرمز و یا صورتی شدن ادرار فورا به پزشك مراجعه كنید.

ادرار نارنجی و یا زرد تیره:

نشانه كم آبی بدن است و ممکن است به علت یرقان یا زردی، مصرف B كمپلكس، مواد غذایی حاوی كاروتن مانند هویج، ویتامین C، برخی داروها مانند: وارفارین، ریفامپین، ویتامین B2، سولفاسالازین، هپارین و تتراسایکلین باشد.

ادرار سبز و آبی:

به علت رنگ ‌های مصنوعی موجود در مواد غذایی و داروها، رنگدانه آبی متیلن، مصرف مولتی ویتامین‌ ها و مواد حاوی كاروتن، عفونت مجاری ادراری (ادرار سبز)، مشكلات صفرا، میزان بالای كلسیم (ادرار آبی)، مصرف برخی داروها مانند: آمی ‌تریپتیلین، سایمتیدین، متوکاربامول و تریامترن می باشد.

ادرار قهوه‌ای تیره یا سیاه:

به علت وجود مشکلاتی مانند اختلالات كبدی (مانند هپاتیت ویروسی و سیروز كبدی)، سرطان پوست نوع ملانوما یا بدخیمی ‌رنگدانه ‌‌های پوست، آغشتگی ادرار به بتادین، مصرف ریواس، مسمومیت با مس و فنول، مصرف تركیبات آهن دار، مصرف داروهای ملین و ضد ‌فشار خون و داروهای متوکاربامول، سوربیتول، داروهای گوگردی گروه سولفونامید، مترونیدازول و داروهای نیتراتی می باشد.

ادرار كدر:

به علت بیماری سوزاك، التهاب و عفونت مثانه، التهاب پروستات، بیماری سل، عفونت مجاری ادرار، سنگ كلیه و مثانه، ادرار با فسفات، اگزالات، مخاط ، چربی و گلبول‌های سفید و قرمز زیاد در ادرار است.

ادرار با كف زیاد:

نشانه پروتئین زیاد در ادرار یعنی نفروز یا دفع پروتئین در ادرار می باشد.

ادرار سفید:

ناشی از وجود چرك و عفونت است.

بوی طبیعی ادرار

بوی ادرار نیز می ‌تواند نشانگر بیماری باشد. بوی طبیعی ادرار اندكی معطر و اسیدی است.

مصرف ویتامین‌ها به ویژه ویتامین B6 و زرد چوبه، بوی ادرار را تغییر می دهند.

بوهای غیر طبیعی ادرار:

بوی آمونیاك: نشانه كم آبی بدن و غلظت بالای ادرار و عفونت است. همچنین ادرار پس از مدتی كه در دمای اتاق بماند، باكتری ‌ها، اوره ی موجود در ادرار را به آمونیاك تبدیل می ‌كنند.

بوی تعفن و بوی ماهی: عفونت باكتریایی كلیه، مثانه و مجاری ادراری

بوی شیرین: دیابت (وجود گلوكز در ادرار)

بوی رطوبت: بیماری كبدی

بوی استون: دیابت، خستگی و گرسنگی شدید

دکتر هومن خلیقی

هفته نامه سلامت