قرص های کاهش دهنده قند خون

افزایش آموزش‌ های مرتبط با سلامت و اطلاع ‌رسانی تقریبا مناسبی که درباره دیابت صورت می ‌گیرد، باعث تشخیص زودرس این بیماران می ‌شود و به همین دلیل این بیماران نیازمند دانستن مطالب بیشتری درباره داروهای شان هستند. شاید پزشکان کمتر فرصت کنند درباره داروهای این بیماران اطلاعات مناسبی به آن ها عرضه کنند. دیابت یا بیماری قند به علت ناتوانی بدن در تولید یا مصرف انسولین پدید می ‌آید.

انسولین ماده‌ای است که در بدن توسط لوزالمعده تولید می ‌گردد و باعث می ‌شود قند یا به عبارتی مهمترین منبع انرژی بدن مورد استفاده قرار گیرد. دیابت به دو شکل عمده دیابت وابسته به انسولین یا دیابت نوع 1 و دیابت نوع 2 بروز می ‌کند.

چه زمانی باید قرص تجویز شود؟

رعایت رژیم غذایی، کاهش وزن و همچنین انجام فعالیت بدنی اساسی ‌ترین اصول درمان در بیماران دیابتی نوع 2 هستند و در صورتی که قند خون پس از چند هفته کنترل نشود، نیاز به درمان با قرص ‌های خوراکی پدید می ‌آید. به خاطر داشته باشید که مصرف قرص به هیچ عنوان جای رژیم غذایی را نمی ‌گیرد و شما با وجود مصرف قرص قند هم چنان به یک رژیم غذایی خوب و فعالیت بدنی منظم نیاز دارید.

آشنایی با قرص ‌های خوراکی پایین ‌آورنده قند خون

قرص‌ هایی که به‌ طور معمول برای درمان دیابت مورد استفاده قرار می ‌گیرند، عبارتند از:

1- گلی‌بن‌کلامید یا گلیبوراید که نام دیگر آن دائونیل است. در همین گروه دارویی، از کلروپروپامید نیز گاهی استفاده می‌ شود.

2- متفورمین

البته به تازگی قرص‌ های متعدد دیگری نیز برای درمان دیابت نوع 2 به بازار عرضه شده‌اند که هنوز استفاده از آن ها خیلی رایج نشده است. در هر حال شما باید نام قرص‌های مصرفی خود را بدانید و اگر به خاطر سپردن آن ها برای تان مشکل است، نام قرص و تعداد دفعات مصرفی را روی یک کارت یادداشت کنید و همراه خود داشته باشید.

قرص‌ های خوراکی چگونه قند خون را پایین می ‌آورند؟

توجه داشته باشید که قرص ‌های خوراکی همان انسولین نیستند و محتوی انسولین نیز نمی ‌باشند. این قرص‌ ها در افراد دیابتی که بدن شان هنوز انسولین می‌ سازد، مصرف می ‌شوند و از راه‌های زیر سبب کاهش غلظت قند خون می ‌گردند:

1- کمک به بدن برای آزاد شدن بیشتر انسولین در خون

2- تسهیل ورود قند به داخل سلول

3- کاهش میزان تولید قند در کبد

آیا مصرف قرص ‌های خوراکی برای کنترل قند خون کافی است؟

قرص ‌های خوراکی فقط در دیابتی‌ های نوع 2 که قند خون شان با رژیم غذایی و فعالیت بدنی کنترل نشده است، مورد استفاده قرار می ‌گیرند.

بهترین نتیجه درمانی از مصرف قرص‌ های خوراکی پایین آورنده قند خون، تنها هنگام انجام هم‌ زمان فعالیت بدنی منظم، رعایت برنامه غذایی صحیح و در صورت لزوم کاهش وزن به دست می‌ آید. مصرف قرص های خوراکی به معنای ترک انجام فعالیت بدنی منظم و عدم رعایت برنامه غذایی صحیح نیست چرا که در این صورت، استفاده از این قرص ‌ها به تنهایی کمک‌ کننده نخواهد بود.

با مصرف منظم قرص‌ های تجویز شده توسط پزشک، رعایت رژیم غذایی صحیح و ورزش منظم، غلظت قند خون خود را در حد طبیعی نگه دارید و از پیدایش عوارض افزایش قند خون جلوگیری کنید.

