گفت‌وگو با امیرعلی‌حبیبی، پژوهشگر حوزه علوم اعصاب شناختی در گفت‌وگو با تبیان؛
مرز بین‌فردی را در رفاقت رعایت کنید!
معمولا رفیق‌های صمیمی جعبه سیاه هم‌اند. چیزی نمانده که به همدیگر نگفته باشند و یکی بمیرد دوراز جان، آن یکی هم حتما باید نابود شود تا اسرارش محفوظ بماند. اما هیچکداممان نمی‌دانیم مرزصمیمیت و روابط بین فردی کجاست و تا کی قرار است آن رفیق عزیز بماند. این مرز در دوستی نیازمند آموزش و گوشزد است که ما بارش را به دوش می‌کشیم و نصیحتتان می‌کنیم. درباره این مسئله تبیان به سراغ امیرعلی‌حبیبی، گفتاردرمانگر و پژوهشگر حوزه علوم اعصاب شناختی رفته و با گفت‌وگو کرده است.
در وهله اول باید پرسید اصلا مرزها چه هستند؟ حبیبی می‌گوید: مرزها و محدودیت‌ها به نوعی دیوارهایی هستند که ما را از لحاظ ذهنی، عاطفی و فیزیکی نسبت به دستکاری، استفاده و یا نقض کردن توسط دیگران محافظت می‌کنند. این دیوارها به افراد اجازه ورود و مداخله به ریز زندگی ما را نمی‌دهند و برای افراد متفاوت در رده‌های متفاوتی قرار می‌گیرند. برای مثال من به عنوان یک پسر از لحاظ عاطفی به خواهرم دامنه حرکت بیشتری نسبت به دوست صمیمیم می‌دهم اما از طرفی به دوست صمیمی خود از لحاظ فیزیکی دامنه نزدیک تری دارم تا خواهرم.
حالا این مرزهای بین فردی درکجا شکل می‌گیرد؟ که حبیبی ادامه می‌هد: این محدودیت‌ها در شغل، وسایل و متعلقات، مرزبندی‌های جنسی و... را هم شامل می‌شود. سه دسته ماژور و یا سر دسته همین مرز فیزیکی، عاطفی و ذهنی هستند. حفظ درست مرزها باعث می‌شود که تنش‌های بین فردی، اضطراب و نا امنی و... کم شود. اگر شما نتوانید مرز عاطفی خود را با افراد متفاوت مشخص کنید دائما در این حالت خواهید بود که ازسمت آدم‌ها آسیب ببینید. یا اگر مرز عاطفی که دارید قوی و غیر قابل نفوذ باشد نمی‌توانید روابط صمیمی را تجربه کنید.
حبیبی ادامه می‌دهد: به طور کلی این مرزها باعث ایجاد آرامش می‌شوند. یعنی شما از لحاظ روانی دغدغه‌مندی روابط دور از چهارچوب خود را که باعث ناراحتی بشود، ندارید. یا بلعکس شناخت این مرزها باعث زیاده‌روی درمرزبندی ها نمی‌شود. به واقع مرزهای بین فردی باید درست و دقیق و با توجه به طرف مقابل تعیین شوند.
در جواب اینکه این مرزبندی را چطور انجام دهیم حبیبی می‌گوید: طبقه‌بندی افراد و قرار دادن آن‌ها در جایگاه‌های متفاوت و با اسامی متفاوت می‌تواند به این مرزبندی کمک کند یعنی همکار، همسایه، آشنا، هم دانشگاهی، هم اتاقی، رفیق، دوست، مادر و... این‌ها افراد را در جایی قرار می‌دهد که مشخص باشد مرز ما با هر کدام تا کجاست.
این پژوشگر این‌طور ادامه می‌دهد: قسمتی از مرز بندی به این برمی‌گردد که شما حد و حدود خود را اظهار کنید در صورتی کسی به مرز شما ورود کرد شما می‌توانید به صورت واضح مرز خودتان را توضیح دهید. البته که این موارد باید برای خود شما هم شفاف و واضح باشد. اگر واضحا مرز خودتان را ندانید و با شرایط روحی متفاوت در مواجهه با مسائل متفاوت برخورد کنید ارتباط با شما سخت و انرژی بر می‌شود. این مسئله می‌تواند شما را از روابط صمیمی محروم کند و همچنین این عدم ثبات باعث می‌شود با افراد دچار تعارض شوید.
امیرعلی حبیبی راه‌حل را در حفظ مرز خود و احترام به تعیین محدودیت در طرف مقابل می‌داند و می‌گوید: بهترین راه حل حفظ و مراقبت از مرز و محدودیت‌های خود این است که به مرز دیگران احترام بگذارید و حداکثر تا جایی به فرد نزدیک شوید که متقابلا اجازه دادید او نزدیک شود. بنابراین نمی‌توانید بی پروا با دیگران وارد ارتباط شوید.
او در نهایت تاکید می‌کند: حالا از معضلات اصلی بچه‌ها در رفاقت این است که فرد نمی‌داند تا چه حد از اطلاعات شخصی و خانوادگی خودش را باید در دسترس او قرار دهد و این مسئله باعث آسیب می‌شود و کمترین آسیب پخش شدن اطلاعات شخصی بین همسالان است. شکسته شدن مرزهای عاطفی و جنسی یکی از بدترین اتفاقاتی است که این روزها در مدارس دیده می‌شود و در این راستا باید آموزش های لازم و البته خودتربیتی اتفاق بی‌افتد.
