شدت گرمازدگی
شدت گرمازدگي
دماي بدن در اثر سوخت و ساز مواد غذايي ايجاد مي شود. براي اينكه دماي بدن هميشه در حد تقريباً ثابتي قرار گيرد، حرارت اضافي از طريق 4 روش: تنفس، تعريق، تشعشع و هدايت از بدن دفع مي شود.
دماي بدن تقريباً هميشه روي 2/37 درجه سانتي گراد بوده و مركز تنظيم دما در مغز به وسيله روش هاي بالا، مانع از بالا يا پايين رفتن شديد حرارت بدن مي شود.
هرگاه فرد در برابر گرما قرار گيرد، بدن به‌وسيله افزايش ميزان تعريق و تنفس و همچنين فرستادن خون بيشتر به پوست، سعي مي کند فرد را خنک کند.
آسيب هاي حاصل از گرما به تناسب شدت آن، به سه گروه تقسيم مي شوند:
1- گرمازدگي خفيف 2- گرمازدگي متوسط 3- گرمازدگي شديد
گرمازدگي خفيف:
اين حالت وقتي پيش مي آيد كه فرد به مدت طولاني، در معرض حرارت نسبتاً بالا قرار گيرد. نشانه‌هاي آن اغلب به صورت گرفتگي ماهيچه ها، خستگي مفرط و گاهي سرگيجه و غش بروز مي کنند.
كمك هاي اوليه در گرمازدگي خفيف :
1 - مصدوم را به جاي خنك منتقل سازيد.
2- به آسيب ديده محلول ORS يا محلول آب و نمك و شكر(يک قاشق چاي خوري نمك با 8 قاشق چاي خوري شكر در يك ليتر آب) بدهيد.
3- ماهيچه هاي گرفته و گرمازده را ماساژ دهيد.
4- حوله نم دار روي پيشاني و عضلات مصدوم قرار دهد.
5- اگر نشانه ها بهبود نيافت يا وخيم تر شد، بيمار را به مركز درماني منتقل كنيد.
گرمازدگي متوسط:
اين حالت به‌دليل قرارگرفتن فرد در معرض گرماي زياد و انجام فعاليت بدني شديد در محيط مانند ملوانان، كشاورزان و آتش نشان ها پيش مي آيد. علائم آن به صورت سرگيجه و عدم هوشياري است و به‌دنبال آن، پوست رنگ پريده مي شود. ديگر نشانه‌ها به صورت تنفس سريع و سطحي، نبض ضعيف، ضعف و تعريق بدن است.
كمك هاي اوليه در گرمازدگي متوسط:
1- نخست مصدوم را به محل خنك و سردي منتقل كنيد.
2- آسيب‌ديده را وادار کنيد، دراز بکشد و پاهاي او را بالا بياوريد.
3- به‌وسيله پارچه نمدار و بادبزن و يا هر وسيله ديگري مصدوم را خنك كنيد.
4- به مصدوم ORS (محلول آب و نمك و شكر) بدهيد، مشروط به اينكه هوشيار بوده و استفراغ نكند.
5- اگر لازم شد، به بيمار تنفس مصنوعي بدهيد.
6- در صورت بهبود نيافتن، مصدوم را سريعاً به مركز درماني منتقل سازيد.
گرمازدگي شديد:
اين حالت بسيار خطرناك است و بيشتر در روزهاي گرم و مرطوب اتفاق مي افتد. قيافه بيمار گرمازده، تب دار بوده، پوست گرم و خشك، تنفس سطحي و نبض ضعيف مي شود. درجه دماي بدن مصدوم افزايش مي يابد. عدم هوشياري و احتمالاً اغما و تشنج نيز جزو ديگر نشانه‌هاست.
كمك هاي اوليه در گرمازدگي شديد :
1- همه لباس هاي مصدوم را درآورده و او را در حوله يا پارچه مرطوب قرار دهيد. مي توان آسيب‌ديده را داخل وان يا لگن آب سرد قرار داد. مواظب باشيد مصدوم غرق نشود. همچنين مي توان از قرار دادن كيسه هاي يخ در كشاله ران، زير بغل، زانو، مچ دست و پا نيز استفاده كرد.
2- اگر بيمار دچار شوك است، شوك را درمان كنيد.
گرمازدگي در مسافرت:
در هنگام مسافرت به دليل آن كه افراد به مدت طولاني در معرض تابش نور خورشيد و هواي گرم قرار دارند، بيشتر از ديگر مواقع دچار تعريق و تشنگي مي شوند. در چنين شرايطي كودكان و سالمندان بيشتر از افراد جوان و ميانسال نياز به مراقبت دارند. بنابراين بهترين كار در هنگام مسافرت اين است كه تشنگي كودكان و سالمندان را از طريق خوراكي (محلول آب و شكر و نمك) جبران كنيم.
البته بهترين روش آن است که علاوه بر نوشيدن آب ، در هنگام سفر چند عدد خيار و نمك در اختيار كودكان قرار دهيم تا از طريق آن تشنگي و كمبود آب و نمک بدن خود را جبران كنند. اين اقدام باعث مي شود تا پايان سفر هيچ عارضه اي براي كودكان و سالمندان پيدا نشود.
لازم به يادآوري است كساني كه دچار بيمارهاي عصبي و قلبي هستند نيز به هنگام مسافرت يا قرار گرفتن در محيط هاي گرم، از روش‌هاي بالا بهره ببرند، چون اين افراد نيز مستعد بروز گرمازدگي هستند.