بیانات رهبر انقلاب درباره رمان سرشار
بيانات رهبر انقلاب درباره رمان سرشار
همزمان با انتشار نسخه عربي کتاب « آنک آن يتيم نظر کرده » در کشور لبنان، بيانات منتشر نشده رهبر انقلاب درباره اين رمان منتشر شد.
مقام معظم رهبري اين بيانات را در اسفند سال 1373 درباره رمان زندگي پيامبر اسلام مطرح کردند که بيانات ايشان همزمان با انتشار نسخه عربي اين کتاب منتشر شده است.
بخش اول متن بيانات رهبر معظم انقلاب درباره رمان "آنک آن يتيم نظر کرده":
بسم‌اللَّه‌الرّحمن‌الرّحيم
با اين كه قبلاً يك روز، هم به آقاى رهگذر و هم به آقاى ميركيانى - كه ظاهراً آن روز همراهشان بودند - عرض كرده بودم كه من چقدر از اين برنامه راضى و خرسند هستم و به وسيله آقايان به شما برادران و خواهران اظهار اخلاص و ارادت كرده بوديم، لكن حقيقتاً دلم نيامد كه اين خرسندى قلبى و تقدير از اين برنامه بسيار خوب را حضوراً هم به شماها عرض نكنم.
اين بود كه خواهش كردم قبل از پايان سال شما را زيارت بكنيم؛ چون بالاخره سال جديد اقتضائات جديد دارد و شماها هم برنامه‌ها و كارهاى خودتان را داريد.
لكن امسال اين برنامه انجام گرفته و من هم يكى از مستمعين اين برنامه بودم - البته در بسيارى از روزها، نه در همه روزها - و لازم بود كه ما همين امسال عرض تشكر از شماها را به شما بكنيم.
البته اين حوادث تلخى كه اين روزها اتفاق افتاده، براى ما خيلى همّ و غم آفرين و حقيقتاً اندوه‌بار است؛ ولى اين قرارى بود كه گذاشته شده بود و چه بهتر كه انجام شد. به هر حال مقصود من تشكر از شما آقايان و خانم‌هائى بود كه اين برنامه را تهيه كرده‌ايد و به وجود آورديد.
دوران قبل از بعثت از لحاظ تاريخى، خيلى دوران روشنى نيست. برخلاف دوران بعد از بعثت كه از لحاظ تاريخى قدم به قدم مشخص و روشن و واضح است؛ برخلاف بسيارى از حوادث بزرگ تاريخى
- اهميت ترجمه و اجراى اين برنامه به زبانهاى ديگر
عقيده من اين است كه اگر اين برنامه به زبانهاى ديگر، مثلاً به زبان عربى، به زبان انگليسى، به زبان اردو يا حتى به زبان تركى ترجمه بشود و اجرا بشود - به شرط اينكه همين جورى كه اينجا اجرا شده، اجرا بشود؛ چون اينجا خيلى خوب اجرا شده است و واقعاً اين آقايانى كه صداهاي‌شان در اين برنامه شنيده مي‌شود، حقاً و انصافاً خيلى خوب اجرا كردند - و به اين كشورهائى بفرستيم كه اين زبانها را دارند و آنجا بگذارند و فقط معلوم بشود كه اين در جمهورى اسلامى تهيه شده است، يكى از بزرگ‌ترين تبليغ‌ها براى جمهورى اسلامى خواهد بود؛
يعنى اين برنامه اينقدر قوى و نافذ و جذاب است. ان‌شاءاللَّه كه موفق بشويد كار را در فصل‌هاى ديگر زندگى نبى اكرم ادامه بدهيد و به پايان برسانيد و خداوند از شماها به حسن قبول، قبول كند.
- خوش‌عقيدگى نسبت به محتوا؛ از عوامل توفيق
اين روحيه شماها و اين خوش‌عقيدگى نسبت به جهت برنامه و محتواى برنامه يقيناً يكى از عوامل توفيق اين برنامه بوده است. من مي‌خواهم خواهش كنم برنامه را ادامه بدهيد و بسازيد.
دوران قبل از بعثت از لحاظ تاريخى، خيلى دوران روشنى نيست. برخلاف دوران بعد از بعثت كه از لحاظ تاريخى قدم به قدم مشخص و روشن و واضح است؛ برخلاف بسيارى از حوادث بزرگ تاريخى.
حالا درباره‌ى پيغمبران، كه هيچ پيغمبرى زندگى روشنِ مشخصِ دقيقِ تاريخى ندارد؛ و درباره بقيه شخصيت‌هاى تاريخى هم ما به اين دقت، كمتر سراغ داريم كه قطعه‌اى از تاريخ را - كه روزش را و ساعتش را و سفرش به فلان جا را و برگشتنش را و اينكه كى بود و كى حرف زد و اينها را - اينجور مثل تاريخ اسلام مشخص داشته باشد. بنابراين ميدان خيلى بازى داريد.
