تغذیه در مبتلایان به سینوزیت
تغذیه در مبتلایان به سینوزیت
سینوزیت ازجمله مشکلاتی است که افراد زیادی از آن رنج میبرند. سینوزیت التهاب یا عفونت مجاری سینوسی است که باعث احساس سنگینی و فشار در ناحیه سر میشود. مطالعات نشان داده است که اگرچه نحوه واکنش بدن در افراد مختلف، متفاوت است اما غذاها به طور چشمگیری بر این عارضه تأثیرگذارند.
هنگام ابتلا به سینوزیت توجه به توصیه های پزشکی اهمیت دارد. متعاقب عفونتی که سبب ایجاد سینوزیت شده است بیماریهایی مثل آسم، برونشیت، لارنژیت و ذاتالریه نیز ممکن است بروز کند.
علل سینوزیت
عفونت که معمولاً با یک سرماخوردگی یا سایر عفونتهای مجاری تنفسی فوقانی شروع میشود. این عفونت ممکن است با تهاجم باکتریایی که به طور طبیعی در بینی یا گلو زندگی میکنند، عارضهدار گردد.
تحریک مجاری هوایی بینی در اثر آلرژی، استعمال دخانیات، عطسه شدید با دهان بسته، قرار گرفتن در معرض سرما، شنا کردن (به ویژه پریدن به داخل آب بدون گرفتن بینی) و خستگی از علل آن میباشد.
چه غذاهایی برای رفع سینوزیت مفید است؟
گام نخست مصرف غذاهایی است که سیستم ایمنی را تقویت کند. اگر مشکل سینوزیت ناشی از واکنش آلرژیک به غذای خاص است آن غذا باید از رژیم غذایی حذف گردد. این امر با همکاری متخصص آلرژیک و متخصص رژیم درمانی انجام میگیرد.
روی
غذاهای دریایی، گوشت قرمز، نان سبوس دار مثل نان سنگک، انواع مغزها مثل گردو، فندق، بادام و پسته انواع دانه های روغنی مثل آفتابگردان و کنجد منابع خوب روی هستند.
این ماده معدنی برای فعالیت طبیعی و صحیح سیستم ایمنی ضروری است رژیم غذایی غنی از روی به بدن کمک میکند تا با عفونتهایی که سبب سینوزیت میشود به خوبی مبارزه کند.
ویتامین C
توت فرنگی، توت سیاه، پرتقال، نخودفرنگی، فلفل دلمه ای، سیب زمینی، جعفری، شوید و به طور کلی سبزیجات برگ تیره، دارای مقادیر خوب ویتامین C هستند این ویتامین به سلولهای دفاعی بدن برای رسیدن و بلوغ کمک میکند و فعالیت آنتی بادی را بهبود میبخشد.
بتاکاروتن
هویج، اسفناج، انواع کلم مثل کلم بروکلی و سایر منابع گیاهی به ویژه انواع گیاهان رنگ سبز و زرد دارای بتاکاروتن هستند، فقدان بتاکاروتن در رژیم غذایی فرد را مستعد به کمبود ویتامین A میکند و سبب تغییر شکل در سلولهای مجاری تنفسی میشود و احتمال عفونت را بالا میبرد.
ویتامین A
ویتامین A از پیش ساخته شده در لبنیات، زرده تخم مرغ، کره و برخی ماهیهای چرب یافت میشود.
کلسیم
دانه سویا، کنجد، آفتابگردان، بادام زمینی دارای کلسیم هستند. این غذاهای غیر لبنی منابع غذایی مهمی برای افراد دچار سینوزیت ناشی از حساسیت به شیر میباشند.
اسیدهای چرب امگا 3
منابع غذایی اسیدهای چرب امگا 3 مثل ماهی کیلکا، قباد، شیر، حلوا و اوزون برون در رفع التهاب ناشی از سینوزیت نقش دارند.
تأثیر مرکبات بر سینوزیت
به افرادی که به سینوزیت مزمن مبتلا هستند توصیه میشود که مایعات و مرکبات حاوی ویتامین C، میوه و سبزیجات بیشتری برای مقابله با عفونتهای دستگاه تنفسی مصرف کنند.
سینوزیت به سه گروه حاد، تحت حاد و مزمن تقسیم میشود، افراد مبتلا به سینوزیت حاد باید از خوردن مواد غذایی تند و حاوی ادویه بپرهیزند. عفونتهای دستگاه تنفسی فوقانی سبب بروز سینوزیت در افراد میشود که سرماخوردگی و آنفلوآنزا آن را تشدید میکند.
چنانچه عفونتهای ویروسی به طول بیانجامد به عفونت باکتریایی تبدیل میشود و ممکن است فرد را دچار سینوزیت حاد یا مزمن کند.
