چشمه هاي معدني استان آذربايجان غربي

چشمه زندان سليمان

اين چشمه در قسمت غربي کوه زندان قرار دارد و داراي دو مظهر در جنوب زندان سليمان است و از آب آن در استخر طبيعي استفاده مي کنند. در مسير خروج آب از حوضچه ها آلگو – باکتري هاي سبز و قرمز – رشد کرده اند. همچنين در مسير حرکت آب رسوبات رنگي کربنات هاي کلسيم و منيزيم بر روي زمين مشاهده مي شود. آب اين چشمه در درمان بيماري هاي مجاري تنفسي، روماتيسم ها و بيماري جلدي مفيد است.

چشمه رازي

روستاي "رازي" در شش کيلومتري قطور قرار دارد. مظهر چشمه در يک کيلومتري جاده در اين ناحيه واقع شده است. آب اين چشمه به همراه گاز از زمين خارج مي شود و در دامنه تپه اي جريان مي يابد و رسوبات اخرايي رنگ اکسيد آهن از خود بر جاي مي گذارد. آب اين چشمه از دسته آب هاي بي کربناته کلسيک گاز و آهن دار سرد است.

چشمه کلوانس

اين چشمه در شمال غربي شهرستان خوي، در نه کيلومتري چشمه "دسته دره" قرار دارد. اطراف چشمه از رسوبات اخرابي رنگ اکسيد آهن پوشيده شده است. آب چشمه کلوانس از دسته آب هاي بي کربناته مخلوط گاز و آهن دار سرد است.

چشمه دسته دره

چشمه دسته دره در بيست و نه کيلومتري شمال غربي شهرستان خوي قرار دارد. اين چشمه در مجاور دره اي که در کف آن جريان آب اندکي جاري است، از زمين خارج شده و پس از به جاي گذاشتن آثار قرمز رنگ املاح آهن به نهر مجاور مي ريزد. آب اين چشمه از دسته آب هاي بي کربناته کلسيک و منيزين سرد گاز و آهن دار است. اين نوع آب ها در کار گوارش معده، کبد، پانکراس، روده و به طور کلي در تغذيه تاثير دارند.

چشمه شاه آباد

سرچشمه شاه آباد درسي کيلومتري جنوب شرقي ماکو قرار دارد. آب اين چشمه همراه گاز فراوان در حوضچه اي که حاصل رسوب گذاري خود آب است، ديده مي شود. اطراف حوضچه را رسوبات سفيد و زرد رنگ کربنات پوشانده است. آب اين چشمه از جمله آب هاي بي کربناته مخلوط گاز و آهن دار گرم است و از آن براي تسکين دردها استفاده مي کنند.

چشمه گرادو

چشمه گرادو در تپه اي آهکي در غرب شهرستان مهاباد، نزديک رودي از دو نقطه زمين خارج مي شود. آب در دو حوضچه طبيعي حاصل رسوبات کربنات مورد استفاده اهالي قرار مي گيرد. اطراف مظهر را رسوبات کربنات در برخي نقاط حاوي املاح آهن پوشانده است.

چشمه زنبيل

اين چشمه درسي و شش کيلومتري شمال شرقي اروميه و در دامنه شرقي کوه زنبيل قرار دارد. آب اين چشمه از دو مظهر خارج مي شود و رسوبات آهني در اطراف آن ديده مي شود. آب چشمه زنبيل از دسته آب هاي کلروره سولفاته بي کربناته کلسيک و منيزين است.

چشمه زارعان

اين چشمه در چهار کيلومتري غرب روستاي "زارعان"، در شمال شهرستان خوي قرار دارد. آب چشمه با فشار و گاز زياد از زمين خارج مي شود و در حوضچه بزرگي جريان مي يابد. آب چشمه زارعان از دسته آب هاي کلرو بي کربناته و سولفاته کلسيک و منيزين گازدار سرد است.

تالاب ها

مساحت تالاب هاي اين استان در حدود هفتصد کيلومتر مربع است و برخي از آن ها آب شيرين و برخي نيز آب شور دارند. بيش از صد و چهل نوع پرنده آبزي در تالاب هاي اين استان مشاهده شده است و بيشتر اين تالاب ها در اطراف شهرستان هاي مهاباد، نقده، ماکو، خوي و سلماس قرار دارند.

آبشارها

آبشارهاي متعددي در سطح استان آذربايجان غربي جاري است. از مهم ترين آن ها مي توان به آبشار "شلماش" اشاره کرد. اين آبشار با دره اي سرسبز و زيبا در کنار جنگل هاي پراکنده و زيبايي در نزديکي شهر سردشت قرار دارد و يکي از شاخه هاي رودخانه معروف زاب کوچک است. از ديگر آبشارهاي موجود مي توان آبشار "سدوک" اروميه و "قلعه جوق" ماکو را نام برد.

غارها

از معروف ترين غارهاي استان مي توان غار"سهولان" را در نزديکي شهرستان مهاباد نام برد. اين غار در سي و پنج کيلومتري شهر مهاباد قرار دارد و يکي از زيبا و شگفت انگيزترين غارهاي طبيعي ايران است. اين غار از چند حوضچه بزرگ که به وسيله دالان هاي آبي به هم متصل شده اند، تشکيل شده است. ارتفاع سقف غار از سطح آب در حوضچه آخر پنجاه متر و عمق آب در حوضچه وسط سي و پنج متر است.  داخل غار داراي آب زلال و شفافي است و ديوارهاي آن با صخره ها و سنگ هاي آهکي پوشيده شده است.

از ديگر غارهاي موجود در استان مي توان به غارهاي "فرها"، "کهريز" و "دانيال" در اروميه، غارهاي "زندان" و "بابا حسن" در نقده، غارهاي "غيب آباد" و "کهل" و "زندان" در تکاب و غارهاي "بورينگ بزرگ و کوچک" در مهاباد اشاره کرد که برخي از آن ها علاوه بر جاذبه طبيعي، جاذبه تاريخي نيز دارند.

جنگل ها

جنگل ها به صورت پراکنده در نوار جنوب غربي استان و پيرامون دره زاب کوچک و ارتفاعات حواشي پيرانشهر و سردشت جاي گرفته اند و مساحتي حدود شصت تا هشتاد هزار هکتار دارند. اين جنگل ها در نقاط دور دست انبوه ترند. اين درختان شامل بلوط که به تعداد زياد در منطقه پراکنده است و درختاني ديگر چون گردو، زبان گنجشک، وليک، سقز، گلابي، سماق، پسته، توت وحشي و ... است.

ساير مراکز ديدني استان عبارت اند از: تفرجگاه "بند" اروميه، دره "شهدا" (قاسملو) که داراي جاذبه طبيعي و درختان ميوه فراوان است، پيست اسکي "خوشاکو" که در فصل زمستان پذيرايي دوستداران ورزش هاي زمستاني است، تاکستان ها و باغات سيب، انواع ميوه ها و توتستان ها که به صورت گسترده در سطح استان وجود دارند، تفرجگاه "فيرورق" شهرستان خوي، تفرجگاه "چشم ثريا"ي ماکو و چشمه "زلزله پسک" خوي.

منبع: کتاب ميراث فرهنگي استان آذربايجان غربي

تهيه و تنظيم برای سایت تبیان: زهره پري نوش