قدر تمند مي شوي اگر..
آيين‌ زندگي(3)

براي مطالعه ي قسمت قبل اينجا کليک کنيد.

سومين قسمت از وصاياي امام علي (ع) به فرزندشان امام حسن (ع) :

- و قوّه باليقين،

- و (دلت را) با يقين قوتش ببخش.

اشارت:

و فرمود: کسي که يقين کند به آنچه ماندني است، بي‌رغيت مي‌شود به آنچه نابود شدني است. 1

و فرمود: به يقين برس تا قدرتمند شوي. 2

و پيدا است که طبيعي‌ترين محصول يقين، مخالفت با هوي و هوس و بريدن از تعلقات دنيا است. چنانکه مي‌فرمايد:

کجايند اهل يقين؟ آنان که لباس‌هاي هوس از تن در آوردند و پيوندشان را از علائق دنيا بريدند. 3

- و نوّره بالحکمة،

- و با حکمت، چراغاني‌اش کن.

اشارت:

و فرمود: حکمت، اسباب رشد و تعالي آدمي است. 4

و فرمود: حکمت، نگاهبان آدمي است. 5

و فرمود: حکمت را فرا بگير. از هر که و هر جا ممکن است. چه بسا که در سينه منافق هم حکمت باشد ، در آنجا آنقدر بي‌تابي مي‌کند و پر‌پر مي‌زند تا در جايگاه اصلي خود ، سينه‌ مومن، قرار بگيرد.6

و فرمود: اين دل‌ها نيز همچون بدن‌ها، خسته مي‌شوند ، با حکمت‌هاي نغز به دادشان برسيد. 7

- و ذلله بذکر الموت.

- و با ياد مرگ- هواي طغيان و عصيان از او بستان و – خوارش گردان.

اشارت:

و به دل بفهمان که: «مرگ نابودکننده لذت‌هاي شماست و دور کننده مطالبات شماست و متفرق کننده جماعات شماست.»8

و قرّره بالفناء.

- و از او اقرار و اعتراف بگير به ميرندگي و نابودي.

اشارت:

از دل بپرس که:

« کجايند آنها که در دنيا به همه خواسته‌هاي خود رسيدند؟!» 9

« کجايند پادشاهان و خسروان؟!» 10

« کجايند آنها که مردم در مقابل‌شان کرنش مي‌کردند؟! 11

« کجايند آنها که تا اقصي نقاط دنيا را به تملک خود در آوردند؟!» 12

- و بصّره فجائع الدّنيا،

- و ديده‌اش را بر فجايع دنيا باز کن.

اشارت:

و بپرس که: « کجايند آنها که خوشنام‌تر بودند و خوش‌رفتارتر و عادل‌تر و مقتدرتر؟!» 13

« کجايند آنها که کارهاي شان را براي خدا خالص کردند. و دل‌هايشان را براي استقرار ياد خدا پاکيزه ساختند؟!» 14

- و حذّره صولة الدّهر و فحش تقلّب اللّيالي و الأيّام،

- و او را از حمله و غلبه روزگار و زشتي گردش شب‌ها و روزهاي کج مدار برحذر دار.

اشارت:

و بپرس: «کجايند زورگويان و گردن‌کشان و فرزندانشان!؟» 15

« کجايند آنها که لشگرها مي‌آراستند و شهرها مي‌ساختند؟!» 16

« کجايند آنها که پشت و پيشاني دشمنان شان را به خاک مي‌ماليدند!؟» 17

- و اعرض عليه اخبار الماضين،

- و اخبار و احوال گذشتگان را برايش ترسيم کن.

اشارت:

و بگو که: «کجايند آنها که از ممالک خويش حراست کردند و به ساختن راه‌ها و جاده‌ها پرداختند و به داد مظلومان رسيدند و به سفره داري و مهمان‌‌پذيري شهره شدند؟!» 18

همه غفت انسان در دنيا از اين نقطه نشأت مي‌گيرد که زندگي موقّت دنيا را اصل مي‌شمارد و خود را در اين جهان، جاودان مي‌انگارد. در حالي که اگر مدام به ياد بياورد که در گذشت گذشتگان و مرگ مردگان و فقدان پيشينيان خود بهترين گواه است بر کوتاه بودن حيات اين جهان، به يقين دل به اين زندگاني موقّت نمي‌بندد و تمام تلاش و همّتش را معطوف جهان باقي مي‌کند.

پي‌نوشت‌ها:

1- من ايقن بما يبقي، زهد فيما يفني. غررالحکم- ج 5- ص 292

2- کن موقتاً تکن قوياً. غررالحکم- ج 4- ص 600

3- ثبات الدّين بقرة اليقين. غررالحکم- ج 3- ص 350

4- أين المرقنون الذين خلعوا سراييل الهوي و قطعوا عنهم علائق الدنيا.

غررالحکم- ج 2- ص 364

5- الحکمة ترشد غررالحکم- ج 1- ص 11

6- الحکمة عصمة. غررالحکم- ج 1- ص 12

7- خذ الحکمة انيّ کانت. فانّ الحکمة تکون في صدر المنافق. فتلجلج في صدره حتي تخرج فتشکن الي صواحبها في صدر المومن.

نهج‌البلاغه- کلمات قصار- شماره 76

8- انّ هذه القلوب تمل کما، تمل الابدان، فابتغوا لها طرائف الحکم.

نهج‌البلاغه - کلمات قصار- شماره 89