گزارشی از شب‌های احیای خانوادگی در تهران؛
چگونه شب‌های قدر با بچه‌داری احیا بگیریم
شب‌های قدر که می‌شود، دغدغه بسیاری از خانواده‌هایی که صاحب فرزند هستند این می‌شود که شب‌های قدر کجا بروند تا هم بتوانند خودشان بهره بیشتری ببرند و هم فرزندشان اذیت نشود. بهتر است قبل از حضور در مسجد یا حسینیه موردنظر به یکسری نکات توجه داشته باشید. ما اینجا به تعدادی از این نکات که شاید به کارتان بیاید اشاره می‌کنیم.
شب قدر اول که در مسجد شرکت کردم، صدای گریه بچه‌ای توجه همه را به خود جلب کرده بود. وقتی رد صدا را گرفتم دیدم که دختربچه‌ای 5-6 ساله است که با گریه و شکایت، از مادرش می‌خواهد که مجلس را ترک کنند. مادر هم مقاومت می‌کرد که هر طور شده در فضایی که هم جا تنگ بود و هم هوای نامطبوع و گرمش بزرگ‌سالان را کلافه کرده بود، بچه را نگه دارد تا قرآن سر بگیرند و شب قدرشان تکمیل شود.
با خودم گفتم واقعاً شب قدر این مادر تنها با قرآن به سر گرفتن تکمیل می‌شود؟ واقعاً این نوع برخورد با این کودک چه خاطره‌ای را در ذهن او ماندگار کرده و چه نگاهی به او می‌دهد. این‌طور شد که تصمیم گرفتم تا طی گزارشی برای دو شب باقی‌مانده از شب‌های قدر نکات و ایده‌های مخصوصاً برای خانواده‌هایی که فرزند کوچک و جوان و نوجوان دارند تنظیم کرده که چطور با بچه‌ها این شب رفتار کنیم و بتوانیم با بچه‌داری احیا بگیریم.
کودکان را محروم نکنید
این نکته را فراموش نکنیم که شب‌های قدر تنها برای ما بزرگترها نیست و نباید برای راحتی خودمان کودکان را از معنویت این شب‌ها محروم کنیم. این در حالی است که حضرت فاطمه زهرا(س) نه‌تنها خود بیدار می‌ماندند بلکه با تمهیداتی مثل کمتر غذا خوردن در شب و برنامه‌ریزی خواب در طول روز، شرایط بهره‌مندی فرزندان را از معنویت شب‌های قدر فراهم می‌کردند.تمام آثاری که برای این شب برشمرده شده، شامل حال کودکان هم می‌شود و مقدرات آن‌ها نیز در شب قدر رقم می‌خورد.به‌واسطه پاکی و طهارتی که کودکان دارند، دعای آن‌ها می‌تواند برای بزرگترها خیلی کارساز باشد و از طرفی هم مسیر زندگی خودشان را تغییر دهد. بنابراین با یک برنامه‌ریزی صحیح و چاشنی صبوری کودکان خود را در این شب‌ها همراهی کنید تا هم از ثواب آن بهره‌مند شوند و هم در كنار خانواده با آداب این شب‌ها خو گرفته و شب‌های خاطره‌انگیزی را تجربه کنند.
با توجه به اینکه امسال شب‌های قدر هوا معتدل و خوب است، انتخاب یک فضای باز می‌تواند انتخاب خیلی خوبی باشد که هم در کنار همسر بوده و از کمک‌های ایشان بی‌نصیب نمی‌مانید و هم اینکه از ازدحام و ایجاد هوای گرم در فضای بسته در امان بمانید و اگر کودکتان گریه کرد بتوانید او را راحت‌تر آرام کنید
خانواده‌هایی که به‌تازگی صاحب فرزند شده‌اند
گروهی از خانواده‌ها تا سال پیش کیفیت فضای شب‌های قدر برایشان مهم نبود. همین‌که جایی در کنار مسجد و یا حسینیه پیدا کنند و حال دلشان خوب باشد برایشان کافی بود. اما امسال به‌واسطه اینکه صاحب فرزند شده‌اند، انتخاب فضای مناسب برای این شب‌ها برای آن‌ها حرف اول را می‌زند.عده‌ای به خاطر شرایط و فضاهای موجود ترجیح می‌دهند در منزل بمانند و از رسانه ملی احیاء بگیرند. اما خوب این نکته که حضور در جمع خودش معنویت دیگری دارد را نباید فراموش کرد. بنابراین توصیه می‌کنیم که در وهله اول روی امکانات مسجد یا حسینیه‌ای که برای احیای شب قدر انتخاب کرده‌اید حساب نکنید. زیرانداز مناسب، کتاب دعا و قرآن به همراه داشته باشید.
