بخور نخورهای اصلی در حساسیت فصلی

حساسیت فصلی یکی از مشکلاتی است که برخی افراد در فصل بهار به آن مبتلا می‌شوند. مصرف برخی از مواد غذایی هم می‌تواند در بهتر یا بدتر شدن این وضعیت نقش بسزایی داشته باشد...

علایم این حساسیت که معمولاً با خارش، عطسه، سرفه، آبریزش بینی، قرمز شدن چشم‌ها و گاهی ایجاد اشک همراه است، می‌تواند در ساعت‌هایی از روز شدیدتر یا خفیف‌تر شود.

ژنتیک از مؤثرترین عوامل در ابتلا به حساسیت است. به عبارت ساده‌تر، اگر یکی از والدین به هر نوعی از آلرژی مبتلا باشد، ابتلای 1 فرزند از 3 فرزندش به این بیماری دور از انتظار نخواهد بود. در صورتی که هر دو والد به حساسیت مبتلا باشند، امکان ابتلای 7 فرزند از 10 فرزند آن‌ها به این مشکل وجود دارد.

از طرف دیگر، مصرف برخی از مواد غذایی هم می‌تواند در بهتر یا بدتر شدن وضعیت حساسیت فصلی افراد نقش بسزایی داشته باشد.

حالا که دیگر پا به بهار گذاشته‌ایم و ممکن است این مشکل، مشکل خیلی‌ها باشد، به سراغ دکتر محمدرضا وفا، متخصص تغذیه و رژیم درمانی و دانشیار دانشگاه علوم پزشکی تهران رفته‌ایم تا با مواد غذایی مختلفی که می‌توانند علایم حساسیت بهاری را بهتر یا تشدید کنند، بیشتر آشنا شویم.

چطور می‌توان از حساسیت فصلی در امان ماند؟

مهم‌ترین راه برای درمان یا کنترل حساسیت‌های فصلی، از بین بردن عامل ایجادکننده حساسیت است. اگر واکنش‌های آلرژیک و ایمونولوژیک بیش از حد طبیعی، خفیف یا حتی متوسط باشند ممکن است برای درمان آن به استفاده از داروهای مختلف نیاز نباشد. یعنی متخصص برای سرکوب سیستم ایمنی برای مدتی کوتاه و از بین بردن عوارض حساسیت، دارو تجویز می‌کند.

به نظر شما فردی که به حساسیت شدیدی مبتلاست، باید برای معاینه و تجویز دارو به متخصص تغذیه هم مراجعه کند؟

نه، معمولاً متخصصان آسم و آلرژی می‌توانند با انجام تست‌های خاصی این مشکل را تشخیص دهند و آن را درمان کنند. اگر تشخیص دهند مشکل به دلیل حساسیت به خوراکی خاصی به وجود آمده است، آن خوراکی را از برنامه غذایی فرد حذف می‌کنند.

آزمون‌های حذف مواد غذایی از ساده‌ترین راه‌های کنترل و درمان حساسیت فصلی

در افرادی است که برای اولین بار به این بیماری مبتلا شده‌اند. یعنی این افراد باید

هر روز یکی از خوراکی‌های فصلی موجود در برنامه غذایی‌شان را حذف کنند تا به نتیجه مورد نظر که همان شناسایی خوراکی آلرژن است، دست پیدا کنند

اگر هم تشخیص دهند واکنش‌های آلرژن به دلیل قرار گرفتن در شرایط یا محیط‌های به خصوصی بروز کرده است، توصیه می‌کنند فرد از قرار گرفتن در چنین شرایط یا محیط‌هایی دوری کند تا علایم بیماری او هرچه سریع‌تر تخفیف یابد. به طور کلی، شناسایی و حذف ماده آلرژن (چه خوراکی و چه غیرخوراکی) از اساسی‌ترین راه‌های کنترل و درمان حساسیت فصلی محسوب می‌شود.

