قطع تنفس در خواب (apnea)
قطع تنفس در خواب (apnea)
کلمه آپنه از يک واژه يوناني به معني فقدان تنفس گرفته شده است و زماني که اين حالت هنگام خواب ظاهر مي شود آپنه خواب ناميده مي شود...
اين حالت در فردي عادي ممکن است تا 5 بار در هنگام خواب ديده شود. خصوصا پس از 50 سالگي بيشتر ديده مي شود. آپنه خواب زماني مهم تلقي مي شود که حداقل 10 ثانيه به طول بيانجامد. به طور کلي آپنه خواب به انواع مختلف تقسيم مي شود که آپنه انسدادي خواب شايع ترين و مهم ترين نوع آن است. در آپنه انسدادي خواب، عبور هواي دمي در کانال تنفسي فوقاني مسدود مي شود که شايع ترين محل آن کام نرم است. در اين زمان هوا داخل ريه ها نفوذ نمي کند و در نتيجه سطح اکسيژن در بدن به زير حد نرمال مي رسد.
البته انقباض عضله هاي ديواره قفسه سينه و ديافراگم سعي در غلبه بر اين وضعيت دارند. همچنين مغز پيام هايي را براي بيدار شدن فرد ارسال مي کند که معمولا فرد با يک خرو پف بلند بيدار مي شود و اين انسداد تنفس رفع شده و تنفس به حالت عادي برمي گردد. اين سيکل با به خواب رفتن فرد دوباره تکرار مي شود.
آپنه خواب وضعيتي طبيعي است ولي در مواردي که اين وضعيت زياد تکرار شود، خواب شبانه فرد را مختل مي کند و باعث افت سطح اکسيژن در خون فرد مي شود. چون فرد خواب شبانه ناکافي دارد در طول روز خواب آلوده است و از تمرکز کمتري برخوردار خواهد بود.
آپنه خواب در مردان شايع تر است و ممکن است هورمون هاي مردانه آن ها را مستعدتر کند، هرچند شيوع اين حالت در زنان پس از دوره يائسگي افزايش مي يابد. مواردي که باعث تنگي کانال عبور هوا شود مانند مشکل آناتوميکي زبان کوچک و کام افراد يا وجود لوزه ها و آدنوييد در بچه ها باعث بروز آپنه خواب خواهد شد. بعضي از بيماري هاي نورولوژيک مانند خون ريزي مغزي، تومور، ضربه و ام اس که باعث آسيب ساقه مغز مي شوند، مي تواند سبب بروز حالت آپنه خواب شود. آپنه خواب در برخي از خانواده ها بيشتر ديده مي شود. اين شيوع بيشتر در يک خانواده مي تواند به علت ژن هايي باشد که باعث ايجاد اشکال آناتومي در کانال هوايي فوقاني، ساختمان غيرطبيعي صورت، چاقي، چانه عقب رفته و کنترل غيرطبيعي تنفس مي شود.
در موارد طولاني آپنه خواب شديد در فرد مي تواند باعث بروز فراموشي و ناتواني جنسي در مردان شود. از تبعات طولاني مدت اين بيماري مي توان به افزايش فشارخون، بيماري هاي قلبي، حمله هاي قلبي و مغزي و اختلال حافظه کوتاه مدت و بلند مدت اشاره کرد. بنابراين توجه جدي به علايمي مانند خروپف بلند، قطع مکرر تنفس طي خواب شبانه، خواب آلودگي مفرط روزانه و تشخيص به موقع و مناسب ضروري است تا به کمک درمان هاي صحيح از عوارض اين وضعيت جلوگيري کرد.
دکتر ميرفرهاد قلعه بندي فلوشيپ بيماري هاي خواب
استاديار روان پزشکي دانشگاه علوم پزشکي ايران
اگر مي خواهيد با پزشکان سايت مشورت کنيد، اينجا را کليک کنيد.
براي شرکت در بحث هاي انجمن سايت مرتبط با بهداشت و سلامت، اينجا را کليک کنيد.
*مطالب مرتبط:
اختلالات شايع خواب(قسمت اول) و (قسمت دوم)
خُرخُر كردن چيست و چگونه درمان مي شود؟ (قسمت اول) و (قسمت دوم)
چرا بعضي‌ها در خواب راه مي‌‌روند؟
خواب ناکافي، روان را بيمار مي کند
بخش تغذيه و سلامت تبيان