وقت‌شناس باشید
بنابر شرایط خود و کودکتان، برای زمان حضور در مراسم برنامه‌ریزی درستی داشته باشید. سعی کنید جوری نباشد که لحظات آخر خود را به مراسم برسانید که جا نباشد. کمی زودتر اقدام کنند. جای بچه را عوض کنید. وسایلی مثل دستکش یک‌بارمصرف، دستمال‌کاغذی ،زیرانداز برای تعویض، نایلون فریزر و یک بطری آب به همراه داشته باشید. اگر کودک شیر مادر را می‌خورد که کار خیلی راحت‌تر است اما اگر شیر خشک نیاز است آن را آماده کرده و در مراسم شرکت کنید. برای عوض کردن بچه هم جای نگرانی نیست، خیلی از مکان‌ها محل تعویض کودک وجود دارد حتی اگر هم نباشد در گوشه‌ای این کار را می‌توانید به‌راحتی انجام دهید.بیشتر بخوانید
شب قدر خاطره انگیز برای کودکان چطور کودکان را با ماه رمضان آشنا کنیم؟ کودکان در شب فرشته ها
خواب کودک را تنظیم کنید
بنا به سن، شرایط و عادت کودکتان، اگر می‌توانید سعی کنید زمان خواب او را جوری تنظیم کنید که در زمان انتهایی شب که موقع قرآن سر گرفتن و مناجات خوانی است، کودک بخوابد تا شما هم استفاده بهتری داشته باشید.پیشنهاد‌هایی برای شب‌های قدر خانوادگی
با توجه به اینکه امسال شب‌های قدر هوا معتدل و خوب است، انتخاب یک فضای باز می‌تواند انتخاب خیلی خوبی باشد که هم در کنار همسر بوده و از کمک‌های ایشان بی‌نصیب نمی‌مانید و هم اینکه از ازدحام و ایجاد هوای گرم در فضای بسته در امان بمانید و اگر کودکتان گریه کرد بتوانید او را راحت‌تر آرام کنید.برای گذراندن شب‌های احیای خانوادگی ما برای شما پیشنهاد‌هایی داریم:
آستان مقدس امامزاده صالح تجریش
امامزاده صالح می‌تواند انتخابی مناسب برای شرکت در مراسم شب قدر به‌صورت خانوادگی باشد.
حرم مطهر امام راحل
مراسم شب‌های قدر از ساعت ۲۲:۳۰ تا ساعت ۲ بامداد در حرم مطهر امام خمینی(ره)، برگزار می‌شود و آغاز مراسم با تلاوت قرآن کریم و قرائت دعای پرفیض جوشن کبیر خواهد بود.کهف‌الشهداء
انتهای بلوار دانشجو هم در شب قدر پذیرای عموم مردم است. مراسم احیای شب‌های قدر از ساعت ۲۳ تا ۳ بامداد در جوار شهدای گمنام برگزار می‌شود و شما هم می‌توانید خانوادگی میهمان شهدا باشید.آستان مقدس حضرت عبدالعظیم(ع)
مراسم احیای شب قدر در آستان مقدس حضرت عبدالعظیم(ع) از ساعت ۲۱:۴۵ تا ۲:۱۰ بامداد برگزار می‌شود،در قالب داستان برای کودکتان شب قدر را شرح دهید چراکه کودکان از سه-چهار ماهگی با داستان و قصه ارتباط زیادی برقرار می‌کنند و تمام آن را در ذهنشان تجسم می‌کنند
مصلای امام خمینی(ره)
مصلای امام خمینی هم یکی از مکان‌هایی است که می‌توانید به‌صورت خانوادگی مراسم احیای شب‌های قدر را در آن برگزار کنید. این مراسم از ساعت ۲۲ با تلاوت قرآن، دعاخوانی، سخنرانی و مداحی در شبستان اصلی مصلی برگزار می‌شود.گلزار شهدای بهشت‌زهرا(س)
گلزار شهدای بهشت‌زهرا(س) هم برای شب‌های قدر مراسم ویژه‌ای دارد که از ساعت ۲۲ آغاز می‌شود و تا ساعت ۱ بامداد هم ادامه دارد.مادر نورا، دختر 10 ساله، در رابطه با برنامه‌ای که برای بیدار نگه‌داشتن او برای شب‌های قدر می‌گوید: «روزها سعی می‌کنم نورا بیشتر بخواهد و شرایط استراحت را برایش فراهم می‌کنم که بتواند شب بیدار بماند. خوراکی‌های مورد علاقه نورا را برای او می‌خرم که در طول شب به مرور استفاده کند. از قبل هم با مادر یکی از دوستان خوب و صمیمی نورا هماهنگ می‌کنم که شب‌های قدر را با هم در مسجد شرکت کنیم که این دوتا با هم باشند که هم حوصله‌شان سر نرود و هم به واسطه هم سن و سال بودنشان لحظات قدر برایشان زیباتر شود.»
