مراقبت از زخم

منظور ازمراقبت از زخمها ، كمك به بهبودی آنها و جلوگیری از ایجاد زخمهای جدید است.

به طور كلی زخمها به دو گروه حاد و مزمن تقسیم می شوند . بریدگیها، سوختگیها، خراشیدگی ها و برش های جراحی ازجمله زخمهای حاد هستند . زخمهای مزمن بر خلاف نوع حاد به مرور زمان ایجاد می شوند ومعمولاً بهبودی آنها مدتی طول می كشد .

از نمونه ی این زخمها می توان به زخم بستر و زخم پا در افراد مبتلا به دیابت اشاره كرد .

بهبود زخم فرآیند حیرت آوری است . گذشت زمان می تواند همه ی زخمها را بویژه با كمی مراقبت شفا دهد . بهترین حالت برای ترمیم زخم زمانی است كه محیط آن مرطوب ، تمیز و مغذی باشد . یعنی این كه جریان خون در محل زخم برقرار باشد تا اكسیژن و مواد غذایی كافی در محیط زخم به رشد سلولهای جدید كمك كند، مراقبت خوب از زخمها ایجاد شرایط یاد شده را میسر می سازد و مراقبت نامناسب از زخم ، به ویژه در سالمندان و افرادی كه مجبورند مدتها دربستر بمانند، به زخمهای ناشی از فشار یا  اصطلاحاً زخم بستر منجر می شود .

این زخمها وقتی ایجاد می شوند كه فشار ممتد بر پوست ، خون رسانی به آن و بافتهای زیرین را مختل كند . ممكن است در ابتدا بافت زیر پوست دچار آسیب شود كه دراین صورت زخم قابل رؤیت نیست .

محلهای شایع زخم بستر شامل پاشنه ، قوزك پا ، مفصل ران ، قاعده مهره ها، آرنج وكتف است .

به جز فشار حاصل از وزن بدن بر روی  زخم كه به ایجاد زخم بستر كمك می كند ، ساییدن لباس یا ملحفه بر بدن و رطوبت ناشی از تعریق یا ادرار و مدفوع ، در مواردی كه كنترل مثانه و روده از دست رفته اند نیز موجب آسیب پذیری پوست می شود.

زخمهای ناشی از فشار می توانند بسیار خطرناك باشند و ممكن است تا اعماق بافتها حتی تا استخوان انتشار یابند . این زخمها به آسانی عفونی می شوند .

پیشگیری

با چند اقدام ساده می توان از بروز زخم بستر پیشگیری كرد: به نواحی قرمز شده پوست خود دست نزنید . حداقل هر دو ساعت یكبار، و اگر در صندلی چرخدار هستید هر 15 دقیقه یك بار موقعیت خود را تغییر دهید. ملحفه ها را تمیز نگه دارید و در صورت امكان از تشك مواج و بالش مخصوص استفاده كنید.

دربرخی افراد كه گردش خون درپاهای آنها كم است ممكن است حتی یك ترك كوچك در پوست باعث ایجاد زخم شود . دراین موارد برای بهبود زخم ، پاهای خود را هنگام  نشستن و خواب بالا نگه دارید. به طور منظم راه بروید و از ایستادن طولانی بپرهیزید و در صورت استفاده از باند از نوع قابل ارتجاع آن برای افزایش جریان خون استفاده  كنید .

در مجموع بهبود زخم درچند مرحله صورت می پذیرد . در مراحل مختلف می توان از پانسمانهای متفاوت استفاده كرد . انواع متداول پانسمانهای اولیه ، شامل پانسمان نچسب مانند گاز وازلینه ، پانسمان نیمه تراوا و چسب زخم بندی است. باند وباند الاستیك ( ارتجاعی ) در گروه پانسمانهای ثانویه هستند.

از راههای دیگری كه به بهبود زخم كمك می كنند تغذیه مناسب، حمام كردن صحیح ، داروها و ورزش است .

تغذیه صحیح به علت فراهم كردن مایعات ، پروتئین ، ویتامین و املاح اضافی مورد نیاز در روند ترمیم ، به بهبود زخم كمك می كند .

همچنین از پزشك یا پرستار خود در مورد زمان و مدت حمام كردن سؤال كنید . دقت كنید كه به هنگام حمام ، پانسمان  زخم شما خیس نشود .

ازآنجا كه حركت در بهبود زخمهای پس از جراحی به بدن شما كمك می كنند از پزشك خود درباره این كه چه فعالیت هایی برای شما مفید است ، از چه فعالیت هایی باید پرهیز كنید و زمان از سرگیری فعالیت های عادی سؤال كنید .

شما نقش مهمی در مراقبت از زخم خود حتی در منزل دارید ، سعی كنید ضمن رعایت نظافت و دستورالعمل ها بردبار باشید . به خاطر داشته باشید كه بهبودی زخم مدتی طول می كشد.