سندرم خستگی مزمن(CFS) چیست؟
علائم و نشانه های این سندرم با بسیاری از بیماری ها مشترک است. خستگی در بسیاری از بیماری ها وجود دارد. 10 تا 20 درصد بیماران از خستگی شاکی هستند.
آنچه که از مفهوم "سندرم خستگی مزمن" (Chronic fatigue syndrome) می توان فهمید، خستگی است. اما این خستگی بعد از کار زیاد، اضطراب یا بی خوابی رخ نمی دهد، بلکه این خستگی از نوع شدید و خطرناک می باشد و با استراحت و داشتن فعالیت بدنی و ذهنی از بین نمی رود. این خستگی تمام بدن را احاطه کرده و فعالیت بدنی و توان فرد را کم می کند.
هنوز مشخص نیست که چرا این سندرم به وجود می آید. اما ممکن است در اثر تضعیف سیستم ایمنی یا انتقال ویروس باشد.
در بعضی مقالات آمده است که، سندرم خستگی مزمن می تواند بعد از یک بیماری(مثلا سرماخوردگی) و یا بعد از یک فشار عصبی شدید به وجود آید.
به طور کلی افراد مبتلا به این سندرم، از افراد بیمار کمتر فعالیت می کنند. این بیماری موجب کاهش فعالیت های مختلف شغلی، شخصی، اجتماعی و تحصیلی می شود. پس عملا فرد را منزوی می سازد.
علائم و نشانه های این سندرم
بیماران مبتلا، مدت 6 ماه یا بیشتر، خستگی کشیده اند. علاوه بر این، نشانه های دیگری نیز دارد، از جمله:
1- ناتوانی در تمرکز و عدم حافظه
2- عدم توانایی فعالیت بدنی و یا مغزی
3- سرحال نبودن
4- درد مفصل (بدون قرمزی و تورم)
5- درد عضلانی مزمن
6- سردرد بسیار شدید
7- حساس شدن گره های لنفاوی گردن و زیربغل
8- سرفه
علائم و نشانه های گفته شده در تمام بیماران مبتلا به این سندرم دیده شده، اما در بعضی از بیماران، نشانه های دیگری نیز شناخته شده که این نشانه ها عبارتند از:
* دردهای شکمی، تهوع ، اسهال و نفخ
* درد سینه
* تنفس کوتاه
* سرفه شدید
* مشکلات بینایی از قبیل: تیرگی، حساس به نور، خشک شدن و دردناک شدن چشم
* آلرژی و حساسیت به غذا، الکل، عطر، مواد شیمیایی، دارو و سر و صدا
* سرگیجه، نامنظمی ضربان قلب
* افسردگی، عصبانیت، ترس، زودرنجی
* دردناک شدن فک
* کاهش یا افزایش وزن
مشکلات این سندرم از فردی به فرد دیگر متغیر است. بسیاری از این ها می توانند زندگی فردی و اجتماعی خود را دنبال کنند، اما هستند کسانی که فعالیت و زندگی خود را از دست می دهند و به افرادی منزوی تبدیل می شوند.
بیماران CFS می توانند دچار انواع و اقسام بیماری ها شوند، از قبیل: تصلب و سفت شدن بافت ها، ویروسی شدن پوست، روماتیسم، بیماری های قلبی، بیماری های کلیوی، بیماری های مزمن ریوی و ... .
چه کسانی به سندرم خستگی مزمن مبتلا می شوند؟
مطالعات نشان داده که زنان 4 برابر بیشتر مبتلا می شوند.
این بیماری غالبا در سنین 40 تا 59 سالگی ظاهر می شود، اما در هر سنی امکان ابتلا وجود دارد.
این بیماری بیشتر در بزرگسالان و کمتر در کودکان دیده شده است.
این بیماری در هر نژاد و قومی ممکن است پیدا شود.
این بیماری در مردمان با درآمد کم بیشتر است.
در یک خانواده ممکن است این سندرم وجود داشته باشد، اما هیچ گونه دلیلی مبنی بر واگیردار بودن آن وجود ندارد. به طور کلی، هنوز در رابطه با مسری بودن یا نبودن این بیماری بحث است.
چگونه خود بیمار می تواند این بیماری را درمان کند؟
بیماران مبتلا به این سندرم باید یک برنامه متناوب چرخشی(در طول بیماری تا دوره بهبودی) را دنبال کنند.
اگر بیمارانی که در آستانه ی بهبودی هستند و تا حدی علائم و نشانه های آن کم شده است، بیش از حد فعالیت کنند، دوباره دچار خستگی و بیشتر شدن نشانه های سندرم خستگی مزمن می شوند.
* بیمار باید برنامه روزانه خود را زمان بندی کند و در زمانی که بیشترین انرژی را دارد، شروع به فعالیت کند.
* در برنامه خود ورزش را قرار دهد، زیرا که ورزش به بدن و مغز برای سالم زیستن کمک می کند.
* از دوست یا فامیل برای سلامتی خود کمک بگیرد.
* سر یک ساعت معین همیشه بخوابد.
* اگر در این بیماری دچار عدم حافظه یا عدم تمرکز شدند، هر آن چه که مهم است را بر روی کاغذ بنویسند. داروها ممکن است در بهتر خوابیدن به بیمار کمک کند که این هم باعث افزایش قدرت تمرکز و یادگیری می شود.
آزمایش های لازم برای اطمینان از این سندرم
آزمایش های تیروئید، کبد، اندازه گیری تعداد گلبول های خون و سرعت ته نشین شدن آن برای تشخیص لازم است، اما آزمایش ادرار لازم نیست.
اگر یکی از این آزمایشات غیرعادی بود، نمی توان شخص را مبتلا به سندرم خستگی مزمن دانست، بلکه در این مرحله باید به دنبال نشانه های دیگر بود.
همان طور که گفته شد، بیماری ها یکی از علل مبتلا شدن به این سندرم می باشد، بیماری هایی از قبیل: هپاتیت، کم خونی، بیماری های عفونی، سرطان ها، بیماری های عصبی و عضلانی، کم کاری تیروئید و دیابت.
افراد خیلی چاق( BMI بیشتر از 30) و داروها و الکل نیز ممکن است ابتلا به این سندرم را موجب شوند.
در مطلب بعدی در مورد تغذیه ی مبتلایان به "سندرم خستگی مزمن" برای شما صحبت خواهیم کرد. با ما همراه باشید.
ادامه دارد...
مریم سجادپور- کارشناس تغذیه
* مطالب مرتبط:
