ديابت نوع دو را بهتر بشناسيم

www.novindiet.com

ديابت نوع 2 شرايط مزمني است که در آن، بدن، قادر به استفاده و ذخيره گلوگز نمي باشد و گلوکز به جاي تبديل به انرژي به جريان خون باز گشته و سبب ايجاد علايم مختلف مي گردد.

ديابت نوع 2 (يا ديابت بزرگسالي يا غير وابسته به انسولين) در نتيجه عدم توانايي بدن در توليد انسولين کافي و يا ناتواني از استفاده ي بهينه از انسولين توليدي رخ مي دهد؛ که به اين حالت مقاومت به انسولين گفته مي شود.

اين نوع ديابت اغلب در افراد بالاي 40 سال، چاق و داراي سابقه خانوادگي ديابت رخ مي دهد ولي متاسفانه بايد اذعان کرد که امروزه آمار ابتلاي افراد جوان تر نيز به دليل شيوه زندگي امروزي افزايش يافته است.

چه عواملي سبب ابتلا به ديابت نوع 2 مي شوند؟

فاکتورهاي مختلفي سبب ابتلا به ديابت نوع 2 مي شوند: اضافه وزن، بي تحرکي يا کمبود فعاليت بدني و اختلالاتي که همراه با عدم توانايي بدن در استفاده از گلوگز مي باشند از عوامل اصلي ابتلا به ديابت نوع دو مي باشند. به علاوه کساني که اختلال گلوکز ناشتا يا اختلال عدم تحمل گلوکز در آن ها تشخيص داده شده نيز خطر بالايي در ابتلا به ديابت نوع 2 دارند.

علايم ديابت نوع 2 چيست؟

افراد مبتلا به ديابت نوع 2 يک سري از علايم را تجربه مي کنند. شامل:

* تشنگي و پرنوشي

* پُرادراري

* تاري ديد

* زودرنجي و تحريک پذيري

* بي حسي يا سوزش دست و پا

* عفونت مکرر لثه، پوست و مثانه

* عدم بهبودي زخم ها

* خستگي زياد غير قابل توجيه

اما بايد بدانيد در بعضي موارد ديابت نوع 2 هيچ علامتي ندارد. در اين گونه موارد افراد مبتلا ماه ها يا حتي سال ها بدون اين که از بيماري خود مطلع باشند به زندگي ادامه مي دهند. ديابت آن قدر به تدريج پيش مي رود که حتي گاهي اوقات علايم آن قابل شناسايي نيست. به همين دليل خيلي از مبتلايان به ديابت تا سال ها از بيماري خود اطلاع ندارند.

چه کساني به ديابت نوع 2 مبتلا مي شوند؟

عوامل خطر ابتلا به ديابت نوع 2 شامل چاقي، کلسترول بالا، فشار خون بالا و عدم تحرک بدني کافي است. همچنين مطالعات نشان داده اند که خطر ابتلا به ديابت با افزايش سن افزايش مي يابد به همين دليل به اين نوع از بيماري ديابت بزرگسالان نيز گفته مي شود. بر همين اساس افراد چاق بالاي 40 سال ريسک بالاتري براي ابتلا به ديابت نوع دو دارند. البته ظهور اين نوع ديابت در افراد جوان نيز در حال افزايش است.

همچنين افرادي که دردوره بارداري به ديابت مبتلا مي شوند، که ديابت بارداري نام دارد، ممکن است بعدها به ديابت نوع 2 دچار شوند.

آيا ديابت قابل علاج قطعي و ريشه کني است؟

بايد اذعان نمود که در حال حاضر هيچ راه درماني براي بهبود قطعي ديابت نوع 2 شناخته نشده است. البته در مراحل اوليه مي توان به راحتي کنترل قند خون را در فرد مبتلا اصلاح نمود. ولي اين بدان معنا نيست که اين فرد مي تواند مجددا به عادات نادرست زندگي قبلي خود باز گردد. چرا که در هر صورت اين افراد احتمال افزايش مجدد قند خون را در طي مراحل مختلف زندگي خواهند داشت. به همين دليل با تشخيص اوليه ديابت حتي پس از اصلاح قند خون شما بايد کنترل قند خود را به صورت ادواري انجام دهيد.

اگرچه نظرياتي در مورد نقش عمل باي پس معده در درمان ديابت نوع 2 وجود دارد با اين حال اين رابطه بين عمل جراحي و درمان ديابت نوع 2 هنوز به اثبات نرسيده است.

