دیابت و باورهای نادرست (2)

www.novindiet.com

همان طور که در مقاله قبل بیان شد شیوع دیابت، که ناشی از اختلال سوخت و ساز قند در بدن می باشد، در طی دهه اخیر افزایش یافته است. با توجه به شیوع دیابت، باورهایی نادرست در مورد این بیماری وجود دارد که گاه نتیجه تجربیات شخصی افراد است که با واقعیت سازگاری ندارد. از آنجا که این باورهای نادرست می تواند کنترل این بیماری را با مشکل مواجه نماید، در ذیل به نمونه هایی دیگر از این باورهای نادرست و حقیقت آن اشاره می نماییم.

باور غلط: اگر شما دیابت دارید ، باید مواد غذایی حاوی نشاسته مثل نان، سیب زمینی، ماکارونی و برنج را از رژیم خود کاملا حذف نمایید.

حقیقت: مواد نشاسته ای نیز بخشی از یک برنامه غذایی سالم هستند. آنچه که مهم است حجم مورد استفاده، نوع تهیه شده و نوع پخت این مواد غذایی است. نان های سبوس دار، غلات صبحانه، پاستا، برنج، سبزیجات نشاسته ای مثل سیب زمینی، نخود فرنگی و ذرت می توانند جزیی از وعده اصلی غذایی یا میان وعده شما باشند. کلید اصلی، کنترل حجم آن ها است. مصرف 3 تا 4 واحد از غذاهای حاوی کربوهیدرات در اکثر افراد دیابتی مشکلی ایجاد نمی کند. همچنین غلات کامل یکی از منابع فیبر هستند که می توانند به سلامت معده شما کمک کنند و به دلیل آن که معمولا جذب قند آنان سریع نمی باشد در کنترل قند شما اثرات مضری نخواهند داشت. البته باید دانست میزان استفاده از غلات سبوس دار نیز باید بر اساس نیاز هر فرد توسط پزشک متخصص تنظیم گردد چرا که آن نیز حاوی انرژی است که می تواند زمینه چاقی و نیز دیابت را تشدید نماید.

باور غلط: افراد دیابتی نمی توانند تا آخر عمر از شیرینی و شکلات استفاده کنند.

حقیقت: اگر در کنار یک برنامه غذایی سالم و همراه با ورزش باشد، یک فرد دیابتی از دسر و شیرینی می تواند استفاده نماید. التبه باید تاکید کرد که اکثر قریب به اتفاق مبتلایان به دیابت نوع 2 علاقه وافری به این گونه مواد دارند و گاه عنوان می نمایند که بدن آنان به نوعی این مواد غذایی را می طلبد.

در تنظیم رژیم غذایی دیابتی ها در مراحل اولیه تنظیم برنامه غذایی، باید یک رژیم منظم همراه با محدودیت این مواد حاوی قند ساده، برای اصلاح ذائقه شیرنی دوست آنان ایجاد گردد. بعد از کنترل نمودن وابستگی شدید به تنقلات شیرین، فرد می تواند حتی شیرینی بخورد و از این مواد غذایی لذت ببرد ولی موضوع آن است که چند بار در هفته و به چه میزان؟

باور غلط: دیابت می تواند از شخص دیگری به شما منتقل شود.

حقیقت: با اینکه علت دقیق ابتلا به دیابت در بعضی از افراد مشخص نیست، اما می دانیم که دیابت بیماری ای مسری نیست و مانند سرماخوردگی و آنفلوانزا واگیردار نمی باشد. به نظر می رسد ژنتیک در ابتلا بعضی از افراد نقش داشته باشد خصوصا در مورد دیابت نوع 2. همچنین سبک زندگی نیز نقش مهمی ایفا می کند.

باور غلط: احتمال ابتلا به سرماخوردگی و سایر بیماری ها در افراد دیابتی بالاتر است.

حقیقت: احتمال ابتلا به سرماخوردگی و سایر بیماری ها در افراد دیابتی نسبت به دیگر افراد بالاتر نیست. با این حال توصیه می شود که دیابتی ها واکسن آنفلوانزا تزریق کنند، چرا که ابتلا به هر نوع بیماری عفونی می تواند کنترل دیابت را با مشکل مواجه سازد. دیابتی هایی که آنفلوانزا می گیرند در مقایسه با دیگران بیشتر احتمال دارد که به علائم جدی بیماری دچار شوند، بر همین اساس استفاده از واکسن آنفلوانزا در دیابتی ها توصیه می شود.

باور غلط: اگر پزشک شما می گوید که شما نیاز به تزریق انسولین دارید بدین معنی است که شما نتوانسته اید به صورت صحیح دیابت خود را کنترل کنید.

حقیقت: در اکثر افراد، دیابت یک بیماری پیش رونده است. در ابتدای تشخیص، اغلب بیماران می توانند با مصرف دارو های خوراکی، گلوکز خون خود را در سطح مطلوب حفظ کنند، اما با گذشت زمان، به تدریج ترشح انسولین توسط بدن کمتر و کمتر می شود. سرانجام ممکن است مصرف دارو برای کنترل میزان گلوکز خون کافی نباشد. در این هنگام انسولین می تواند گزینه مناسبی برای کنترل گلوکز خون باشد. لذا اگرچه عدم کنترل قند و رعایت رژیم غذایی ممکن است سریعا نیاز شما را به انسولین باعث گردد ولی در کسانی که سال ها مبتلا به دیابت می باشند حتی با رعایت صحیح موارد توصیه شده، فرد ممکن است برای کنترل قند خون خود نیاز به انسولین داشته باشد. البته باید بدانید که در صورت استفاده از انسولین نیز شما می توانید با رعایت رژیم غذایی سالم و نیز تحرک بدنی به میزان توصیه شده توسط پزشک معالج خود در کنترل دیابت موفق باشید.

باور غلط: میوه یک ماده غذایی سالم است بنابراین شما می توانید به هر میزانی که می خواهید از آن استفاده نمایید.

حقیقت: میوه ماده غذایی سالمی است و حاوی فیبر، ویتامین ها و مواد معدنی بسیاری است. میوه ها کربوهیدارت نیز دارند و شما در برنامه غذایی تان به مصرف آن ها نیاز دارید. اما حتما باید از یک متخصص تغذیه در مورد نوع میوه و میزانی که مجاز به مصرف آن هستید سوال نمایید. بعضی از میوه ها که حاوی قند فروکتوز به میزان زیاد می باشند، در صورت مصرف بیش از حد می توانند کنترل قند شما را مختل نمایند.

باور غلط: قند های طبیعی مانند عسل و خرما در مبتلایان به دیابت باید جایگزین قند معمولی گردد.

حقیقت: همان طور که بیان شد فقط مصرف قند معمولی نیست که متابولیسم قند را دچار اشکال می نماید و زمینه دیابت را برای شما فراهم می نماید. بنابراین هر نوع قند ساده از جمله خرما و عسل که جذب قند آنان بسیار سریع می باشد، در مبتلایان به دیابت باید محدود گردد. جالب آن که این نوع از مواد قندی به میزان زیاد توسط افراد دیابتی که ذائقه شیرینی دوست دارند استفاده می شود در حالی که اشتهای شما برای دریافت قند معمولی به میزان زیاد تحریک نمی گردد.

دکتر حمیدرضا فرشچی- همکار تبیان

متخصص تغذیه - فوق تخصص دیابت و چاقی