خُرخُر كردن چیست و چگونه درمان می شود؟ (قسمت اول)

بسیاری از ما یا تجربه بدخواب شدن به علت خـُرخـُر كردن دیگران را داریم یا خودمان با خـُرخـُر كردن خواب را بر دیگران حرام كرده ایم! اما چرا خـُرخـُر می كنیم و آیا خرخر كردن می تواند خطراتی به دنبال داشته باشد؟

خـُرخـُر كردن معمولاً مشكلی جدی به حساب نمی آید و بسیاری از افراد ممكن است گهگاه در خواب به خـُرخـُر بیافتند.

مردها 50 درصد بیشتر از زن ها احتمال دارد خـُرخـُر كنند. اما گاهی خـُرخـُر كردن علامت یك بیماری خطرناك است. وخیم ترین این بیماری ها قطع تنفس انسدادی هنگام خواب است؛ در این بیماری فردی كه خـُرخـُر می كند ممكن است از چند ثانیه تا دو دقیقه دچار قطع تنفس شود. این امر به كاهش اكسیژن در خون منجر می شود و فرد مبتلا تا دو روز بعد از سردرد و خستگی رنج خواهد برد.

یك عارضه نادر اما خطرناك این حالت هم مرگ ناگهانی است. قطع تنفس هنگام خواب همچنین می تواند عواقب دیگری هم به دنبال داشته باشد كه از جمله آنها افزایش فشارخون ، چاقی، بیماری های قلبی و سكته مغزی است. همچنین شواهدی وجود دارد كه خـُرخـُر را به دیابت ارتباط می دهد.

علت خـُرخـُر چیست؟

خـُرخـُر كردن به علت ارتعاش كام نرم (بخش نرم سقف دهان)، هنگامی كه ریه ها در مقابل مجاری هوایی مسدود شده و هوا را به درون می كشند به وجود می آید. چنین وضعیتی معمولاً هنگامی رخ می دهد كه عضلاتی كه راه های هوایی را باز نگه می دارند هنگام خواب بیش از حد شل شوند یا هنگامی كه بافت های اضافی در این قسمت وجود داشته باشد. هر وضعیت یا ماده ای كه باعث شل شدن عضلات این ناحیه یا منجر به ساخته شدن بافت چربی در آن شود می تواند به خـُرخـُر منجر شود، از جمله: نوشیدن مشروبات الكلی، مصرف داروهایی مانند داروهای خواب آور، داروهای ضد سرماخوردگی یا آنتی هیستامین ها، خوابیدن بر روی متكای بیش از حد نرم یا بزرگ، به پشت خوابیدن و داشتن اضافه وزن.

انسداد مجاری هوایی و در نتیجه خـُرخـُر كردن، ممكن است ناشی از بد شكلی ساختمان بینی از جمله، كام نرم یا زبان كوچك یا بیش از حد دراز یا انحراف تیغه میانی بینی نیز باشد.

در كودكان بزرگی لوزه ها اغلب باعث خـُرخـُر كردن می شود. هر بیماریی كه باعث انسداد مجاری هوایی ریه ها شود از جمله آسم می تواند به علت انسداد به خـُرخـُر بیانجامد؛ سیگار كشیدن نیز با تحریك مجاری هوایی می تواند خـُرخـُر كردن را بدتر كند.

خـُرخـُر چگونه تظاهر می كند؟

خـُرخـُر به صورت سر و صدایی خشن و كلفت و نامنظم با درجات متفاوتی از شدت، فركانس و طنین هنگام خواب شنیده می شود.

اما در موارد زیر باید به پزشك مراجعه كرد:

- هنگامی كه با یك فرد خـُرخـُر كننده زندگی می كنید و متوجه می شوید كه خـُرخـُر او بسیار بلند است و در فواصل آن دوره هایی از قطع كامل تنفس به وجود می آید. چنین شخصی ممكن است دچار قطع تنفس انسدادی هنگام خواب باشد كه یك عارضه وخیم تنفسی است.

- اگر پس از خـُرخـُر شبانه در طول روز خواب آلوده و خسته باشید، ممكن است حین خـُرخـُر كردن به علت قطع تنفس از رسیدن اكسیژن كافی به بدن محروم شده باشید.

- اگر در موقعیت های نامناسب مثلاً در هنگام رانندگی ناگهان به خواب می روید، ممكن است شب هنگام به علت قطع تنفس انسدادی حین خـُرخـُر كردن، خوابتان سبك و قطعه قطعه شده باشد و كمبود خواب باعث این حملات خواب شده باشد. البته این حالت ممكن است به علت بیماری ناركولپسی (حملات خواب) هم رخ دهد.

چگونه می شود از خـُرخـُر پیشگیری كرد؟

با انجام اقدامات زیر شاید بتوانید از به وجود آمدن خرخر جلوگیری كنید:

- كاهش وزن را مد نظر قرار دهید:

اغلب افرادی كه خـُرخـُر می كنند اضافه وزن دارند. ثابت شده است كاهش وزن حتی به اندازه سه تا چهار كیلوگرم می تواند دست كم باعث كاهش خـُرخـُر شود.

- از خوردن غذاهای سنگین و نوشیدن مشروبات الكلی اجتناب كنید:

نوشیدن الكل یا خوردن غذا به مقدار زیاد در شب باعث شل شدن عضلات مجاری هوایی و افزایش احتمال خـُرخـُر می شود.

- سیگار را ترك كنید:

سیگار كشیدن باعث پرخونی مخاط بینی و ریه ها می شود و با انسداد نسبی این مجاری، خـُرخـُر به وجود می آورد.

- به پهلو بخوابید:

افرادی كه به خـُرخـُر شدید مبتلا هستند، در هر وضعیتی كه بخوابند خـُرخـُر می كنند؛ اما به غیر از این گروه افراد، معمولاً خـُرخـُر هنگام خوابیدن به پشت به وجود می آید و با خوابیدن به پهلو، خـُرخـُر فروكش می كند. یك راه برای آنكه در طول شب به پهلو بخوابید آن است كه در پشت لباس خواب خود یك جیب بدوزید و جسمی سخت مثلاً یك توپ تنیس را در آن قرار دهید؛ به این ترتیب خوابیدن روی پشت آزارنده می شود و عادت می کنید به پهلو بخوابید.