اثرات منفي کافئين بر خواب و تمرکز كودكان

مصرف نوشابه هاي گازدار، قهوه و چاي در كودكان اثرات منفي بر خواب و تمرکز آن ها دارد. به ويژه كودكاني كه در شب قهوه مي ‌نوشند دچار بي ‌خوابي شبانه و مشكلات تنفسي مي‌ شوند.

يك پژوهش جديد در آمريكا نشان مي ‌دهد كه 75 درصد كودكان روزانه و عمدتا از طريق نوشابه‌ هاي گازدار، كافئين مصرف مي ‌كنند كه موجب كم‌ خوابي آن‌ ها مي‌ شود.

محققان در مركز پزشكي دانشگاه نبراسكا با اعلام اين خبر به خانواده ها هشدار دادند كه بايد از اثرات منفي بالقوه كافئين روي كيفيت خواب كودك و عملكرد روزانه او آگاه باشند.

دكتر ويليام ورزك و همكارانش، والدين بيش از 200 كودك 5 تا 12 ساله را مورد تحقيق قرار دادند. اين تحقيق زماني صورت گرفت كه خانواد ه ها به كلينيك كودك براي ويزيت معمولي باليني مراجعه كرده بودند.

پژوهشگران از والدين درباره نوع و مقدار ميان وعده ها و نوشيدني هايي كه كودك آن ها مصرف مي كرد، پرسش كردند.

يافته ها كه در مجله "پزشكي اطفال" انتشار يافته نشان مي دهد كه كودكان 8 تا 12 ساله به طور متوسط 109 ميلي گرم كافئين به طور روزانه مصرف مي كنند كه معادل سه ليوان بزرگ نوشيدني گازدار حاوي اين ماده است.

مصرف كافئين در كودكان پنج تا هفت ساله كمتر بود (52 ميلي گرم)، اما حتي در اين كودكان مصرف روزانه اين ميزان كافئين كه معادل يك قوطي نوشابه گازدار است بيش از سطحي است كه اين ماده داراي اثرات جسماني روي افراد بالغ است.

محققان يافتند كه متوسط مصرف كودكان در حال حاضر تقريبا دو تا سه برابر بيشتر از مصرف متوسط كافئين در دهه گذشته است.

يافته ها نشان داد كه هرقدر كودكان بيشتر كافئين مصرف كرده بودند به طور متوسط ساعات كمتري مي خوابيدند.

دكتر ورزك در اخبار گزارش شده از سوي دانشگاه نبراسكا گفته است كه والدين بايد نسبت به تاثير منفي كافئين در كيفيت خواب كودك و فعاليت روزانه او آگاه باشند.

آن ها به پزشكان اطفال توصيه كرده اند كه در باره ميزان مصرف كافئين كودكان از والدين شان سوال كنند و به آن ها در باره اثرات زيان بار اين ماده روي كودكان آموزش دهند.

با وجود ارتباط ميان مصرف كافئين و مشكلات خواب، محققان حاضر گفتند كه با وجود اثركافئين در افزايش ادرار، تحقيق آن ها رابطه اي بين مصرف اين ماده و شب ادراري كودكان نيافته است.

كافئين ماده اي است كه در دسته داروها به حساب مي آيد چرا كه دستگاه عصبي مركزي را تحريك مي كند و مصرف كم آن مي تواند احساس هشياري و انرژي بيشتر به فرد بدهد.

مصرف زياد كافئين در كودكان و بزرگسالان موجب تحريك پذيري و عصبي بودن، به هم خوردن مزاج، سردرد، مشكل در تمركز و خواب و نيز افزايش ضربان قلب و فشار خون مي شود، اما مصرف كم اين ماده در كودكان مي تواند منجر به اين حالات شود.

كودكان قهوه ننوشند

همچنين پژوهشگران هشدار دادند كودكاني كه در شب قهوه مي ‌نوشند دچار بي ‌خوابي شبانه و مشكلات تنفسي مي‌ شوند.

اين پژوهش جديد نشان مي ‌دهد تاثير مصرف قهوه بر روي كودكان بر خلاف بزرگسالان است و در واقع مصرف نوشيدني‌هاي داغ مي‌ تواند سبب بروز تاثيرات بلندمدت و نامطلوب بر روي خواب كودكان شده و نيز الگوهاي تنفسي آن ها را در سنين بالاتر دچار اختلال كند.

