تاریخچه تولید حیوانات تراریخته در ایران 1 

اهداف:

• آشنایی با روند تولید حیوانات تراریخته از ابتدا تا تولد
• آشنایی با روند تولید این حیوانات در ایران

شرح درس:

تاریخچه تولید حیوانات تراریخته از حیوانات مزرعه ای نشان می دهد که تا کنون از گاو، گوسفند، بز و خوک برای این منظور استفاده شده است. کاربرد گاو بدین منظور به دلایلی چون هزینه های بالای نگهداری، دوره طولانی حاملگی (9 ماه) و گیرایی کمتر جنین نسبت به بز و گوسفند در این مرحله کنار گذاشته شد و در نهایت از بین بز و گوسفند، بز به دلیل گیرایی بهتر و در صد بالاتر چند قلو زایی و تولید شیر بیشتر انتخاب گردید. ضمنا شبیه سازی گوسفند قبلاً در پژوهشکده رویان با موفقیت انجام شده است و با انتخاب یک نژاد جدید (بز) دو هدف توامان تحقق می یافت.

بزهای ماده ای که برای انتقال جنین انتخاب می شوند باید دارای سابقۀ مشخص به ویژه از نظر واکسیناسیون باشند و سلامت آن ها به تایید ادارات دامپزشکی منطقه برسد. با این حال بزها پس از خریداری مورد معاینه کامل بالینی قرار می گیرند. سپس با فرستادن نمونه خون و مدفوع به آزمایشگاه از نظر بیماری های باکتریایی، ویروسی و انگلی مهم مخصوصاً بیماری هایی که می توانند منجر به سقط جنین شوند، نظیر تب مالت یا بروسلوز ارزیابی می شوند. همزمان با طی مراحل ذکر شده بزها به مدت یک ماه قرنطینه می شوند تا چنانچه مشکل یا بیماریی وجود داشته باشد و در معاینات اولیه و آزمایشات تشخیص داده نشده باشد، خود را نشان دهد.

از این پس بزهای جدید با گله کوچک موجود در مزرعه تحقیقاتی ادغام شده و به نوبت هر هفته 2 رأس بز برای انتقال جنین آماده سازی می شود. آماده سازی یا به عبارت بهتر همزمان سازی باید به نحوی باشد که چرخه تولید مثلی دام ماده از نظر شرایط غدد تناسلی ماده یا همان تخمدان ها و وضعیت اندام های تناسلی داخلی یعنی لوله های رحمی و رحم با سن جنین های حاوی ماده وراثتی خارجی که در آزمایشگاه جنین شناسی تولید می شوند مطابقت کامل داشته باشد تا جنین های انتقالی در شرایط مناسب طبیعی به روند رشد و تمایز خود ادامه دهند و منجر به یک تولد موفق شوند.

در روند همزمان سازی ابتدا یک منبع حاوی هورمون جنسی پروژسترون در واژن یا مهبل دام به مدت 7 روز قرار داده می شود که با آزاد سازی تدریجی این هورمون و جذب آن از دیواره مهبل اثر خود را مبنی بر کنترل چرخه تولید مثلی دام ماده القا می نماید.

6 روز پس از جاگذاری منبع پروژسترون، هورمونی به نام گنادوتروپین اسبی یا equine Chronic Gonadotropin یا به اختصارeCG  به حیوان تزریق می شود که موجب تشکیل فولیکول های حاوی سلول نارس جنسی ماده در سطح تخمدان ها می شود. (سلول جنسی ماده به همراه توده سلولی که آن را احاطه کرده است، با تاثیر متقابل بر هم، همزمان  در داخل فولیکول های  محتوی مایع رشد می کنند تا مرحله ای که آماده رها شدن در محوطه شکمی و سپس جذب توسط استطاله های ابتدایی لوله رحمی شوند. حجم مایع داخل فولیکول ها نیز به تدریج افزایش می یابد که با ایجاد فشار بر دیواره  فولیکول و با کمک یک هورمون دیگر منجر به آزاد شدن تخمک می شود.)

در روز هفتم آماده سازی همزمان با خروج منبع پروژسترون از داخل مهبل ، از دارویی به نام پروستاگلندین استفاده می شود. این دارو به در دست گرفتن بهتر چرخه تولید مثلی دام کمک می نماید به طوری که احتمال تداخل چرخه مصنوعی ایجاد شده را با یک چرخه طبیعی از بین می برد.