آیا قرص ‌های خوراکی عوارض جانبی هم دارند؟

قرص ‌های خوراکی عوارض جانبی اندکی دارند اما مانند همه داروها باید با دقت مصرف شوند. پزشک مناسب‌ ترین قرص خوراکی را با توجه به شرایط جسمی شما تجویز می ‌کند اما گاهی اوقات ممکن است با مصرف این قرص‌ ها مشکلات زیر پدید آید:

* برخی افراد ممکن است با مصرف قرص گلی‌بن کلامید دچار بثورات پوستی شوند که البته با قطع مصرف قرص، این عارضه از بین خواهد رفت.

* قرص‌های خوراکی ممکن است با داروهای دیگر تداخل اثر داشته باشند. به طور مثال هنگامی که این قرص ‌ها را مصرف می ‌کنید، از مصرف آسپرین بپرهیزید و برای تسکین درد از استامینوفن استفاده نمایید. البته در افرادی که به دلیل مشکلات قلبی آسپرین مصرف می ‌کنند، میزان آسپرین مصرفی روزانه برای آن ها مشکلی ایجاد نخواهد کرد.

* گلی‌بن‌کلامید می‌تواند در برخی افراد باعث کاهش شدید غلظت قند خون شود بنابراین با مصرف این دارو باید برنامه غذایی را به درستی رعایت نمایید.

* با شروع مصرف قرص متفورمین ممکن است مشکلات گوارشی مانند تهوع و اسهال رخ دهد که معمولا ظرف چند روز از بین می ‌روند، برای جلوگیری از ایجاد حالت تهوع، بهتر است این قرص همراه با غذا یا پس از غذا استفاده شود.

* افراد دیابتی که قرص متفورمین مصرف می ‌کنند، باید به‌ طور سالانه از نظر وضعیت کبد و کلیه‌ها بررسی شوند.

قرص‌های خوراکی را در چه زمانی از روز باید مصرف کرد؟

به دلیل تفاوت اثر قرص گلی‌بن کلامید و متفورمین، بهتر است گلی‌بن کلامید نیم ساعت پیش از مصرف غذا و قرص متفورمین برای کاهش عوارض گوارشی مثل تهوع، همراه با غذا یا بلافاصله پس از آن خورده شود.

تا چه زمانی باید قرص‌ خورد؟

این قرص ‌ها باعث بهبود قطعی دیابت نمی‌ شوند بلکه با روش ‌های مختلف به کنترل غلظت قند خون کمک می ‌کنند.

* اگر با یک نوع قرص کنترل مطلوب قند خون حاصل نشد، ممکن است پزشک استفاده هم ‌زمان از دو نوع قرص را تجویز نماید.

* اگر فرد دیابتی به علت یک عفونت شدید یا مشکل قلبی یا عمل جراحی، در بیمارستان بستری شود، ممکن است در طول دوران بستری به تزریق انسولین نیاز پیدا کند. در این صورت پزشک معالج میزان انسولین لازم (که جایگزین قرص ‌ها می ‌شود) را برای وی تجویز خواهد کرد.

* اگر دیابت شما با مصرف قرص کنترل نشود، ممکن است پزشک به منظور ایجاد کنترل مطلوب، تزریق انسولین را برای شما شروع کند.

اگر بیمار شدم و اشتهای غذا خوردن نداشتم، باز باید قرص بخورم؟

در صورتی که می ‌توانید غذا بخورید حتما مصرف قرص را ادامه دهید.

* سعی کنید در دوران بیماری غذای معمولی مصرف نمایید و مایعات(بدون شیرینی) زیاد بخورید.

* اگر به علت تهوع، استفراغ و... قادر به خوردن غذا نیستید، به سرعت با پزشک خود تماس بگیرید.

* اگر نمی‌ توانید غذای معمولی بخورید، سعی کنید به جای آن سوپ، شیر یا آب‌میوه مصرف نمایید.

* کلا در دوران بیماری باید با پزشک خود در ارتباط باشید.

کاهش وزن چه کمکی به کنترل قند خون می ‌کند؟

چاقی یک عامل تقریبا مشترک بین افراد دیابتی نوع 2 است. چاقی باعث مقاومت سلول ‌ها نسبت به انسولین می ‌شود و در نتیجه بدن در تحمل مواد قندی دچار اختلال می ‌گردد. پس با کاهش وزن و رساندن آن به حد طبیعی، باعث کنترل بهتر قند خون خود شوید.