- برنامه‌ريزى براى انجام كار در بلندمدت
حتماً ان‌شاءاللَّه بايد اين {برنامه} را بسازيد. البته فصل بعد از بعثت، طولانى‌تر خواهد بود. حالا مثلاً اين بخش چهل و پنج قسمت شد، اما اگر بخواهيد از بعثت تا هجرت را بسازيد - كه حالا باز آنجا يك مقدار اطلاعات محدودتر از هجرت به بعد است؛ بين بعثت و هجرت روشنى بيشترى بر صحنه هست، لكن نه به آن دقيقى و ريزى بعد - شايد اين بخش مثلاً صدها قسمت بشود و خواهد شد؛ چه عيب دارد؟
شما اين را يك پروژه بيست ساله در نظر بگيريد و بنا بگذاريد كه اين كار را در ظرف بيست سال به بهترين وجهى تمام بكنيد. يعنى اگر ما يك آقاى رهگذرى داشته باشيم و جز اين يك كار در ظرف بيست سى سال هيچ كار ديگرى انجام نداده باشد، اين كار بزرگى است؛ كار كوچكى نيست.
مي‌دانيد "لكم فى رسول اللَّه أسوة حسنة "؛ يعنى زندگى پيغمبر براى ما مثل قرآن است. اگر جائى از آن مسجل و ثابت شد، بايد همان جور ثابت شده‌اش به نسلهاى بعد برسد. چرا؟ چون براى ما حجت شرعى است
آثار بسيارى از اين نويسنده‌هاى بزرگ دنيا - اين قصه‌نويسها و تاريخ‌نويس‌ها - مال بيست سال و سى سال و اينها است. و اين خيلى اثر خوبى خواهد شد.
از ورود در اين ميدان هيچ وحشت نكنيد. الحمدللَّه وسائل كار هم فراهم است؛ اين مجريان به اين خوبى و سردبير علاقه‌مند شائق پرذوقى مثل آقاى ميركيانى. و اين تهيه هم شما را در نوشتن كمك خواهد كرد. اگر اينها اينجور اجرا نمي‌كردند، بعيد بود شما بتوانيد به اين خوبى كار را ادامه بدهيد و دنبال بكنيد.
بنابراين اين كار را شما بنويسيد، آقاى ميركيانى بسازند، راديو منتشر بكند. خانمها و آقايان عزيزى هم كه اجرا كرده‌اند، همين صداها و همين اجراهاشان بسيار خوب است؛ انصافاً خيلى خوب است؛ من دقت ميكنم. بنده در بعضى از چيزها يك خرده هم سختگيرى‌ها و كج‌سليقگى‌ها و گله‌گيرى‌هائى دارم، اما حقاً و انصافاً توى اين برنامه هيچ جاى ايرادگيرى و اشكال‌گيرى‌اى در كيفيت اجرا و اينها نيافتم و نديدم. بنابراين خوب است كه اجرا بشود. اين نكته اول.
- تاريخ زندگى پيامبر را تغيير ندهيد
راجع به مسئله جمع بين تاريخ و قصه؛ بله، مرز ظريف و دقيقى دارد. حالا بعضى‌ها در نمايشنامه و قصه و اينها دست خودشان را خيلى باز مي‌كنند. مثلاً فلان فيلم‌نامه‌نويس يا كارگردان مي‌گويد: بله، اين قصه يك قصه تاريخى است، اما من به تاريخ چه كار دارم؟
مثلاً توى تاريخ نوشته كه فلان كس در سال فلان به دنيا آمد، يا فلان حادثه از او سر زد؛ اما من مي‌خواهم اين را پنج سال جلوتر بگذارم؛ اين سليقه من و فهم من و برداشت من و دل من است كه مي‌خواهد در اين زمينه قضاوت كند! من به تاريخ چه كار دارم؟ بعضى اينجور خودشان را از تاريخ آزاد مي‌كنند. حالا خب حرفى هم نيست، آن هم كارى است؛ اما در مورد زندگى پيغمبر و قضاياى تعيين كننده تاريخى نمي‌شود اين كار را كرد.
مي‌دانيد "لكم فى رسول اللَّه أسوة حسنة "؛ يعنى زندگى پيغمبر براى ما مثل قرآن است. اگر جائى از آن مسجل و ثابت شد، بايد همان جور ثابت شده‌اش به نسلهاى بعد برسد. چرا؟ چون براى ما حجت شرعى است؛ عمل پيغمبر براى ما حجت شرعى است. لذا آن بخشَش كه صدور قول و فعلى از شخص نبى اكرم است - و بعد اميرالمؤمنين كه معصوم است و در كنار ايشان است - بايد تغيير نكند.
تهيه و تنظيم: گروه کتاب تبيان - محمد بيگدلي