برای بچه‌ها داستان بگویید
قبل از یازده‌سالگی درک مفاهیم انتزاعی دینی برای کودک مشکل است و نیاز به استفاده از زبانی ساده و قابل‌فهم است. با کودکانتان به زبان خودش در رابطه با شب قدر و اتفاقات این شب و اهمیت آن حرف بزنید. در قالب داستان برای کودکتان شب قدر را شرح دهید چراکه کودکان از سه-چهار ماهگی با داستان و قصه ارتباط زیادی برقرار می‌کنند و تمام آن را در ذهنشان تجسم می‌کنند.در انتخاب مکان دقت کنید
همیشه بیرون بردن بچه‌ها، وسایل، امکانات و شرایط ویژه‌ای را به همراه دارد و حضور بچه‌ها در شب‌های قدر نیز از این امر مستثنی نیست. انتخاب مکان مناسب برای کسانی که کودکی دارند که از شیر گرفته‌شده، دقت بیشتری طلب می‌کند. در انتخاب مراسم دقت کنید. اگر مسجد، حسینیه و یا هیئتی را می‌شناسید که به روضه‌های سنگین یا فریادهای بلندِ پشت بلندگو مشهور بوده و یا خادمانش نسبت به رفتار و حرکات بچه‌ها زیاد حساس هستند، شرکت در این مکان‌ها را فراموش کنید.ازآنجاکه ممکن است کودکتان بین مراسم خوابش ببرد، روانداز سبک و بالشت کوچکی به همراه داشته باشید. خوراكی و اسباب‌بازی كوچك و بدون سروصدا هم برای سرگرم کردن آن‌ها حتماً ببرید.
گرسنگی و تشنگی بچه‌ها را در نظر بگیرید
ممکن است کودکتان گرسنه و تشنه شود پس با خودتان خوراکی‌های مناسب مثل آب، نان و پنیر، کیک، بیسکویت و میوه همراه داشته باشید.اگر مسجد، حسینیه و یا هیئتی را می‌شناسید که به روضه‌های سنگین یا فریادهای بلندِ پشت بلندگو مشهور بوده و یا خادمانش نسبت به رفتار و حرکات بچه‌ها زیاد حساس هستند، شرکت در این مکان‌ها را فراموش کنید
بچه‌ها نترسند
با توجه به اینکه اکثر مراسمات شب‌های احیا با صدای بلند و از بلندگو پخش می‌شود، برای اینکه کودکان نترسیده و اذیت نشود، آن‌ها را سرگرم کرده و یا برای آن‌ها هدفون قرار دهید.قرآن مخصوص بردارید
الگوبرداری کودکان از طریق دیدن به‌ویژه کودکان خردسال‌تر و کوچک‌تر، بسیار قوی است. وقت قرآن به سر گرفتن، قرآن کوچک و مخصوص بچه‌ها به آن‌ها بدهید اینکه بچه‌ها مثل بزرگ‌تر کاری را انجام دهند، به آن‌ها حس خوب می‌دهد. حتی می‌توانید مهر و جانماز کوچکی برایشان بیاورید تا موقعی که می‌خواهید نماز مستحبی بخوانید با درآوردن ادای شما، هم لذت ببرند و هم بگذارند شما نمازتان را بخوانید.بچه‌ها را بغل کنید
اگر سن کودکان به ادا درآوردن در قرآن به سر گرفتن و نمازخواندن نمی‌رسد، با سعه‌صدر آن‌ها را بغل کنید. بسیاری از مراجع تقلید بغل کردن کودک مخصوصاً در نمازهای مستحبی را بدون اشکال دانسته‌اند.
