عوامل ابتلا به دیابت نوع 2
همانطور که می دانیم، دیابت بیماری است که با افزایش میزان قند خون در اثر کمبود ترشح انسولین (دیابت نوع یک) و یا اختلال در فعالیت انسولین (دیابت نوع دو) بروز پیدا می کند. بیش از 90 در صد دیابتی ها، به دیابت نوع دو گرفتار می باشند.
از آنجا که شیوع دیابت نوع 2، در طی سال های اخیر افزایش بی رویه ای پیدا نموده و از طرف دیگر سن ابتلا به این نوع دیابت نسبت به دهه های قبل به مراتب کاهش یافته و به عبارت دیگر جوانان بیشتری به این نوع دیابت مبتلا می گردند، لذا شناسایی عوامل خطر دیابت باعث شناخت زودتر این بیماری و پیشگیری در مراحل اولیه و در نهایت جلوگیری از بروز عوارض دیابت خواهد شد.
آخرین یافته های پزشكی نشان می دهد كه موارد زیر از عوامل خطر ابتلا به دیابت نوع دو هستند، البته به این معنا نیست كه هر كس عوامل خطر زیر را داشته باشد، حتما به دیابت مبتلا می شود، زیرا ممكن است افرادی برخی علایم زیر را داشته باشند، ولی هرگز به دیابت مبتلا نگردند.
علایم زیر شانس ابتلا به دیابت را افزایش می دهند:
* سابقه خانوادگی ابتلا به دیابت: اگر والدین و یا خواهر و برادر شما به بیماری دیابت مبتلا باشند، خطر ابتلا به دیابت نوع دو در شما افزایش می یابد.
* افزایش سن (سن بیش از 45 سال): با بالا رفتن سن، خطر ابتلا به دیابت نوع 2 افزایش می یابد، زیرا با افزایش سن، پانكراس همانند جوانی، به خوبی انسولین ترشح نمی كند و نیز مقاومت سلول ها به انسولین افزایش می یابد.
* زندگی کم تحرک: اگر در زندگی روزمره فعالیت بدنی شما كم باشد، افزایش وزن و چاقی را در پی خواهد داشت. غیر فعال بودن و افزایش وزن، دست در دست هم، شانس ابتلا به دیابت را افزایش می دهند. سلول های عضلانی دارای گیرنده های انسولینی بیشتری نسبت به سلول های چربی هستند و با افزایش فعالیت بدنی و ورزش، سلول های عضلانی تقویت می گردند، لذا افراد می توانند با انجام ورزش و فعالیت بدنی، مقاومت به انسولین را در بدنشان كاهش دهند. فعالیت بدنی و ورزش، حساسیت به انسولین را افزایش می دهند و عملكرد هورمون انسولین را بهبود می دهند.
مطالعات نشان داده است که تنها 30 دقیقه فعالیت بدنی متوسط روزانه همراه با 5 تا 10 درصد کاهش وزن اضافی، موجب کاهش 58 درصد خطر ابتلا به دیابت می گردد.
* عادات غذایی ناسالم: 90 درصد افرادی كه به دیابت نوع دوم مبتلا می شوند، اضافه وزن دارند. لذا غذا خوردن ناسالم در افزایش وزن سهیم است. چربی زیاد، فیبر ناكافی، مصرف بیش از حد كربوهیدرات های ساده همگی در ابتلا به دیابت نوع دوم سهیم می باشند. غذا خوردن صحیح می تواند در بهبود یا پیش گیری از دیابت نوع دوم موثر باشد.
* سابقه ن‍‍‍ژادی یا قومی: برخی از اقوام یا نژادها میزان دیابت بیشتری دارند؛ برای مثال در ایران شیوع دیابت در بعضی از شهرها مانند یزد بیشتر می باشد، و یا در کشور آمریکا خطر ابتلا به دیابت نوع دوم در سیاه پوست ها بیشتر است.
* سندرم متابولیك و یا سندرم مقاومت به انسولین: این سندرم مجموعه ای از عوامل خطرزای متابولیک می باشد که در یک فرد وجود دارند.
اجزاء سندرم متابولیك عبارتند از: پرفشاری خون، تری گلیسرید بالا، چاقی شکمی ، بالا بودن قند خون ناشتا و پایین بودن میزان کلسترول خوب (HDL). افرادی كه سه مورد و یا بیشتر از علایم مذكور را دارند، به سندرم متابولیك مبتلا هستند.
سندرم متابولیك خطر ابتلا به بیماری های قلبی، سكته و دیابت را افزایش می دهد.
* افزایش وزن: اگر شما اضافه وزن (نمایه توده بدنی بیش از 25) دارید، شانس ابتلا به دیابت نوع دوم در شما افزایش می یابد، زیرا وزن بالا مقاومت به انسولین را افزایش می دهد، به این معنا كه بافت چربی توانایی بدن در استفاده از انسولین و ورود انسولین به درون سلول را كاهش می دهد.
* فشار خون بالا: داشتن فشار خون بالا، شانس پیشرفت بیماری دیابت نوع دوم را افزایش می دهد.
* مقادیر غیرطبیعی چربی های خون: HDL كمتر از 35 میلی گرم در دسی لیتر، و یا تری گلیسرید بیشتر از 150 میلی گرم در دسی لیتر ، شانس ابتلا به دیابت نوع دوم را افزایش می دهند.
* سابقه دیابت بارداری: ابتلا به دیابت در طی بارداری و یا تولد نوزادی با وزن بیش از 4 کیلوگرم، می تواند شانس ابتلا به دیابت نوع دوم را افزایش دهد.
دیابت بارداری در 4 درصد زنان باردار دیده می شود كه شروع آن با ترشح هورمون هایی از جفت می باشد كه این هورمون ها مقاوت به انسولین را در مادران افزایش می دهند.
بسیاری از مادرانی كه به دیابت بارداری مبتلا می شوند، در سال های پس از زایمان، مستعد ابتلا به بیماری دیابت می گردند و در فرزندان آنها نیز، شانس ابتلا به دیابت در سال های بعدی زندگی شان ، افزایش می یابد.
* سابقه ابتلا به سندرم تخمدان پلی كیستیك: این اختلال که معمولا از سنین بلوغ در دختر خانم ها آغاز می شود، با پریود نامنظم، ریزش موی زنانه و چاقی همراه است.
مطالعات پیشین نشان داده اند که مقاومت به انسولین یکی از عوامل اساسی شروع این بیماری است و بر همین اساس این بیماری نیز خود یکی دیگر از عوامل خطر احتمالی ابتلا به دیابت نوع دو می باشد.
برای مشاهده ی وب سایت دکتر حمیدرضا فرشچی می توانید به آدرس اینترنتی www.novindiet.com مراجعه نمایید.
دکتر حمیدرضا فرشچی - همکار تبیان
متخصص تغذیه - فوق تخصص دیابت و چاقی
*مطالب مرتبط:
