نور و ویژگی های آن

١) از چشمة نور تا بازتاب نور

الف) در جدول زیر تعدادی جسم منیر (چشمه نور) آمده است. در ردیف اول جدول مشخص کنید که این چشم ههای نور، با تبدیل کدام نوع انرژی، انرژی نورانی تولید م یکنند. در ردیف دوم جدول نیز مشخص کنید که آیا همراه با نور، گرما تولید می شود یا خیر.

ب) شما نیز جدول مشابهی تهیه کنید و چند چشمة نور دیگر را در آن بنویسید و سپس جدول را کامل کنید.

٢) شکل زیر طرح آزمایشی را برای بررسی انتشار نور به خط راست نشان می دهد.

الف) در چه صورت وقتی از پشت مقوای سوم نگاه کنیم نور لامپ دیده م یشود؟
ب) چرا با جابه جا کردن مقوای دوم، نور لامپ را دیگر نمی توان دید؟ نتایج های که از این آزمایش به دست می آورید، بیان کنید.

3 ) دست کم دو مثال بیاورید که نشان دهد نور می تواند به انرژی های دیگری تبدیل شود.

4 )نقشة مفهومی زیر را کامل کنید.

5 ) با رسم پرتوهای نور نشان دهید چگونه شخص قادر به دیدن شمع و مداد است.

6) هر یک از مفاهیم زیر را تعریف کنید و برای هر کدام دست کم دو نمونه ذکر کنید.

جسم کدر:
............................................................................................................................................................................................................................................................
جسم شفاف:
............................................................................................................................................................................................................................................................
جسم نیمه شفاف:

7 ) سایه ابری روی زمین افتاده است. اگر بتوانید اندازه ابر و اندازه سایه آن را برآورد کنید، متوجه می شوید که اندازه ابر

الف) خیلی بزرگ تر از سایه اش است .

 ب) خیلی کوچکتر از سای هاش است .

پ) تقریبا هم اندازه با سایه اش است .

8 ) در طی روز طول سایه یک درخت ......... می شود.

الف) همواره زیاد

 ب) همواره کم

پ) رفته رفته زیاد و سپس کم

 ت) رفته رفته کم و سپس زیاد

9) فرض کنید به دو تپه، که یکی خیلی از دیگری دورتر است نگاه می کنید، کدام یک اندکی تیره تر به نظر می رسد؟

الف) تپه نزدیک

ب) تپه دور

پ) هر دو به یک اندازه تیره به نظر می رسند.

10)با رسم شکل توضیح دهید که بازتاب نور در هر یک از موارد زیر چه تفاوتی با هم دارد.

الف) بازتاب از سطح یک پارچة سفید
............................................................................................................................................................................................................................................................
ب) بازتاب از سطح یک ورقه آلومینیم صاف و براق
..........................................................................................................................

11 ) پرتو تابش، پرتو بازتاب و خط عمود بر یک آینه تخت را برای زاویة تابش 41 درجه رسم کنید و اندازة زاویه بازتاب را مشخص کنید.

............................................................................................................................................................................................................................................................

12) پرتو نوری مطابق شکل به سطح یک آینه تخت تابیده است. خط عمود و پرتو بازتاب را روی شکل رسم کنید و زاویه های تابش و بازتاب را روی آن مشخص کنید.

..........................................................................................................................................

13 ) چرا کلمه آمبولانس را گاهی به صورت زیر در جلوی ماشین های آمبولانس می نویسند؟ آیا درست است که این کلمه را در پشت ماشین نیز به همین صورت بنویسند؟ توضیح دهید.

 ..........................................................................................................................................

14 ) شکل روبه رو تصویر صفحة یک ساعت را در یک آینه تخت
نشان می دهد. ساعت درست چند است؟

 ..........................................................................................................................................

15 ) توضیح دهید رمز این شیری نکاری روی پنجرة فروشگاه چیست؟

 ..........................................................................................................................................

16 ) با استفاده از دو شمع، یک ورقه شیشه ای و یک بشر آب، چگونه می توانید نشان دهید که شمع در داخل آب می سوزد؟

..........................................................................................................................................

17 ) در شکل زیر، زاویة تابش نصف زاویة A است. اندازة زاویه بازتاب چند درجه است؟

..........................................................................................................................................

18 ) دندان پزشک برای بررسی وضعیت پشت دندان ها بهتر است از چه نوع آینه ای استفاده کند؟ توضیح دهید.

..........................................................................................................................................

 19 ) جاهای خالی را در عبار ت های زیر با کلمه های مناسب پر کنید.

الف) در آینة کروی، اگر سطح درونی کره صیقلی باشد آن را آینه .................. و اگر سطح برآمدة آن صیقلی باشد ، آن را آینه ................ می نامند.
ب) کانون آین ههای کاو ............... و کانون آینه های کوژ ...............است.
پ) فاصله کانون تا آینه را ................ می نامند.
ت) اگر از نقط های نورانی واقع در کانون آینة کاو، پرتوهایی به آینه بتابد، پرتوهای بازتاب آن به صورت .......... از آینه بازم یتابند.

..........................................................................................................................................

20 ) تصویر در آین ههای کوژ (محدب)..............

الف) همیشه مجازی است.
ب)  همیشه حقیقی است.
پ) در صورتی حقیقی است که فاصلة جسم کمتر ازفاصلة کانونی آینه باشد.
ت) در صورتی حقیقی است که فاصلة جسم بیشتر از فاصلة کانونی آینه باشد.

..........................................................................................................................................

21 ) شکل روبه رو تصویر هواپیمایی را در محافظ آفتاب کلاه خلبان نشان می دهد.
این محافظ مشابه چه نوع آین های رفتار می کند؟ ویژگی های تصویر را بنویسید.

 ..........................................................................................................................................

22 ) عبارت زیر را با نوشتن کلمه های مناسب کامل کنید.

وقتی نور به طور مایل از یک محیط شفاف وارد محیط شفاف دیگری شود، هنگام عبور از سطح جداکننده دو محیط مسیر آن ..............می کند. این پدیده را ........................ می نامند.

..........................................................................................................................................

23 ) عبارت زیر را پس از انتخاب واژة مناسب از میان کلمه های داخل پرانتز کامل کنید.

الف) پرتوهای نور هنگام عبور از هوا به شیشه شکسته می شوند و )از/ به ( خط عمود )نزدیک/ دور(می شوند. علت این پدیده آن است که غلظت یا چگالی هوا از لحاظ نوری (کمتر/ بیشتر) از شیشه است.
ب) در هریک از شک لهای زیر ادامة مسیر تقریبی پرتوهای نور را پس از شکست رسم کنید.

..........................................................................................................................................

24 )چند قطعه شیش های به شک لهای مختلف در اختیارداریم. مطابق شکل روبه رو به کمک یک لیزر مدادی، باریکة نور به این قطعه ها می تابانیم. مسیر تقریبی پرتوهای نور را در هر یک از این قطعه ها کامل کنید.

..........................................................................................................................................

25 )نوع خاصی از منشور به نام منشور قائم الزاویه با زاویة رأس 45 وجود دارد که مطابق شکل زیر قادرند پرتوهای نور را به اندازه 90 یا 180 درجه بچرخانند.

کدام یک از منشورهای الف تا ت، ابزار نوری شکل زیر را با توجه به مسیر نور کامل می کند؟ به نظر شما این دستگاه چه کاربردی می تواند داشته باشد؟ 

بخش پژوهش های دانش آموزی سایت تبیان

تنظیم:نیلوفر یاقوتی