درمان ديابت نوع 2 چگونه است؟

ديابت نوع 2 در مراحل اوليه با تغيير شيوه زندگي اعم از تغذيه سالم، فعاليت بدني و نيز کنترل استرس قابل درمان خواهد بود. جالب است بدانيد که در فردي که از افزايش وزن شديد رنج مي برد حتي با کمتر از 10 در صد کاهش وزن در خيلي از موارد کنترل قند خون اصلاح مي گردد.

اگر با تغيير عادات نادرست زندگي، قند خون شما اصلاح نشد، آن موقع ديابت اغلب با مصرف داروهاي خوراکي قابل درمان است زيرا که بدن بسياري از افراد مبتلا تا حدي انسولين ترشح مي کند ولي به داروهايي براي بهبود بهره برداري و يا افزايش ترشح انسولين نياز است.

قرص هاي مصرفي براي کنترل ديابت حاوي انسولين نيستند. در عوض اين دارو ها مثل متفورمين، سولفونيل اوره ها، مهار کننده هاي آلفا گلوکوزيدازها و... باعث مي شوند تا انسولين ترشح شده در بدن موثرتر و کارآمدتر عمل کند.

در مراحل پيشرفته، در نهايت بعضي از افراد مبتلا، با انسولين درمان مي شوند. انسولين مي تواند چند بار در روز تزريق شود يا با استفاده از پمپ استعمال گردد. هدف از انسولين درماني تقليد انسولين ترشح شده توسط پانکراس است. مصرف انسولين به اين معني نيست که شما در کنترل گلوکز خون خود بد عمل کرده ايد بلکه به اين معني است که بدن قادر به توليد انسولين کافي يا استفاده از آن در تبديل غذاي مصرفي نمي باشد.

يکي از روش هاي کليدي در کنترل ديابت، کنترل دقيق گلوکز خون است تا مطمئن شويد که مقادير قند خون نزديک به مقدار مطلوب است. بيماران بايد در مورد سطح هدف گلوکز خون با پزشک خود مشورت کنند. همچنين سطح هموگلوبين A1C نيز بسيار مهم است. با حفظ قند خون در ميزان تعيين شده مي توانيد از بسياري از مشکلات ناشي از ديابت پيشگيري نماييد.

افراد ديابتي مستعد ابتلا به چه مشکلاتي هستند؟

همانطور که در ديابت نوع اول بيان شد، خون در سراسر بدن شما جاري است و زماني که ميزان گلوکز موجود در خون بالا باشد، محيطي را که ارگان هاي مختلف بدن در آن وظايف خود را انجام مي دهند، مختل مي سازد. در اين هنگام بدن شما علايمي را ظاهر مي سازد تا نشان دهد که اوضاع داخلي بدن شما مناسب نيست، اين علايم، همان علايمي هستند که افراد ديابتي تجربه مي کنند. اگر اين مشکل که تحت عوامل مختلف ايجاد مي گردد، بدون درمان رها شود، سبب ايجاد مشکلاتي مثل حمله هاي قلبي، سکته، کوري، نارسايي کليه و بيماري رگ هاي خوني مي گردد که ممکن است سبب قطع عضو، آسيب هاي عصبي و ناتواني جنسي شود.

البته پيشگيري نقش مهمي در کاهش اين مشکلات خواهد داشت. با کنترل قند خون تان مي توانيد به بدن خود کمک کنيد تا اعمال خود را تا حد ممکن به صورت نرمال انجام دهد. با اين کار، شانس تجربه مشکلات ناشي از قند خون بالا را کاهش خواهيد داد.

آيا ديابت نوع دو قابل پيشگيري است؟

تحقيقات نشان داده اند که روش هايي براي پيشگيري ازديابت نوع 2 يا حداقل به تاخير انداختن ابتلا به آن وجود دارد. روش هاي اساسي براي کمک به کاهش ابتلا به ديابت شامل تغيير شيوه نادرست زندگي ازجمله: تحرک بدني بيشتر و يا اگر از قبل فعاليت منظم ورزشي داشته ايد، نگهداري و ادامه آن فعاليت بدني و حفظ وزن در محدوده طبيعي مي باشد.

البته به ويژه در افراد مستعد ابتلا به ديابت، شما بايد در مورد شيوه هاي عملي لازم براي ايجاد تغيير در شيوه زندگي و نيز در مورد روش هاي ديگر براي پيشگيري يا مديريت بيماري با پزشک خود مشورت نماييد.

دکتر حميدرضا فرشچي - همکار تبيان

متخصص تغذيه - فوق تخصص ديابت و چاقي

اگر مي خواهيد با کارشناسان تغذيه ي سايت درباره رژيم هاي غذايي مشورت کنيد، اينجا را کليک کنيد.

براي شرکت در بحث هاي انجمن سايت مرتبط با بهداشت و سلامت، اينجا را کليک کنيد.