کِرِم حلزون قابل اعتماد نیست

«کرم حلزون، عصاره آلوئه ورا: فقط با یک تلفن، در منزل شما تحویل داده می‌شوند.» خیلی‌ها در آرزوی پوستی شفاف‌تر، پول‌های هنگفتی برای این‌گونه تبلیغات می‌پردازند که نتیجه‌ای نیز در پی ندارند. برخی‌ها هم نسخه‌ای پوستی را می‌گیرند، ولی به جای بهتر شدن پوست‌شان، عوارض شدیدتری را تجربه می‌کنند. فقط داشتن یک نسخه پوست و یا پُماد و یا کِرم پوست مهم نیست، بلکه شما باید روش صحیح استفاده از آن را بدانید.

دکتر حسین طباطبایی، متخصص پوست و مو، و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران، اصول استفاده درست از نسخه‌ها، پمادها و کرم‌های پوستی را به شما آموزش می‌دهد.

آقای دکتر، آیا کرم حلزون که همه جا تبلیغ می‌شود، واقعاً برای پوست معجزه می‌کند؟

متأسفانه شبکه‌های ماهواره‌ای فارسی زبان خارج از کشور، از طریق تبلیغات مکرر و مداوم موجب فریب مردم می‌شوند. این محصولات، غیرمعتبر و فاقد تاییدیه از مراجع ذی‌صلاح بهداشتی کشور سازنده هستند و در ایران با تبلیغات فراوان، خارج از سیستم توزیع دارو و محصولات بهداشتی و فقط از طریق یک شماره موبایل به فروش می‌رسند.

متأسفانه کسانی‌که این کرم‌ها را می‌خرند، پس از مصرف نه تنها نتیجه‌ای نمی‌گیرند، بلکه برای رفع عوارض نامناسب آنها روی پوست‌شان، به پزشکان متخصص پوست مراجعه می کنند. چون فرد فروشنده در ایران ناشناس است، به سرعت شماره موبایل خود را تغییر می‌دهد که قابل تعقیب قضایی هم نیست.

من خودم به عنوان متخصص پوست تا کنون در مجلات معتبر و تخصصی پوست، نامی از کرم حلزون ندیده‌ام و این از همان محصولات غیرمعتبر است.

آرایشگاه‌ها چطور؟ در تبلیغ برخی آرایشگاه‌ها می‌خوانیم «خدمات پوستی زیر نظر پزشک» و یا بسیاری از پزشکان عمومی برای بیماران، نسخه‌های پوستی می‌نویسند. برای خدمات زیبایی و درمانی پوست باید به چه کلینیکی و با چه استانداردهایی مراجعه کرد؟

پزشکی که پس از گذراندن دوره پزشکی عمومی و گذراندن دوره چهار ساله تخصص پوست و مو، به عنوان «متخصص بیماری‌های پوست و مو» شروع به طبابت می‌کند، بهترین فردی است که افراد برای درمان بیماری‌های پوست و موهای خود می‌توانند به او مراجعه کنند. پزشکان عمومی به‌طور معمول‌ در دوره پزشکی عمومی خود، تنها یک ماه را در بخش پوست می‌گذرانند. بنابراین نمی‌توانند مانند متخصص پوست، موارد مشکل و پیچیده بیماری‌های پوستی را تشخیص دهند. پزشکان عمومی به‌طور معمول می‌توانند درمان بیماری‌های ساده‌تر پوستی مانند عفونت‌ها و درماتوزهای شایع پوستی را انجام دهند، ولی در بیماری‌های پیشرفته‌تر پوستی باید حتماً به متخصص پوست مراجعه کرد.

پزشکان عمومی برابر مقررات سازمان نظام پزشکی مجازند سه رشته را بدون ذکر کلمه «متخصص» در سر نسخه و یا تابلو خود بنویسند. بنابراین پزشکانی که بدون ذکر کلمه متخصص، در تابلو خود نوشته‌اند «بیماری‌های پوست و مو و زیبایی» پزشک عمومی هستند نه متخصص. فراموش نکنید پزشکانی که در مطب یا کلینیک، به اندازه کافی بیمار دارند، به طبابت در محل‌های غیرمجاز مانند آرایشگاه‌ها نیاز ندارند.

خوب اگر یک نسخه پوست یا پُماد پوستی برای یکی مفید بود، دیگری هم می‌تواند از آن استفاده کند؟

خیر. هر بیمار باید جداگانه معاینه گردد و نسخه مناسب برای او نوشته شود. ممکن است نسخه فردی برای دیگری هم مفید باشد، ولی احتمال اینکه علایم را بدتر کند و عوارض جدی ایجاد کند نیز وجود دارد. چون عوامل زمینه‌ای مانند ژنتیک افراد، بیماری‌های که تاکنون به آن مبتلا شده‌اند، جنسیت بیمار، سن، محل زندگی و شرایط جغرافیایی محل زندگی، نوع شغل، عادات غذایی و انتظارهای بیماران با هم متفاوت است، بنابراین پزشکان توصیه می‌کنند که بدون تجویز پزشک، از نسخه بیمار دیگر استفاده نکنید.

درباره تکرار یک نسخه پوستی چطور؟

اگر شما بخواهید یک نسخه پزشکی پوست را تکرار کنید باید پزشک‌تان آن را توصیه کند، آن هم برای مدت معینی. در این موارد در نسخه قید می‌شود. برای مثال، شش ماه یا یک‌سال از این داروها استفاده کنید. اگر به پزشک‌تان امکان دسترسی حضوری ندارید، دست کم تلفنی اجازه تکرار نسخه‌تان را از او بگیرید. گاهی تکرار خود سرانه نسخه‌ها، موجب عوارض پوستی شدیدی می‌شود.

