سفر به جنگلهای ارس
سفر به جنگل‌هاي ارس
آيا تا به حال با اتومبيل به ارتفاعات 3000 متري سفر كرده‌ايد؟ به‌نظرم چنين ماجراجويي‌هايي را فقط در برنامه‌هاي تلويزيوني ديده باشيد. اگر لذت و هيجان سفر به كوهستان 3000 متري با اتومبيل و عبور از رودخانه‌هاي پرآب را نچشيده‌ايد، سفر به ارتفاعات هزار مسجد استان خراسان رضوي را به شما پيشنهاد مي‌كنم.
براي رسيدن به جنگل‌هاي خودروي ارس (ORS)، ساعت 5 صبح از مشهد به سمت كلات حركت و از ميان باغهاي گردو عبور كرديم. صبحانه را در يكي از باغها خورديم و نزديك ظهر به منطقه جنگلي در ارتفاع 3000 متري رسيديم.
ارس نوعي درخت از گونه برگ‌سوزني و هميشه‌سبز مثل كاج است كه داراي ميوه‌هاي ريز آبي‌رنگ است. چوب آنها بسيار مقاوم و سازگار با آب و هواي نيمه‌مرطوب و خاك اسيدي است.
بعد از طي تقريباً 7 ساعت مسير آسفالت و سپس خاكي و سنگلاخ، به ايستگاه تحقيقاتي و مهمانسراي منابع طبيعي رسيديم، جايي با هواي بي‌نظير و مناظر زيبا.
در طول مسير آن‌قدر گله‌هاي گاو و گوسفند و بز ديديم كه اصلاً احساس نمي‌كرديم روي كوه هستيم.
بوي عطر گياهان كوهستاني نه‌تنها پروانه‌هاي منطقه را مست كرده بود بلكه نشاط خاصي به ما بخشيده بود تا كوفتگي بدن ناشي از تكانهاي شديد ماشين را فراموش كرده و به‌جاي استراحت، براي كشف زيبايي‌هاي كشف‌نشده پياده به راه افتاديم.ناهار و شام را با غذاهاي محلي، از جمله يخني (Yakhni) ميهمان كاركنان سازمان جنگل‌ها و مراتع استان خراسان رضوي بوديم.يخني غذاي محلي است كه با گوشت تازه گوسفند و پياز فراوان در روغن روي آتش هيزم پخته مي‌شود.
در ضمن طي مسير حداقل تا نيمه‌هاي راه ارتفاعات خانه‌هايي از سنگ رودخانه‌اي ديده مي‌شد. در كنار خانه محصولات سبزي، صيفي و درختي به چشم مي‌خورد اما خبري از ساكنان نبود. كمي بعد متوجه شديم كه همه ساكنان صبح زود براي چراي دامها به ارتفاعات رفته‌اند.
به‌عنوان يك شهرنشين براي‌مان جاي تعجب داشت كه اين مردم چگونه بدون امكانات رفاهي امروزي در اينجا با اين شرايط آب و هوايي سخت زندگي مي‌كنند. با اين اوضاع و احوال شبكه برق تا آخرين منزل كوهستاني كشيده شده بود و به‌قول خودشان هم سرموقع قبض برق هم دريافت مي‌كنند.
عصر همان روز، بعد از عبور از آب رودخانه به‌طور پياده و سوار بر الاغ ميهمان چادر عشاير ارتفاعات شديم. حتي در آخرين نقطه كوهستان هم آثار حيات و زندگي انسان به چشم مي‌خورد.
عشاير بسيار ساده، صميمي و دوست‌داشتني با هر ظرف كوچك كه در بساط داشتند با چاي از ما پذيرايي كردند و بعد از آن با نان و ماست ساخته دست خودشان ما را سير كردند.
در طول سفر حيوانات وحشي كوهستان مانند كبك و شاهين هم فراوان به چشم مي‌خوردند. البته شنيديم كه گراز و پلنگ هم وجود دارند و ديده شده بود كه يك پلنگ كره اسبي را بلعيده است.
از پوشش گياهي ارتفاعات هزارمسجد مي‌توان به غير از ارس از گونه‌هاي مختلف پلاخور، زرشك، نسترن، دغدغك، قره‌قات و شيرفت نام برد.
آنجا همچنين زيستگاه منحصر به‌فرد قره‌قات محسوب مي‌شود. بعد از بازديد سايت تحقيقاتي و نهالستان ارس، صبح روز بعد به راه ادامه داده و همان مسيري را كه سربالا صعود كرده بوديم به‌طرف پايين سرازير شديم و دوباره با هيجان و جنب و جوش فراوان طي كرديم.
تمام اين تلاشها فقط براي بازديد فعاليتها و تشكر از تلاش جنگل‌داران استان در جهت كشف اين بهشت زميني و زنده نگهداشتن و وسعت بخشيدن به جنگل‌هاي اين مرز و بوم بود؛ جايي كه به‌قول يك محقق خارجي اينجا كوه‌هاي سوييس در ايران است.
در ادامه سفر به قصد سياحت كلات نادري كه جديداً به شهرهاي استان اضافه شده و پايتخت نادرشاه افشار بوده است، از دره‌ها و شاليزارهاي خارق‌العاده مسير گذر كرديم.
تصور كنيد منطقه كلات كه به غير از خاك چيز ديگري به چشم نمي‌خورد، شاليزارهاي برنج مانند سراب ما را متحير كرده بود.
بوي عطر برنج تمام شهر را فراگرفته بود و بعد از ديدن متوجه شديم كه يكي از بلندقدترين برنج‌هاي ايران است و ما هم براي اولين بار بود كه ديديم در يك منطقه نيمه‌خشك برنجي با اين كيفيت عالي به بار مي‌نشيند.
در بدو ورود به شهر كلات با ديدن رشته‌كوه‌هايي كه به شكل بارو و حصار دور تا دور شهر را محصور كرده بود مي‌توانستيم بعد از گذشت قرنها هنوز قدرت نادرشاه افشار را حس كنيم.
بعد از سياحت قسمتهاي مختلف شهر و آثار تاريخي آنجا، از قصر تاريخي خورشيد كه به فرم 6 ضلعي و به شكل خورشيد بود ديدن كرديم.
اين قصر كه در آن زمان با طلا پوشيده بود، هديه‌اي از طرف نادرشاه به همسرش بوده است. در مسير بازگشت به مشهد از پسته‌هاي روغني و بسيار ريز و جالب جنگل‌هاي خواجه ديدن كرده و سفر را با زيارت حرم مطهر امام رضا(ع) به پايان رسانديم.
جنگل‌هاي ارس هزار مسجد خراسان رضوي با امكانات رفاهي كامل داراي حدود 120 كيلومتر راه ماشين‌رو و حيات‌وحش متنوع با گونه‌هاي گياهي مختلف، مكاني بسيار مناسب براي محققان به‌خصوص جوانان جوياي علم در طبيعت در زمينه‌هاي زمين‌شناسي، گياه‌شناسي و امثال اينهاست.
طبيعت آن منطقه و تاريخ كلات نادري و شاليزارهاي برنج كلات از ديدني‌هاي زيباي ايران است كه جاي لطفش در اذهان سفرنكرده‌ها خالي است.
منبع:جام جم آنلاين