آمارها نشان مي ‌دهد مشكلات تنفسي از عوامل مهم بستري ‌شدن در بيمارستان و حتي مرگ و مير زودرس كودكان است. اغلب به اين كودكان، قهوه داده مي ‌شود تا از آن به عنوان يك محرك تنفسي استفاده شود در حالي كه تاكنون تاثيرات يا به عبارتي عوارض بلندمدت استفاده از اين شيوه‌ درماني در انسان آزمايش نشده بود، اما اين ‌بار محققان دانشگاه تورنتو در بررسي ‌هاي خود نشان دادند كه مصرف قهوه در كودكان موجب بروز تغييرات جدي در الگوي خواب آن ها مي‌ شود و اين امر روي رشد سيستم تنفسي تاثير مي ‌گذارد. همچنين لازم به‌ ذكر است كه اختلال خواب شاخص ‌مهمي در بروز بيماري و كاهش طول عمر است.

كودكان پيش دبستاني نبايد بيشتر از 45 ميلي گرم كافئين در روز مصرف كنند كه اين مقدار معادل يك ليوان بزرگ نوشيدني گازدار است.

چرا كافئين براي كودكان خوب نيست؟

در منابع علمي علاوه بر مشكلات مربوط به خواب و تحرك و تمركز در كودكان به دليل مصرف كافئين، دلايل ديگري نيز براي پرهيز كودكان از مصرف اين ماده مطرح شده اند كه به مهم ترين آن ها اشاره مي شود:

- مصرف كافئين زياد در كودكان عمدتا به دليل خوردن نوشابه هاي گازدار، قهوه و يا به خصوص در ايران چاي است كه همواره شيرين هستند و بنابراين منجر به چاقي مي شوند.

- معمولا كودكاني كه نوشيدني هايي مانند نوشابه هاي گازدار يا چاي شيرين مصرف مي كنند كمتر فرصت مي يابند تا شير بخورند كه براي رشد استخوان ها و دندان هاي آن ها ضروري است.

- مصرف نوشيدني هاي حاوي كافئين كه همواره شيرين هستند منجر به پوسيدگي دندان در كودكان مي شود.

- به دليل ادرارآور بودن كافئين، مصرف نوشيدني هاي حاوي آن منجر به خروج بيشتر آب از بدن مي شود كه مي تواند نهايتا كم آبي بدن را به دنبال داشته باشد. ميزان اثر اين امر بستگي به مقدار مصرف و ميزان عادت فرد در مصرف آن ها دارد. اين امر به خصوص در هواي گرم كه كودك به نگهداري آب بيشتري در بدن نياز دارد مي تواند مشكل آفرين باشد.

- مصرف كافئين مي تواند مشكلات قلبي يا عصبي را تشديد كند و برخي كودكان بدون اين كه خود بدانند در معرض خطر بيشتر ابتلا به اين بيماري ها قرار مي گيرند.

در انتها اگرچه شواهد علمي چنداني در دست نيست اما برخي دانشمندان براين باورند كه كافئين مانع رشد كودكان نيز مي شود.

در كشورهاي معدودي خطوط راهنماي مصرف كافئين براي كودكان تعيين شده است. مثلا در كشور كانادا كودكان پيش دبستاني نبايد بيشتر از 45 ميلي گرم كافئين در روز مصرف كنند كه اين مقدار معادل يك ليوان بزرگ نوشيدني گازدار است.

باتوجه به مصرف عمومي چاي در ايران مي توان گفت كه ميزان كافئين موجود در يك فنجان چاي تقريبا معادل 40 تا 120 ميلي گرم است كه برحسب نوع چاي و غلظت آن مي تواند فرق كند.

ميزان كافئين موجود در يك ليوان نوشيدني گازدار حاوي اين ماده نيز حداقل 35 ميلي گرم است كه گاهي اين ميزان تا بيش از 50 ميلي گرم نيز افزايش مي يابد.

گردآوري: معصومه آيت اللهي

بخش تغذيه و سلامت تبيان

ايرانيان شاد (HAppyIranian.Org)

ايسنا

اگر مي خواهيد با کارشناسان تغذيه ي سايت درباره رژيم هاي غذايي مشورت کنيد، اينجا را کليک کنيد.

اگر مي خواهيد با پزشکان سايت مشورت کنيد، اينجا را کليک کنيد.

براي شرکت در بحث هاي انجمن سايت مرتبط با بهداشت و سلامت، اينجا را کليک کنيد.

*مطالب مرتبط:

زهر ماري به اسم كولا!

عوارض مصرف کولا

نوشابه استخوان را نابود مي‌كند