آلرژی غذایی و اگزما در کودکان

برخی از انواع غذاها و خوراکی‌ها عامل تشدید اگزما هستند. یعنی اساساً اگزما به طور سرشتی ایجاد شده و فقط برخی از انواع خوراکی‌ها عامل تشدید آن هستند.

آیا انواع خوراکی‌ها و غذاها در به وجود آمدن آلرژی و اگزمای پوستی کودکان نقش دارند؟ آیا اگزمای پوستی یا آتوپیک درماتیت در اثر خوردن غذای خاص ایجاد می‌شود؟ آیا خوراکی‌ها، عامل تشدید اگزما هستند؟

برخی از بیماران تصور می‌کنند اگزما و آلرژی پوستی فقط در اثر خوردن برخی از مواد غذایی ایجاد می‌شوند. در حالی که این طور نیست. اگزما در سنین کودکی معمولاً سرشتی یا ذاتی است یعنی عامل اصلی اگزما در اغلب موارد در ژن کودک است.

پس نقش خوراکی‌ها چیست؟

شایع‌ترین خوراکی‌های عامل تشدید اگزما عبارتند از:

سردسته‌ی غذاهای آلرژی‌زا بادام زمینی است. سفیده تخم مرغ در رده بعدی قرار دارد. برخی بچه‌ها به شیر گاو و یا گندم آلرژی دارند(تعجب نکنید آرد گندم می‌تواند عامل آلرژی باشد). سویا نیز می‌تواند آلرژی‌زا باشد.

غذاهای تند و پرادویه هندی هم می‌توانند عامل آلرژی باشند اما معمولاً کسی به کودکان غذاهای تند و پرادویه نمی‌خوراند. انواع آجیل چه آجیل‌های زمینی(بادام زمینی ...) و چه آجیل‌های درختی(گردو ...) می‌توانند عامل آلرژی غذایی باشند.

همچنین باید به غذاهای آماده که در آن‌ها یکی از ترکیبات بالا ممکن است وجود داشته باشد توجه کرد. مثلاً در بیسکویت هم سفیده تخم مرغ و هم روغن بادام زمینی ممکن است وجود داشته باشد.

هرچه اگزما شدیدتر باشد، احتمال وجود همزمان آلرژی غذایی بالاتر است. اما در موارد ملایم اگزما هم آلرژی غذایی می‌تواند وجود داشته باشد.

آلرژی غذایی را باید از عدم تحمل غذاها افتراق داد. برخی از کودکان به دنبال خوردن برخی خوراکی‌های خاص دچار دل درد و یا تهوع و استفراغ می‌شوند که این آلرژی غذایی نیست.

غذاهایی که می‌توانند در کودکان زیر یک سال باعث اگزما شوند

آب و شربت مرکبات (نظیر آب پرتقال)، آجیل، آرد گندم، بادام زمینی، تخم مرغ، دسرها و آب میوه های مناطق گرمسیری، شکلات، شیر گاو، صدف، فرآورده های لبنی، کره، گوجه‌فرنگی و رب گوجه فرنگی، ماهی غذاهایی که می‌توانند در کودکان یک ساله و بزرگ‌تر، اگزما ایجاد کنند

درمان خانگی اگزما به جز در موارد شدید یا عفونی، اغلب موفقیت آمیز است.

اولین اقدام درمانی این است که تمام غذاها و نوشابه‌های جدیدی که طی یک

ماه گذشته به رژیم غذایی کودک اضافه شده‌اند، قطع کنید

آب و شربت مرکبات (نظیر آب پرتقال)، آب نبات، آجیل، ادویه‌جات (به جز نمک)، بستنی، تمشک، دسرها و میوه های مناطق گرمسیری، ذرت، شکلات، صدف، کره بادام زمینی، گوجه فرنگی و رب گوجه فرنگی

آیا همه بچه‌هایی که دچار اگزما هستند باید از این خوراکی‌ها پرهیز کنند؟

خیر از هر سه بچه مبتلا به اگزما فقط یک نفر ممکن است همزمان دچار آلرژی غذایی نیز باشد.

نشانه آلرژی غذایی چیست؟

از کجا بفهمیم یک کودک مبتلا به اگزما همزمان دچار آلرژی غذایی نیز است؟

1- بلافاصله تا نیم ساعت پس از خوردن غذای خاص التهاب و قرمزی دور دهان و یا تشدید مشخص ضایعات پوستی با افزایش قرمزی و خارش ایجاد می‌شود.

2- اگزما به درمان مقاوم می‌شود یعنی با وجود درمان مناسب اگزما خوب نمی‌شود.

حالا فرض کنیم یکی یا هر دو علامت بالا وجود دارد، قدم بعدی چیست؟ برای تشخیص آلرژی غذایی قدم اول صحبت پزشک با بیمار، گفتگو و پرسش و پاسخ با بیمار و معاینه است. قدم بعدی انجام آزمایش مخصوص برای تائید تشخیص آلرژی غذایی است. اندازه گیری IgE اختصاصی برای ماده غذایی خاص در خون به تائید تشخیص کمک می‌کند.

آلرژی غذایی چه زمان ایجاد می‌شود؟

بچه‌های مبتلا به اگزمای سرشتی یا آتوپیک درماتیت در معرض خطر ابتلا به آلرژی غذایی هستند. یعنی در اغلب موارد آلرژی غذایی پس از شروع اگزما اتفاق می‌افتد.

سرنوشت آلرژی غذایی چیست؟

آیا فرد برای همیشه باید از آن ماده غذایی خاص دوری کند؟ معمولاً به تدریج با گذشت سن و نزدیک شدن به سنین نوجوانی آلرژی غذایی خودبه‌خود از بین می‌رود.

نکته مهم: تشخیص آلرژی غذایی حتماً باید توسط پزشک گذاشته شود. بچه‌ها در سنین رشد نیاز مبرم به مواد غذایی دارند. ایجاد محدودیت غذایی بر اساس حدس و گمان پدر یا مادر ممکن است بچه را در معرض سوء تغذیه قرار دهد.

مراقبت خانگی

درمان خانگی اگزما به جز در موارد شدید یا عفونی، اغلب موفقیت آمیز است. اولین اقدام درمانی این است که تمام غذاها و نوشابه‌های جدیدی که طی یک ماه گذشته به رژیم غذایی کودک اضافه شده‌اند، قطع کنید (با این حال برای جلوگیری از سوء تغذیه کودک، حتماً با پزشک مشورت کنید.)

اگر قطع مصرف مواد یاد شده باعث رفع بثورات چهار تا هفت روز (در کودک زیر یک سال) نشد، از پزشک خود بپرسید که آیا باید تمام غذاها و نوشابه‌هایی که می‌توانند منجر به اگزما شوند، قطع کرد یا نه.

اگر روش بالا باعث برطرف شدن اگزما شد، به تدریج سعی کنید غذاهای قطع شده را مجدداً به رژیم غذایی کودک اضافه کنید. با افزودن هفته‌ای یک غذا می‌توانید بفهمید که کدام غذا واکنش ایجاد می‌کند و در نتیجه، از مصرف آن غذاها اجتناب کنید.