رژیم غذائی درسنگ های کیسه صفرا(2)

در قسمت قبلی این مقاله به بیان انواع سنگ های کیسه صفرا و همچنین علائم آنها پرداختیم. در این قسمت به تغذیه افراد مبتلا به این عارضه می پردازیم.

از آنجا که عامل ایجاد حدود 90 درصد سنگ های صفراوی، کلسترول است. بنابراین رژیم کم چربی و کم کلسترول توصیه می شود.البته در مواردی که چربی مسبب بروز علائم نباشد، نیاز به رژیم فوق نیست.

در حملات حاد سنگ کیسه ی صفرا، جهت کاهش انقباضات کیسه و کاهش درد نیز، از رژیم کم چربی استفاده می شود. کلسترول ، به واسطه ی تغذیه، به ویژه غذاهایی مثل تخم مرغ و چربی های حیوانی به بدن می رسد. کلسترول صفرا پس از ریخته شدن به روده (جهت هضم مواد چرب) مجدداً جذب می شود و به کبد برمی گردد تا دوباره برای ساخت صفرا استفاده شود. بدین ترتیب کلسترول صفرا بین کبد و روده ها در چرخش است.

چربی های مواد غذایی حیوانی مانند، خامه، کره، کلیه ی گوشت ها و... دارای کلسترول می باشند. ولی غذاهای گیاهی به هیچوجه کلسترول ندارند. یعنی کلیه ی چربی های گیاهی مثل روغن زیتون،  آفتاب گردان، سویا ، و کلیه ی مغزها مثل گردو،  بادام و ... بدون کلسترول اند.

گوشت های حیوانی دارای چربی هایی به صورت مخفی در بین لایه های خود هستند که در بطور ظاهری به نظر نمی آیند. گوشت ماهی جزو گوشت های کم چرب بوده و کلسترول آن نسبت به گوشت مرغ و گوشت های قرمز کم تر است.

برای مثال در این جا مقدار کلسترول در چند ماده ی غذایی برای آگاهی شما آورده شده است:

* پنیر چدار: دارای 105 میلی گرم کلسترول در هر 100 گرم است.

* یک زرده ی تخم مرغ کامل دارای 1602 میلی گرم کلسترول است (برعکس سفیده ی تخم مرغ که کلسترول ندارد).

* شیر 2درصد چربی: حاوی 8 میلی گرم کلسترول و شیر کامل دارای 14 میلی گرم کلسترول در هر 100 گرم است.

* ماست کم چرب: حاوی 6 میلی گرم کلسترول در هر 100 گرم است.

* کره ی حیوانی: حاوی 219 میلی گرم کلسترول در هر 100 گرم است.

همان طور که گفته شد، کلیه ی چربی های گیاهی و دانه های گیاهی کلسترول ندارند.

در صورتی که کیسه ی صفرا تنبل شده باشد، دریافت متوسط چربی برای تحریک انقباض آن و ممانعت از رکود صفرا، مطلوب خواهد بود.

رعایت نکات تغذیه ای زیر برای افراد مبتلا به سنگ کیسه صفرا مفید می باشد:

1- افراد دارای سنگ کیسه صفرا و یا مستعد به ابتلا، بهتر است از چربی های گیاهی و غیراشباع به ویژه روغن زیتون به عنوان جایگزینی برای چربی های حیوانی استفاده کرده، وغذاهای گیاهی را به میزان بیشتری در رژیم غذایی خود بگنجانند.

2- مصرف سبزیجات فراوان و میوه ها  به دلیل فیبربالای آن ها برای تمام این افراد توصیه می شود.

3- غلات کامل، سبوس  و نان های سبوس دار باید در رژیم غذایی این افراد گنجانده شود، زیرا سبوس این خاصیت را دارد که به مواد صفراوی ریخته شده به روده متصل شده و سپس آن ها را از بدن دفع کند همانطورکه توضیح داده شد، در حالت عادی کلسترول موجود در مواد صفراوی پس از ریخته شدن به روده، دوباره به سمت کبد برگشته تا در ساخت اسید صفراوی به طور مجدد شرکت کند. در این حالت کبد مجبور است از کلسترول موجود در خون برداشت کند، که این خود باعث کاهش کلسترول خون از یک طرف و کاهش کلسترول موجود در صفرا از طرف دیگر می شود.

4- از مصرف غذاهای سرخ کرده، آجیل، سس، آب گوشت، نیمرو، کره، خامه و سایر غذاهای پرچرب باید پرهیز شود. بهترین راه تامین چربی عبارت است از استفاده از چربی های گیاهی، گوشت لخم، شیر و گوشت ماهی .

5- چربی های قابل رویت باید به طور کامل از گوشت پاک شود و غذاها بیش تر از طریق پخت کردن و برشته کردن تهیه شوند.

6- سوسیس، ماهی کنسرو شده در روغن، سس های خامه دارومایونز نیز باید محدود شود.

7- پروتئین دریافتی نیز باید از طریق شیرکم چرب،  پروتئین های گیاهی، سفیده ی تخم مرغ،  گوشت های کم چرب (مثل ماهی )، تامین شوند.

8- امروزه ثابت شده است که،مصرف ویتامین های گروه B به ویژه B6، اسیدفولیک  و B12 نقش مهمی در حذف چربی ها در بدن بازی می کنند.

خرید کتاب از فروشگاه اینترنتی تبیان:

 اصول تغذیه و مواد غذایی - ناشر: دانشگاه تهران 

 راهنمای رژیم درمانی - ناشر: سالمی 

منبع: ماهنامه دنای تغذیه شماره 7