گلودرد و التهاب لوزه ها در کودکان

گلودرد معمولاً نشان دهنده ی عفونت دستگاه تنفسی است. از آنجایی كه یك بچه كوچك نمی تواند احساس گلودرد را به خوبی بیان كند. باید متوجه دشواری وی در بلعیدن غذا باشید. گلودرد می تواند به علت التهاب لوزه ها (تونزیلیت) كه توسط نوعی میكروب به نام استافیلوكوك ایجاد می شود، یا در بیشتر موارد به علت یك ویروس مثل ویروس سرماخوردگی یا آنفلوانزا ایجاد شود. در مواردی كه عفونت در جای دیگری غیر از گلو باشد مثل لارنژیت (التهاب و عفونت حنجره) ممكن است كودك در گلو هم احساس درد و ناراحتی داشته باشد. همچنین در مواردی كه غدد لنفاوی یا بزاقی موجود در گردن ملتهب می شوند (مثل اوریون) باز هم ممكن است احساس درد و ناراحتی در گلو وجود داشته باشد.

گلودرد در اغلب موارد جدی نیست اما در صورتی كه یك عفونت استرپتوكوكی در حلق وجود داشته باشد باید حتماً با پنی سیلین درمان شود زیرا در صورت عدم درمان ، بعدها ممكن است عوارضی مثل درگیری كلیه ها و یا تب روماتیسمی داشته باشد.

نخستین اقداماتی كه شما می توانید انجام دهید:

1- اگر كودك از گلودرد شاكی است یا در بلعیدن غذا مشكل دارد و اشتهای خود را از دست داده است، گلوی وی را در نور مناسب معاینه كنید. به این ترتیب كه از كودك بخواهید دهان خود را باز كرده و بگوید آآآ... در همین زمان زبان را با دسته یك قاشق تمیز به پایین ببرید و ته حلق را نگاه كنید تا متوجه هر نوع  عفونت چركی یا تورم و قرمزی لوزه ها بشوید!

2-    با كمك نوك انگشتان غدد لنفاوی زیر گردن را معاینه كنید تا متوجه بزرگی احتمالی آنها بشوید؛

3-    درجه حرارت بدن كودك را اندازه بگیرید تا از وجود تب مطلع شوید؛

4-    در صورت وجود گلودرد و بدحالی عمومی، تا زمان مراجعه به پزشك از فرستادن كودك به مدرسه خودداری كنید؛

5- در صورت وجود گلودرد و سایر علائم عفونت مثل تب و بی حالی به پزشك مراجعه كنید. گلودرد استرپتوكوكی باید برای پیشگیری از بروز عوارض حتماً درمان شود.

اقداماتی كه پزشك انجام می دهد:

دكتر برای تشخیص علت گلودرد، كودك را به دقت معاینه كرده و در صورت تشخیص عفونت استرپتوكوكی از آنتی بیوتیك (اغلب پنی سیلین) استفاده می كند. عفونت های ویروسی گلو احتیاج به درمان آنتی بیوتیكی ندارند.

اقداماتی كه شما می توانید برای كمك به كودك خود انجام دهید:

-        برای كاهش درد كودك از شربت استامینوفن استفاده كنید؛

-        استفاده از مایعات خنك ، شدت گلودرد را كاهش می دهد؛

-   مقادیر زیادی مایعات به كودك بدهید. در صورتی كه كودك به علت گلودرد از خوردن غذا امتناع كند از غذاهای مایع مثل سوپ و آش استفاده كنید؛

-   در صورت شكایت كودك از درد گوش (با كشیدن گوش در بچه های كوچكتر) گوش را بررسی كنید تا از وجود ترشح و چرك در گوش مطلع شوید؛

-        مقدار زیادی مایعات خنك به كودك بدهید تا درد گلو كمتر شود؛

اقداماتی كه پزشك انجام می دهد:

-   در صورت احتمال وجود یك عفونت باكتریایی در گلو، ممكن است پزشك آنتی بیوتیك تجویز كند اما برای عفونت های ویروسی ( كه شایعتر هستند) درمان مشخصی وجود ندارد؛

-   پزشك گوش كودك را معاینه می كند تا از وجود احتمالی عفونت و چرك در گوش مطلع شده و در صورت وجود عفونت ، آنتی بیوتیك تجویز كند؛

-  اگر كودك از حملات مكرر تونزیلیت ( لوزه ها ) شاكی است و یا بزرگی ادنوئید (لوزه سوم) سبب عفونت های مكرر گوش میانی می شود، ممكن است لازم باشد به یك متخصص گوش و حلق و بینی مراجعه كنید تا در صورت لزوم لوزه ها و ادنوئید را عمل كند. شرایطی كه در عمل برداشتن لوزه ها بایددر نظر گرفته شوند عبارت اند از:

الف – عمل جراحی معمولاً قبل از 4 سالگی انجام می شود؛

ب – زمان شروع تونزیلیت و طول مدتی كه كودك از حملات مكرر تونزیلیت شاكی بوده مهم است. اغلب پزشكان پیش از تصمیم گیری برای عمل دو سال صبر می كنند؛

ج – در صورتی كه حملات تونزیلیت آن قدر در طول سال تكرار می شوند كه در تحصیل كودك ایجاد اشكال می كنند و یا باعث ایجاد اشكال در تغذیه كودك می شوند، عمل لوزه توصیه می شود.

اقداماتی كه شما می توانید برای كمك  به كودك انجام دهید:

-        در صورت تب از شربت استامینوفن و پاشویه استفاده كنید و كودك را در یك اتاق گرم نگه دارید؛

-        مایعات فراوان به كودك بدهید؛

-        از غذاهای مایع مثل سوپ و آش كه فرو دادن آن راحت است استفاده كنید؛

-   طبق آخرین تحقیقات غـِرغـِره آب نمك، احتمال انتقال عفونت از حلق به گوش میانی را بیشتر می كند. بنابراین امروزه توصیه می شود كه كودك را وادار به غرغره نكنید.

التهاب لوزه ها (تونزیلیت)

تونزیلیت ، به التهاب حاد لوزه ها است كه اغلب بر اثر یك عفونت ویروسی ایجاد می شود. لوزه ها در انتهای حلق و در خلف زبان قرار گرفته اند و نخستین سد دفاعی بدن در مقابل میكروب ها هستند كه میكروب ها را به دام انداخته و نابود می كنند و مانع ورود آنها به دستگاه تنفس می شوند. در طی این روند خود لوزه ها نیز ممكن است عفونی و ملتهب شوند و علائمی مثل گلودرد، تب و تورم غدد لنفاوی گردن را ایجاد كنند. ادنوئید (لوزه سوم) كه در عقب بینی قرار گرفته است نیز تقریباً اغلب در سنین مدرسه و هنگامی كه لوزه های بزرگ برای نخستین بار با عفونت مواجه می شوند، دیده می شود. به تدریج كه كودك بزرگتر می شود مقاومت وی در مقابل عفونت بیشتر شده و لوزه ها كوچكتر می شوند، بنابراین میزان بروز تونزیلیت كاهش می یابد.

تونزیلیت در اغلب موارد بیماری مهمی محسوب نمی شود مگر این كه همراه با اوتیت مدیا ( عفونت گوش میانی ) باشد و یا عامل ایجاد كننده آن استرپتوكوك باشد زیرا همان طور كه قبلاً گفته شد عفونت استرپتوكوكی می تواند همراه با عوارضی مثل نفریت (درگیری كلیه ها) یا تب روماتیسمی باشد.

علائم احتمالی:

- گلودرد گاه می تواند سبب مشكل در بلع شود؛

- لوزه های قرمز و متورم كه ممكن است با لكه های زرد چرك پوشیده شده باشد.

-  درجه حرارت بالای 38 درجه سانتیگراد

- غدد لنفاوی متورم در گردن، تنفس دهانی،

- خرخر كردن هنگام خواب و صدای تودماغی در صورت بزرگی ادنوئیدها،

- بوی بد دهان.

نخستین اقداماتی كه شما می توانید انجام دهید:

1- همان طور كه قبلاً توضیح داده شد، در صورت شكایت كودك از گلودرد و یا مشاهده مشكل در بلغ غذا، انتهای گلو را به كمك دسته یك قاشق تمیز و در نور مناسب بررسی كنید، ممكن است لوزه ها قرمز، متورم یا پوشیده از نقاط چركی زرد رنگ باشند؛

2-    برای اطمینان از وجود یا عدم وجود تب ، درجه حرارت بدن كودك را اندازه بگیرید؛

3-    با كمك انگشتان ، غدد لنفاوی گردن و زیر چانه را معاینه كنید تا در صورت وجود تورم و درد متوجه شوید.