انواع آیات متشابه در قرآن(3)

در این درس دو نوع از انواع مهم متشابهات در قرآن را معرفی می كنیم. به جهت كاربرد نسبتا گسترده و احتمال اشتباه در این انواع، دقت در آن ها ضروری است.

5- متشابهات دارای اختلاف در عبارات:
در این نوع ممكن است كلماتی از دو عبارت، مختلف یا برخی از كلمات پس و پیش باشند به طوری كه اصل عبارت یكسان باشد؛ نظیر:

لو نشاء لجعلناه حطاماً فظلتم تفكهون واقعه: 65
لو نشاء لجعلناه اجاجاً فلولا تشكرون واقعه: 70
له الحمد فی الاولی و الآخره قصص: 70
فلله الاخره و الاولی نجم: 25
و ادخلوا الباب سجدا و قولوا حطه نغفر لكم ... بقره: 58
و قولوا حطه و ادخلوا الباب سجدا نغفر لكم ... اعراف: 161

6- مجموعه آیات و عبارات پشت سر هم كه تشابه در آنها مشهودتر است:

لیس علی الذین آمنوا و عملوا الصالحات جناح فیما طعموا
اذا ما اتقوا و آمنوا و عملوا الصالحات
ثم اتقوا و احسنوا
و الله یحب المحسنین مائده: 93
قل لمن الارض و من فیها ان كنتم تعلمون
سیقولون لله
قل افلاتذكرون
قل من رب السموات السبع و رب العرش العظیم
سیقولون لله
قل افلاتتقون
قل من بیده ملكوت كل شیء و هو یجیر و لا یجار علیه ان كنتم لاتعلمون
سیقولون لله
قل فانی تسحرون مؤمنون: 84 تا 89

در پایان این درس تأكید می كنیم:

نباید بیش از آنچه لازم است توجه خود را به آیات متشابه جلب كنیم. به آیات متشابه باید در مرحله ای بیشتر توجه كنیم كه دچار مشكل در حفظ شده و مواردی را ناقص یا با ابهام حفظ كرده ایم.
البته توجه به آیات متشابه در فهم و تفسیر آیات نقش ویژه ای دارد كه ما از ذكر این مطالب اجتناب می كنیم. برای درك بهتر این مطلب، مراجعه به تفاسیر قرآن راهگشای مناسبی می باشد.

پرسش:
در موارد زیر، متشابهات را مشخص كنید:
1- آیات 128 تا 132 سوره نساء
2- آیات 17 و 18 سوره مائده
3- آیه 43 سوره نساء آیه 6 سوره مائده
4- آیات 99 و 141 سوره انعام
5- آیات 80 تا 84 سوره اعراف، آیات 54 تا 58 سوره نمل و آیات 28 تا 33 سوره عنكبوت