آقای دکتر درباره مراقبت‌های پس از مالیدن کرم‌های پوستی چه‌طور؟ می‌توان با آنها زیر نورخورشید رفت؟ از مخاط‌ها مانند چشم یا دهان چگونه محفاظت کنیم؟

اول اینکه پیش از مصرف کرم‌های پوستی، باید سطح پوست را از مواد آلاینده و سایر کرم‌های آرایشی پاک کرد.

دوم اینکه بعضی از این کرم‌ها را نباید دور چشم یا دهان مالید، که این نکته را پزشک معالج به شما توضیح خواهد داد و روی کرم‌های استاندارد نیز نوشته شده است.

نکته سوم، ضخامت کرم مالیدنی است. اگر این ضخامت کمتر یا بیشتر از میزان مفید باشد، اثر آن کاهش می‌یابد. البته کرم‌های آرایشی و بهداشتی صدمه چندانی ندارند، ولی کرم‌های دارویی اغلب باید نازک مالیده شوند.

پس باید پیش از مصرف کرم یا پماد پوستی، از پزشک درباره مصرف آن سوال کنیم. حال چه سوالاتی را بپرسیم؟

پزشکان متخصص پوست، نقش اساسی در آموزش بیماران درباره چگونگی مصرف کرم‌های پوستی بر عهده دارد. چگونگی مصرف کرم، روش مالیدن کرم، مقدار صحیح مصرف آن، آثار مثبت و عوارض احتمالی کرم، از مواردی است که باید از پزشک‌تان سوال کنید.

البته اطلاعات دارویی مهمی هم در بروشور داخل قوطی کرم‌ها وجود دارد که حتماً آن را پیش از مصرف کرم مطالعه کنید.

برخی از داروخانه ها، اگر داروی کورتونی موجود در نسخه پوستی بیمار را نداشته باشند، داروی کورتونی دیگری به او می‌دهند. آیا این کار درست است؟

به هیچ وجه. کورتون‌های مالیدنی از قدرت بسیار کم تا قدرت بسیار بالا ساخته شده‌اند که بر اساس نوع بیماری پوستی، باید کورتون مالیدنی ویژه‌ای تجویز شود. اگر به جای کورتون قوی، کورتون ضعیف به کار ببریم، بیماری معالجه نمی‌شود و اگر به جای کورتون ضعیف از کورتونی قوی استفاده کنیم، عوارضی مانند قرمزی پوست، نازکی پوست، ترک‌خوردگی و حساسیت شدید پوستی دیده می شوند.

بنابراین فقط این پزشک معالج شماست که می‌تواند کرم پوستی کورتونی شما را تعویض کند و یا پزشک دیگری با همان تخصص پزشک اول.

انواع كرم ها و صابون های خاویار، نهنگ، پلنگ، مار

1) این روزها دفتر نماینده‌های فعال شركت‌های آمریكایی و لس آنجلسی با استفاده از تبلیغات ماهواره‌ای فارسی زبان، به معرفی محصولات خود می پردازند. شماره تلفن‌های این نوع تبلیغات به خاطر پنهان‌كاری‌های فراوان، پشت پرده مدام در حال تغییر هستند. ارسال كالاهای پزشكی با پست، و تبلیغات نادرست و گسترده این نوع كالاها، نشانه بزرگ قلابی بودن آن‌هاست.

انواع كرم‌ها و صابون‌های خاویار، نهنگ، پلنگ، مار و نمونه‌های مشابه، این روزها در بسته‌های زیبا در بازار وجود دارند كه خیلی‌ها بابت آنها، از روی ناآگاهی پول‌های كلان می‌پردازند. پزشكان متخصص در برابر اصرار بیش از حد مراجعه‌كنندگان برای رسیدن به اوج زیبایی به آنها پاسخ منفی می‌دهند، اما در عوض بسیاری از مدیران سالن‌های زیبایی، دایم حرف‌های امیدواركننده به زبان می‌آورند. به گفته دكتر طباطبایی بیماری‌های ناشی از درمان‌های غیرعلمی پوست، در بیشتر موارد غیرقابل بازگشت است.

2) مشكل دیگر، نوشتن نسخه‌های پوستی است. دكتر طباطبایی می‌افزاید: «90 درصد بیماران در این زمینه از پزشكان عمومی شكایت دارند، زیرا این بیماران هنوز تفاوت پزشك عمومی و متخصص پوست را به خوبی درك نكرده‌اند. آنان نمی دانند كه آوردن عنوان متخصص در تابلوی پزشكان، الزامی است و نشانگر گذراندن بورد تخصصی افراد می باشد. بنابراین تابلوی «پزشك عمومی ـ پوست ـ مو» با تابلوی متخصص پوست و مو تفاوت بسیار زیادی دارد».

3) بر اساس تحقیقات انجمن تخصصی پوست و موی ایران، بسیاری از افراد، در اتاق‌های مسكونی، سالن‌های آرایشی بدون پروانه و تابلو، سر و صورت مراجعه‌كنندگان را در مقابل دریافت مبالغ كلان، ناقص می‌كنند.

دكتر طباطبایی با اشاره به پنهانی بودن این نوع فعالیت‌ها می‌افزاید: «از دست رفتن ابروها، ایجاد جوشگاه‌های بزرگ، متلاشی شدن سلول‌های پوست و موارد مشابه از عوارض جدی این نوع مراجعات غیرتخصصی است.»

دکتر شادی باباخانی