پيش قاضي و شکايت از خدا

از سختي‌هاي زندگي، کم مانده بود تا از پاي درآيم. تنگ دستي شديدي گريبان گيرم گشته بود. با اين که قناعت پيشه بودم اما اوضاعم رو به بهبود نمي‌گذاشت. آن قدر وضعم سخت شده بود که با خود گفتم: نزد امام هادي (عليه السلام) مي‌روم و از اين اوضاعي که خدا برايم مقدر کرده، شکوه مي‌کنم. شايد گشايشي بشود.

براي انجام همين کار، رهسپار خانه امام شدم. پس از کسب اجازه، به حضور ايشان وارد شدم و در محضرش نشستم. در حالي که آماده مي‌شدم تا سخن را با شِکوه و گلايه آغاز کنم، امام هادي (عليه السلام) فرمود:

"اباهاشم! شکر کدام يک از نعمت‌هاي خدا را مي‌خواهي انجام دهي؟"

با شنيدن جمله امام، سر به زير انداختم و نمي‌دانستم چه جوابي به ايشان بدهم. مدتي نگذشت که امام (عليه السلام) دوباره لب به سخن گشود و فرمود:

"خداوند به تو ايمان داد و به وسيله آن بدنت را بر آتش دوزخ حرام کرد و سلامتي را به تو ارزاني داشت تا بر طاعتش ياريت رساند و قناعت را روزي‌ات کرد تا به وسيله آن آبرويت را حفظ کند ...

اي اباهاشم! اين گونه سخن خود را آغاز کردم؛ چون تصور مي‌کردم مي‌خواهي از کسي که اين همه نعمت به تو داده است، نزد من شکوه کني. [راستي!] دستور داده‌ام تا صد اشرفي به تو بدهند، آن را بگير ..." (1)

شايد براي تک تک ما هم پيش آمده که در طول زندگي، گرفتار سختي‌ها و مشکلاتي شده‌ايم. مشکلاتي که آن قدر عرصه را بر آدمي تنگ مي‌کند که دلمان مي‌خواهد لب به شکايت و شکوه بگشاييم ... با مروري بر داستان بالا و با اندکي دقت، درخواهيم يافت که مخاطب آن روز کلام امام هادي (عليه السلام) فقط ابوهاشم جعفري نبود؛ بلکه روي کلام ايشان با تمام انسان‌هاي با ايماني است که در کشاکش سختي‌هاي زندگي، مأيوسانه به دنبال راهي براي تغيير هستند. پيام امام، در حقيقت نگاه به زندگي از منظر داشته‌ها بود و نه از منظر کمبودها ... داشته‌ها و سرمايه‌هايي الهي، که انسان بدون آن‌ها اگر همه چيز داشته باشد، "فقير" است و اگر آن‌ها را داشته باشد و هيچ چيز نداشته باشد، در "غناي مطلق" به سر مي‌برد.

با اين همه اگر در مشکلات زندگي‌مان بررسي کنيم، تحقق وعده خداوند را خواهيم ديد؛ آن هنگام که با تأکيد بشارتمان داد: "آري! بي شک با (هر) سختي، آساني است ..." (2)

پاورقي‌ها:

1ـ من لايحضره الفقيه، جلد 4، صفحه 401، حديث 5863 - امالي شيخ صدوق، صفحه 497، حديث 682

2ـ "فإن مع العسر يسرا ـ إن مع العسر يسرا" (سوره انشراح، آيات 5 و 6)

منبع: "فرهنگ جامع سخنان امام هادي (عليه السلام)"، تأليف: گروه حديث پژوهشکده باقرالعلوم (عليه السلام) (با تلخيص و اضافات))