7 افسانه در مورد کلسترول خون

در مورد کلسترول حرف و حدیث زیاد است. کلمه‌ی کلسترول به قدری منفور شده است که تصور می‌شود نداشتن کلسترول به معنی سلامت کامل است. اما آیا به راستی می‌دانید که نقش کلسترول در سلامتی ما چیست؟

در این مطلب کمی بیشتر با کلسترول و باورهای رایجی که در مورد آن وجود دارد صحبت می‌کنیم. لطفاً با ما همراه باشید.

1- کلاً کلسترول برای بدن مضر است

این یک باور رایج نادرست است. کلسترول ترکیب اصلی غشای سلولی بوده و قدمتی حداقل 500 میلیون ساله دارد. هر یک از سلول‌های بدن ما این توانایی را دارد که به میزان نیاز خود کلسترول تولید کند. هیچ اطلاعاتی در دست نیست که نشان دهد ما به جذب کلسترول از راه مصرف مواد غذایی نیاز داشته باشیم؛ و از آنجایی که تغذیه‌ی انسان‌ها از هزاران سال پیش دست خوش تغییراتی شده و میزان زیادی کلسترول وارد برنامه‌ی غذایی ما شده است هنوز هم نتوانسته‌ایم خودمان را با این تغییرات وفق دهیم. در واقع بدن ما نمی‌داند چه واکنشی در برابر افزایش کلسترول غذایی نشان دهد و متأسفانه مازاد کلسترول، بدن را در معرض بیماری‌های قلبی قرار می‌دهد.

2- تخم مرغ، بد و مضر است

بر خلاف این باور نادرست اتفاقاً تخم مرغ یک ماده‌ی غذایی سالم و مفید است. تخم مرغ حاوی پروتئین بوده و چربی کمی دارد. در واقع زرده‌ی یک عدد تخم مرغ حاوی حدود 250 میلی گرم کلسترول می‌باشد برای همین نباید به طور روزانه مصرف شود. اما با این حال لازم نیست خودتان را از خوردن مثلاً املت محروم کنید. به شرط این که به جای 3 عدد تخم مرغ به یک عدد بسنده کنید و آن را با نان سبوس دار و به همراه کمی اسفناج تفت داده و نوشیدنی مفید مانند آب میوه میل کنید.

3- فقط کلسترول غذایی می‌تواند میزان کلسترول خون را بالا ببرد

واقعیت این است که میزان کلسترول خون ما هم به عوامل ژنتیکی مربوط می‌شود و هم به سبک زندگی‌مان. در واقع عواملی مانند ورزش، مصرف دخانیات، شاخص توده‌ی بدن، استرس و همچنین نوع رژیم غذایی ما در میزان کلسترول خونمان دخالت دارند. باید بگوییم که اصلی‌ترین عامل موثر در میزان کلسترول خون الزاماً مواد غذایی نیست بلکه میزان چربی‌های اشباع شده است. در واقع زمانی که میزان زیادی مواد غذایی سرخ کردنی، گوشت‌های فرآوری شده و چربی‌های حیوانی می‌خوریم میزان کلسترول خون‌مان نیز به میزان زیادی بالا می‌رود.

4- تا زمانی که کلسترول خون شما پایین باشد همه چیز خوب است

واقعیت این است که ارتباط زیادی بین میزان کلسترول و خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی وجود دارد. اگر میزان کلسترول خونتان پایین باشد خطر بیماری‌های قلبی به میزان قابل توجهی کاهش می‌یابد. اما اگر به جایی رسیده‌اید که میزان کلسترولتان بالا رفته است باز هم می‌توانید با کمی مراعات و ورزش میزان آن را کاهش داده و خطر بیماری‌های قلبی را از خود دور کنید.

اصلی‌ترین عامل موثر در میزان کلسترول خون الزاماً مواد غذایی نیست بلکه

میزان چربی‌های اشباع شده است

5- میزان کلسترول خون باید برای همه یکسان باشد تا خطر بیماری کم شود

لزومی ندارد که میزان کلسترول خون در همه‌ی افراد یکسان باشد. اگر کسی بیشتر در معرض بیماری‌های قلبی هست (به واسطه‌ی علائم متعدد) لازم است که کلسترول کمتری داشته باشد. اما میزان کلسترول در افرادی که خطر ابتلا به بیماری قلبی عروقی در آن‌ها کمتر است می‌تواند کمی بیشتر باشد. در واقع قانونی کلی در این خصوص وجود ندارد. فقط یک راه وجود دارد تا بفهمید چه میزان کلسترول برای شما طبیعی است آن هم با مراجعه به پزشک است.

6- مصرف قرص ضدکلسترول یک تراژدی است

امکان دارد که حتی فردی سبک زندگی سالمی هم داشته باشد اما با این حال میزان کلسترول خونش همیشه بالاست برای همین لازم است که تحت درمان باشد. این مشکل مربوط به عوامل ژنتیکی می‌شود و خارج از کنترل است. البته معنی این حرف هم این نیست که نمی‌شود با در پیش گرفتن یک زندگی سالم میزان کلسترول خون را کاهش داد. مصرف قرص ضدکلسترول با نظر پزشک، روش مطمئنی برای کاهش و کنترل میزان کلسترول خون است.

7- وقتی کلسترول بالا می‌زند دیگر چه فرقی می‌کند سبک زندگی چه باشد؟

این یکی از آن باورهای غلط خطرناک است. ورزش، داشتن تغذیه‌ی سالم، تناسب اندام و کلاً داشتن یک سبک زندگی سالم برای کنترل کلسترول لازم است. توجه داشته باشید که کلسترول فقط یکی از عوامل سلامت قلب و عروق است. اگر سبک زندگی شما سالم نباشد علاوه بر کلسترول بالا و بیماری‌های قلبی عروقی بیماری‌های دیگری هم در انتظارتان خواهد بود. بسیاری از افرادی که دچار سکته‌ی قلبی می‌شوند اگر از همان ابتدا به تغذیه و سبک زندگی خود توجه می‌کردند دچار چنین مشکلی نمی‌شدند. توجه داشته باشید مصرف داروی ضد کلسترول مانع اضافه وزن شما نمی‌شود، فشار خونتان را پایین نمی‌آورد و میزان قند خونتان را کنترل نمی‌کند. تغذیه‌ی ناسالم و زندگی سرشار از استرس و عادت‌های بد به سلامتی شما آسیب می‌رساند و هیچ داروی معجزه آسایی برای رهایی از تمام مشکلات سلامتی وجود ندارد. همان نصیحت بزرگ‌تر ها را آویزه‌ی گوشتان کنید: همیشه پیشگیری بهتر از درمان است. تغذیه‌ی سالم داشته باشید و عادت‌های بد خود را کنار بگذارید. خواهید دید سالم‌تر و با نشاط‌تر خواهید بود.

فاطمه مهدی پور

بخش تغذیه و آشپزی تبیان