برخی افراد برای درمان حساسیت‌های فصلی خود مکمل‌های غذایی مختلفی مصرف می‌کنند. این کار موثر است؟

به هیچ وجه، مصرف مکمل‌های غذایی مختلف از جمله مکمل آهن، روی، کلسیم یا ... نمی‌تواند باعث درمان یا حتی کنترل کامل آلرژی‌های فصلی شود. البته ممکن است برخی از مواد غذایی بتوانند در تشدید یا تخفیف علایم حساسیت موثر باشند اما هیچ‌کدام از خوراکی‌ها و عناصر نمی‌توانند کاملاً باعث از بین رفتن این بیماری شوند. از طرف دیگر ما نمی‌توانیم خوراکی خاصی را معرفی کنیم و بگوییم که همه افراد مبتلا به حساسیت می‌توانند با حذف آن، بیماری خود را سرکوب کنند چون ممکن است نوع حساسیت به مواد غذایی از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد.

مصرف کدام یک از خوراکی‌ها باعث تشدید علایم حساسیت فصلی می‌شود؟

خوراکی‌های محرک؛ یعنی فردی که به حساسیت فصلی مبتلاست یا سابقه ابتلا به آن را دارد، باید تا می‌تواند دور ادویه‌ها، غذاهای تند، بودار، خوراکی‌های فرآوری شده (مانند سوسیس، کالباس و...) و غذاهای سرخ کردنی را خط بکشد. البته به یاد داشته باشید که این غذاها اصلاً نمی‌توانند عامل اولیه ابتلا به حساسیت فصلی باشند و مصرف آن‌ها ممکن است فقط شرایط فرد مبتلا به حساسیت را بدتر و علایم حساسیتش را شدیدتر کند.

آیا مصرف خوراکی‌های خاصی هم برای فروکش کردن علایم حساسیت فصلی توصیه می‌شود؟

بله. بین خوراکی‌های مختلف، مصرف میوه‌ها و سبزی‌های تازه و آب می‌تواند کمی عوارض حساسیت فصلی را کاهش دهد.

به هیچ وجه، مصرف مکمل‌های غذایی مختلف از جمله مکمل آهن، روی، کلسیم یا ... نمی‌تواند باعث درمان یا حتی کنترل کامل آلرژی‌های فصلی شود

آیا درست است که برخی از میوه‌ها یا صیفی‌ها از مواد غذایی آلرژن محسوب می‌شوند؟

بله، ممکن است مصرف برخی میوه‌ها مانند کیوی یا برخی از صیفی‌ها مانند بادمجان یا گوجه‌فرنگی باعث تشدید واکنش‌های آلرژیک شود. البته این موضوع به حساسیت‌های فردی هم مربوط است. یعنی گاهی برخی مبتلایان به حساسیت فصلی اصلاً به میوه یا صیفی‌هایی که نام بردیم، حساسیت نداشته باشند یا برخی مبتلایان به میوه‌های بیشتری واکنش نشان دهند.

اگر فردی برای اولین بار به حساسیت فصلی مبتلا شود، باید از کجا متوجه شود که به کدام یک از خوراکی‌ها حساسیت بیشتری دارد؟

آزمون‌های حذف مواد غذایی از ساده‌ترین راه‌های کنترل و درمان حساسیت فصلی در افرادی است که برای اولین بار به این بیماری مبتلا شده‌اند. یعنی این افراد باید هر روز یکی از خوراکی‌های فصلی موجود در برنامه غذایی‌شان را حذف کنند تا به نتیجه مورد نظر که همان شناسایی خوراکی آلرژن است، دست پیدا کنند.

برخی افراد ادعا می‌کنند مصرف غذاهای دریایی هم می‌تواند در آن‌ها ایجاد آلرژی کند. آیا این ادعای درستی است؟

تا حدودی بله، اگر فردی برای اولین بار غذاهای دریایی مانند ماهی یا میگو مصرف کند یا پس از سال‌ها این غذاها را بخورد، ممکن است به آن‌ها حساسیت نشان دهد یا علایم حساسیت او شدیدتر شود، بنابراین این گروه از افراد باید ماهی یا میگو را برای مدتی از برنامه غذایی‌شان حذف کنند تا شرایطشان بهبود یابد.

بخش تغذیه و آشپزی تبیان

منبع: هفته نامه سلامت – شماره 365 - لیلی افروغ