سفرنامه دشت هویچ
سفرنامه دشت هويج
پيش‌درآمد سفر به روستاي افجه
دشت هويج يكي از زيباترين جاذبه‌هاي روستاي افجه است كه در ارتفاع 2 هزار و 400 متري از سطح دريا و در بالادست مركز روستا، ناحيه گلندوك و لواسان قرار دارد. روايت‌هاي تاريخي مختلف حكايت از آن دارند كه در روزگار گذشته بخش وسيعي از زمين‌هاي اين دشت به كاشت هويج اختصاص داشته اما امروز اثري از اين مزارع به چشم نمي‌خورد.
اگرچه كشاورزان محلي محصولات زيادي دردل اين مزارع كاشته‌اند. مثل ساير روستاهاي لواسان بيش از بقيه خودنمايي مي‌كنند. براي رسيدن به دشت هويج 2 مسير پيش روي ما قرار دارد؛ اولي يك جاده آسفالته 5 كيلومتري است كه با عبور از جاده لشگرك ما را به لواسان و درنهايت افجه و دشت هويج مي‌رساند.
راه دوم نيز 8 كيلومتر مسافت دارد و به طرف شمال شرقي مي‌رود. به دليل كوهستاني بودن جاده رسيدن به دشت هويج در تابستان حدود يك ساعت و نيم و در زمستان به بيش از 2 ساعت زمان نياز دارد كه ممكن است در فصل سرما گردشگران را با دردسرهايي روبرو كند. اغلب مسافراني كه به دشت هويج سفر مي‌كنند گشتي در مزارع و باغ‌هاي آن زده و چند ساعتي را با طبيعت بكر اين منطقه سپري مي‌كنند.
پياده‌روي در ارتفاعات و دره افجه
ديدن جاذبه‌هاي زيبا و مناظر بكر دره‌شمالي افجه نيز خالي از لطف نيست. اين دره در فصول مختلف سال مورد توجه هزاران گردشگر قرار دارد و از اين رو مورد توجه كوهنورداني است كه از مسيرهاي آن براي صعود به قله‌هاي آتشكده، ساكا، يخچال و مهرچال استفاده مي‌كنند. همچنين نقل شده است كه يكي از راه‌هاي قديمي افجه كه به مسير عبور پادشاهان صفوي اختصاص يافته بود از همين مسير گذ0شته و تا دشت لار ادامه مي‌يابد.
آنها از اين جاده براي شكار و تفرج استفاده مي‌كردند؛ امروز مي‌توان آثار كاروانسراهاي صفوي را كه در آن سوي ديواره صخره‌اي كوه و در انتهاي دره واقع شده است مشاهده كرد. در امتداد اين مسير آبشار پسچويك در فاصله 5/1 كيلومتري شمال شرقي روستا و در منطقه يال كوه كه مشرف به دشت هويج است، قرار دارد.
اين آبشار حدود 15 متر ارتفاع داشته و اطراف آن پوشيده از درخت‌هاي افرا است. آبشار زيباي موآب كه در سينه‌كش قله ساكا و قبل از دشت هويج واقع شده است نيز در حدود 180 متر ارتفاع دارد و بجز اواخر تابستان كه تا حدي آرام و كم‌آب به نظر مي‌رسد در ساير فصول پرآب و خروشان است.
از حمام صفويه تا سقاخانه چراغان
در شمال غرب دشت هويج و در مسير صعود به قله آتشكده دشت «سبواستان» با درختان گردو و گيلاس خودنمايي مي‌كند و آبشار چرند به ارتفاع 45 متر از دامنه كوه به دره پايين دست آن سرازير مي‌شود. كمي آن‌طرف‌تر حمام تاريخي روستا كه در مركز بافت قديمي واقع شده نظرها را به خود جلب مي‌كند.
بناي اين حمام داراي طاق، گنبدهاي عرقچين و قوس‌هاي جناغي است.اهالي قدمت حمام را به دوره صفوي يا اوايل حكومت قاجار نسبت مي‌دهند اما همچنان فعال است و مردم روستا از آن استفاده مي‌كنند. با پشت سر گذاشتن آبشار و ديدن معماري خاص حمام افجه به محله‌هاي قديمي و بافت‌هاي اصيل اين روستا مي‌رسيم كه در فاصله‌هاي نزديك به هم قرار گرفته‌اند.
اگر به محله چراغان سري بزنيد مي‌توانيد ضمن تماشاي بافت ديدني آن سقاخانه حضرت ابوالفضل¨ع را از نزديك ببينيد. اين سقاخانه و درخت چنار كهنسالي كه قدمت آن را به 400 سال قبل نسبت داده‌اند از شهرت زيادي برخوردار هستند. معماري قلعه ساكا و فراموشي قصر قجري قلعه مرتفع و بلند سربند يا ساكا كه از ارتفاعات منطقه بر روستاهاي امامه، راحت‌آباد، ناصرآباد، افجه و بخش عظيمي از لواسان اشراف دارد، از بناهاي بسيار قديمي اين ناحيه است.
براساس آثار باقي مانده، مصالح به كار رفته در اين بنا را سنگ لاشه، ملات گچ، ساروج، آجر، خشت و گل تشكيل داده است. سفال‌هاي يافت شده در پيرامون قلعه از انواع نخودي، نقش استامپي، نقش زير لعاب و سفال‌هاي لعابدار سبز رنگ، لاجوردي و آبي است كه قدمت قلعه را حداقل به قرون دوم و سوم دوره اسلامي مي‌رساند.
اين قلعه تا دوره صفوي فعال بوده و توسط اقوام بومي مورد استفاده قرار مي‌گرفت و اكنون نيز در رديف آثار ملي قرار دارد. به موازات اين قلعه مي‌توان بقاياي قصر قجري را در ناحيه شمالي روستا و مشرف به باغ‌هاي پوشيده آن مشاهده كرد.
اين قصر به ناصرالدين شاه تعلق داشته و توسط اعتمادالدوله ساخته شده است. بجز پي، ديواري به ارتفاع 5/1 متر و طول يك متر و انبوهي از آجرهاي قرمز رنگ اثري از اين قصر برجا نمانده است، با اين حال مي‌توان به همين مقدار هم بسنده كرد و بقاياي آن را از مرگ تدريجي مصون نگه داشت.
منبع :همشهري