افراد مبتلا به سینوزیت حاد با درمان طبی 10 تا 14 درصد بهبود مییابند و دوره درمان سینوزیت مزمن طولانیتر است.
این بیماری در افراد دارای آلرژیهای فصلی بروز میکند. مواد تحریک آمیز از جمله آلاینده های هوا، وایتکس، جوهر نمک، دود سیگار، عطر، مواد غذایی تند و ادویه دار سبب تشدید این بیماری میشود.
استفاده از اسپری فلفل تند در التهاب سینوسها
اسپری فلفل به طور متوسط در عرض یک دقیقه و بسیار سریع، تأثیرگذاری خود را روی سینوزیت نشان میدهد.
محققان آمریکایی دریافتند یک اسپری بینی که حاوی مقداری فلفل تند (Capsicum annum) باشد، میتواند التهاب سینوس و یا همان سینوزیت را از بین ببرد.
بر اساس گزارش یونایتد پرس، محققان با مطالعه تأثیر اسپری بینی حاوی فلفل تند روی افراد دریافتند این اسپری میتواند روی التهاب حلق و بینی (رینیتیت) غیر آلرژیک تأثیرگذار باشد. رینیتیت غیرآلرژیک نوعی مشکل تنفسی است که توسط آلرژی و حساسیت ایجاد نمیشود و فقط عوامل محیطی چون آب و هوا، عطر و مواد شیمیایی خانگی مسبب ایجاد آن هستند.
کاهش دردهای سینوزیتی با چند دستور خانگی
شیر و محصولات لبنی
هنگام ابتلا به سینوزیت نباید لبنیات مصرف کرد زیرا شیر و سایر محصولات لبنی تولید مخاط و غلظت آن را افزایش میدهند. به همین دلیل مجراهای باریک سینوس بسته شده و محیط ایدهآلی برای تکثیر باکتریها فراهم میشود.
غذاهای تند
غذاهای تند از عوامل محرک در ابتلا به سینوزیت هستند. اگرچه مکانیزم دقیق این تأثیر مشخص نیست اما گفته میشود بازگشت اسید معده باعث التهاب در ناحیه گلو و بینی شده و این التهاب علت اصلی تورم و گرفتگی مجاری و ابتلا به سینوزیت است.
غذا خوردن قبل از خواب
خوردن غذا در فاصله زمانی کمتر از یک ساعت قبل از خواب باعث میشود تا پس از خوابیدن اسید معده به سمت گلو و مجاری بینی بالا بیاید. این ترکیب اسیدی نیز باعث ایجاد التهاب در ناحیه سینوسها خواهد شد.
چای و نوشیدنیهای داغ
نوشیدن مایعات داغ به تسهیل جریان مخاط کمک میکند و سبب رفع احتقان و فشار در سینوسها میشود. نوشیدن چای داغ در این روند مؤثر است. زیرا بخور و مصرف مایعات گرم به جدا شدن مخاط کمک میکند. اما باید توجه داشت که از مصرف نوشیدنیهای حاوی کافئین و افزودنیهایی که باعث سوزش معده میشوند، خودداری کرد.
نوشیدنیهای حاوی کافئین
نوشیدنیهای حاوی کافئین باعث کم آب شدن مجاری بینی میشوند. از آنجایی که این نوشیدنیها اسیدی بوده و باعث سوزش معده میشوند، باعث تحریک و واکنش بدن شده و از این رو نباید آنها را مورد استفاده قرار داد.
آب
برای کمک به رقیق شدن ترشحات، مصرف مایعات را افزایش دهید. مصرف آب به مقدار زیاد از جمله توصیههایی است که باید مورد توجه خاص قرار بگیرد. زیرا نوشیدن آب جدا شدن مخاط را آسان میکند. اگرچه مصرف آب میوه مفید است اما باید از مصرف آب میوههای شیرین خودداری کرد زیرا شکر و افزودنیها باعث ضخیم شدن مخاط میشود.
چند نکته
* یکی از درمانهای مؤثر خانگی برای تخفیف و بهبود سینوزیت دوش آب گرم و بخور است.
* مصرف ویتامین C با دوز 100 میلی گرم در روز سیستم دفاعی را تقویت میکند.
* پرهیز از هوای آلوده و سنگین، موثر است چون هوای آلوده فشار سینوسها را زیاد میکند.
فرآوری: معصومه آیت اللهی
بخش تغذیه و آشپزی تبیان
منابع:
دکتر رحمت سخنی
انجمن درمانگران ایران
برنا
ایران
اگر میخواهید با کارشناسان تغذیهی سایت مشورت کنید، اینجا را کلیک کنید.
مطالب مرتبط:
تغذیه سالم؛ سپر دفاعی در برابر سرماخوردگی!
آگاهى های لازم در مورد سینوزیت