خواص خرفه در طب سنتی

پیامبر خدا صلى الله علیه و آله در مورد خرفه می فرمایند: عَلَیكُم بِالفَرفَخِ؛ فَهِیَ المِكیَسَةُ؛ فَإِنَّهُ إن كانَ شَیءٌ یَزیدُ فِی العَقلِ فَهِیَ. بر شما باد خُرفه، كه زیركى دهد و اگر تنها یک چیز باشد كه عقل را افزون مى كند، همان است. (1)

نام انگلیسی: Pourpier
نام علمی: Portulaca Oleracea
از خانواده: portulacaceae

دیگر نام های رایج خرفه عبارتند از: بقله الحمقا، بوخله، فرفین، فرفهن، خفرج، پرپهن.

خرفه حاوی مواد لعابی، پکتین و مواد چرب است. در خرفه مقادیر قابل توجه ای منیزیم، آهن، آلومینیوم، کلسیم، منگنز، پتاسیم، سدیم، تانن و فسفر یافت می شود.

خواص و اثرات دارویی گیاه خرفه

* طبع خرفه از نظر حکمای طب سنتی سرد و خنک ملایم می باشد. خرفه دارای اثرات ادرار آور (مدر)، ضد بیماری آسکوربوت (بیماری که در اثر کمبود ویتامین C به وجود می آید.)، تصفیه کننده خون، رفع تشنگی و تب بر می باشد.

* مصرف خام یا پخته خرفه در رفع التهاب های داخلی بدن مانند التهاب دستگاه گوارش و دستگاه تناسلی - ادراری مفید است.

* جوشانده حاصل از مخلوط خرفه با کاهو یا گل گاو زبان، اثر مفیدی در رفع تشنگی و احساس گرما دارد.

* خرفه در موارد سرفه های مقاوم مزمن، بی خوابی، خونریزی دوران قاعدگی، رفع التهابات داخلی بدن، دفع اخلاط خونی، ناراحتی های عصبی و خونریزی های لثه ها به کار می رود.

* خوردن تخم یا دانه خرفه برای درمان بواسیر و مشکلات صفراوی مفید است.

* جهت دفع کرم مصرف مقدار 60 تا 120 گرم شیره ی تازه خرفه و یا جوشانده ی دانه ی آن با آب یا شیر به بیماران توصیه می شود.

* ضماد (مرهم) حاصل از برگ های له شده یا پخته و یا شیره ی برگ خرفه جهت بهبود سوختگی، میخچه ی پا، ورم چشم و سردردهای میگرنی مفید است.

* در استعمال خارجی، برگ های له شده خرفه یا شیره ی آن را بر روی اعضا دچار سوختگی قرار می دهند و در رفع میخچه می تواند به کار رود.

* در خونریزی های لثه که معمولاً در بیماران دچار کمبود ویتامین C به وجود می آید با جویدن برگ های تازه خرفه می توان این مشکل را برطرف نمود. برگ ها و ساقه های این گیاه برای رفع سردرد ضماد مفید و مؤثری است.

* دم کرده خرفه به مقدار 25 گرم در یک لیتر آب برای رفع عصبانیت بسیار مفید می باشد.

نکته
خرفه به علت دارا بودن مقدار فراوان اسید چرب امگا 3 (منبع گیاهی خوبی از امگا 3) ارزش بسیار دارد، زیرا کلسترول را پایین می آورد و خطر لخته خونی و حمله ی قلبی را کاهش می دهد.

پی نوشت:
(1) پژوهشگاه قرآن و حدیث - المحاسن، ج ۲، ص ۳۲۳، ح ۲۰۹۴ عن حمّاد بن زكریّا، مكارم الأخلاق، ج ۱، ص ۳۹۰، ح ۱۳۱۴ ولیس فیه «فهی المكیسة» و كلاهما عن الإمام الصادق علیه السلام، بحار الأنوار، ج ۶۶، ص ۲۳۴، ح ۳.