سفال باید استاندارد سازی شود
سفال بايد استانداردسازي شود
ايرج گلزاري جميل، کارشناس سفال و سراميک
ايرج گلزاري متولد 1359 همدان، از نه سالگي فعاليت خود را در زمينه سفال و سراميک آغاز کرد و در 21 سالگي به ترکيه رفت و به پژوهش و تحقيق در اين زمينه پرداخت. گلزاري چندين سالي است که به وطن بازگشته و اکنون در منطقه آزاد کيش به فعاليت‌هاي هنري و علمي خود در زمينه سفال و سراميک ادامه مي‌دهد.
ايرج گلزاري ورک‌شاپ‌ها و نمايشگاه‌هاي بسياري را در کارنامه خود دارد که مي‌توان به نمايشگاه‌هاي داخلي در تبريز، همدان، کرمان، جزيره کيش، دانشگاه بو علي سينا همدان، دانشگاه پرديس بين المللي کيش، دانشگاه تهران، دانشگاه علمي کاربردي صنايع دستي لالجين و نمايشگاه‌هاي خارجي در کشورهاي ترکيه، يونان و ارمنستان اشاره کرد. وي هدف از برگزاري نمايشگاه را بستري براي فروش بهتر و معرفي قابليت هاي هنري آثار مي داند.
ورکشاپ‌هاي سفال و سراميک تا چه حد مي‌توانند در روند توسعه و توليد انبوه اين هنر سنتي موثر باشد؟
ورک شاپ‌ها عامل اساسي در انتقال تجربه در رشد هنرمند تلقي مي‌شود و آموزش سينه به سينه آموخته‌هاست که در روند توسعه توليدات سهم بسزايي دارد.
جايي که امرار معاش يکي از مسائل مهم زندگي هنرمند شده است، فرهنگ و هنر چقدر مي‌تواند دغدغه وي باشد؟
خيلي کم. اصلآ فکر خلاق در روح جسم آرام صورت مي‌گيرد ولي به نظر من هنر يک فرياد عاشقانه است که از درون به بيرون رسيده و با خلق اثر تجلي پيدا مي کند.
چالش‌هايي که بر سر راه هنرمندان وجود دارد، چيست؟
فروش آثار هنري توليد شده و تامين مالي و داشتن يک توليدي يا کارگاه از مهمترين مسائل براي يک هنرمند است.
جهت پيوند فرهنگ غني چند هزار ساله ايران با جامعه هنر امروز و همراه نمودن ذائقه نسل جديد امروز با هنر سنتي و در پي آن فاصله گرفتن از توليدات مشابه خارجي، از ميان به در کردن رقباي خارجي و نيز جلوگيري از واردات کالاهاي
مشابه در زمينه سفال و سراميک چه بايد کرد؟
بايد به ذائقه مشتري احترام گذاشت و با تعريف نوآوري در سبک‌هاي سنتي و توليد طرح هاي نو اين ذائقه را بدست آورد. به اعتقاد من تلفيق هنر سنتي با صنعتي عبارت است از تلفيق وسايلي که مدرن هستند و کارايي دارند با مدل‌هاي سنتي. مانند شومينه‌ها و يا کاشي کاري ها با مصالح جديد اما با طرح يا کلاسيک.
ثبت ايده‌ها و طرح ها را در ايران با خارج از کشور مقايسه کنيد، آيا در جوامع غربي و شرقي اين امر اتفاق افتاده است؟
در جوامع غربي ثبت ايده و طرح ها انجام مي شود ولي در ايران در صنعت سفال و سراميک بسيار کم اتفاق مي افتد.
استاندارد سازي يعني چه و چه بايد کرد که صنعتگر بتواند مواد استاندارد مورد نياز خود را تهيه کند؟
استانداردسازي يعني برنامه ريزي براي تهيه و ساخت مواد استاندارد که نهايتا منجر به تو ليد سفال استاندارد مي‌شود. براي تحقق اين امر بايد شرکت‌ها وکارخانجات توليدي مواد اوليه را از مواد استاندارد تهيه کنند و محصولات توليد شده خود را با استانداردهاي جهاني تطبيق دهند.
آيا وجود کد جهاني و کد رهگيري براي کالاهاي سنتي خصوصا در رشته سفال و سراميک ضرورتي دارد؟
مسلما. پس از استاندارد سازي يکي از عوامل پيشرفت هنرمند، رسميت او و سبک و اثري است که خلق مي‌کند. محسوب مي‌شود.
آيا آثار سفالين مي توانند بدون دغدغه بعنوان ظروف و مصالح مورد مصرف در منازل به کار روند؟
اگر درجه تخلخل ظروف سفالين درحد صفر و لعاب مصرفي داراي سرب و ساير مواد سمي نباشد مي‌تواند در منازل مورد استفاده قرار گيرد.
رنگ‌هايي که به کار مي رود چه مقدار طبيعي‌اند و خودتان بيشتر از چه نوع رنگي استفاده مي‌کنيد؟
خيلي کم از مواد آلي استفاده مي‌شود. رنگ هاي طبيعي دو نوعند: رنگ‌هاي آلي و رنگ هاي معدني. از رنگ‌هاي آلي خيلي کم استفاده مي‌شود اما رنگ معدني يا سنگي در طيف رنگي گوناگون و در لعاب‌سازي کاربرد فراواني دارد. از رنگ آلي در تزئينات غير استاندارد بيشتر استفاده مي‌شود و اکثر رنگ‌هاي مصرفي در روش سنتي، طبيعي هستند. من بيشتر از رنگ‌هاي معدني استفاده مي‌کنم.
تاثير سفالگري ايران بر سفالگري و هنر شرق و غرب خصوصا چين چيست؟
هر نقطه و ناحيه داراي سفال و تکنيک خاص است. در ايران نيز تکنيک‌هاي زرين فام و هفت رنگ، اوج گرفته و تأثير بسزايي در زيبا آفريني سفال داشته است.
حمايت مسئولين و دولت‌ها در توليد آثار شاخص و بروز استعداد‌هاي نهفته در اين هنر چه تاثيري دارد؟
عاملي است در ترقي صنعت سفال و سراميک ايران. جا دارد در اينجا از معاونت محترم صنايع دستي کشور به خاطر حمايت‌هاي بي شائبه شان تشکر کنم.
منبع: آرت‌نا / سمانه سعادتيان
بخش هنري تبيان