حل مسائل پرتوزایی (واپاشی)-(2)

در مبحث قبل دو نوع از واپاشی های (واپاشی آلفا و واپاشی بتا ) را مورد بررسی قرار دادیم. در این بخش می خواهیم نوع سومی از واپاشی ها را با حل مسئله ایی مرتبط با آن مورد بررسی قرار دهیم. با ما همراه باشید.

ابتدا توجه شما را به حل مسئله ایی در خصوص واپاشی بتا جلب می نماییم.

همان طور كه می‌دانید الكترون‌های هر اتم در اطراف هسته هستند و هسته فاقد الكترون است. پس چگونه یك هسته می‌تواند از خود الكترون گسیل كند؟

پاسخ: 

همانطور كه در معادله مبحث قبل می‌بینید عدد اتمی عنصر به وجود آمده (محصول) یكی افزایش یافته است به عبارت دیگر یك نوترون در هسته به پروتون تبدیل شده است و برای پایستگی بار الكتریكی یك بار منفی (الكترون) گسیل می‌شود.

در تصویر زیر واپاشی β كربن 14 را می‌بینید.

به مدل سازی زیر توجه كنید.

در فیلم زیر پرتوزایی اتم پولونیوم را می بینید.

3- واپاشی γ :

در این واپاشی هسته عنصر ناپایدار با گسیل پرتوی γ  واپاشیده می‌شود چون پرتوهای γ  از جنس امواج الكترومغناطیسی هستند پس عدد جرمی و عدد اتمی عنصر تغییر نمی كند و فقط مقداری از انرژی هسته كاهش می‌یابد. به عنوان نمونه پروتاكتیوم :

از خود پرتوی γ ساطع می‌كند یعنی داریم:

كه انرژی هسته محصول كمتر از انرژی هسته اولیه است. بنابراین چنین واپاشی را به شكل زیر نشان می‌دهند.

در فیلم های زیر برخی از كاربرد های پرتوی گاما را در عكس برداری از بیمار و میكروب زدایی از میوه را می بینید.

مرکز یادگیری سایت تبیان - تهیه: محسنی

تنظیم: مریم فروزان کیا