شرعا نسبت به حفظ اسکناس مسئوليم!
شرعا نسبت به حفظ اسکناس مسئوليم!
اسکناس، سرمايه ملي است و صيانت از آن وظيفه ملي و ميهني محسوب مي‌شود که متأسفانه در کشورمان در نگهداري اين سرمايه ملي غفلت فراواني صورت مي‌گيرد. بايد دغدغه حفظ اسکناس ميان مردم ايجاد شود
روند نامطلوب حفظ و نگهداري اسکناس يکي از مهم‌ترين مسائل پيش‌روي بانک مرکزي، شبکه بانکي و اقتصاد کشور محسوب مي‌شود.
وضع نگهداري اسکناس بين مردم ما بسيار نامناسب است. اسکناس و پول يک کشور جزو سرمايه‌هاي ملي آن است و هر شخص بايد به بهترين شکل از آن نگهداري کند.
اما بسياري از مردم کشور ما اهميت چنداني به نحوه نگهداري از پول نمي‌دهند در صورتي که شيوه درست نگهداري از اسکناس، کار چندان سختي نيست و با روش درست مي‌توان از اتلاف و هدر رفتن هزينه‌هاي فراوان جلوگيري کرد.
عمر متوسط اسکناس در کشورمان 5 سال است البته عمر اسکناس‌هاي ريز ما گاهي اوقات حتي به يک سال نيز نمي‌رسد. تا چندي پيش متوسط عمر اسکناس در ايران 5/3 سال بود که با اطلاع‌رساني و شفاف‌سازي نسبت به هزينه‌ها و صدمات وارده، متوسط عمر اسکناس به 5 سال افزايش پيدا کرده است.
طول عمر سکه نيز حداقل سي سال است به همين دليل در ارزش‌هاي پايين‌تر، ضرب سکه رايج‌تر است و اين امر در کاهش هزينه‌ها بسيار مؤثر است. به عنوان مثال هزينه سکه ?? توماني در حدود ?? تومان تمام مي‌شود به اين معنا که هزينه چاپ اسکناس ?? توماني يک سوم سکه ?? توماني است اما عمر آن يک سي‌ام آن است.
بسياري از مردم علاقه‌اي به استفاده از کيف پول ندارند و به همين دليل اسکناس را به بدترين شکل ممکن در جيب‌هايشان نگهداري مي‌کنند. برخي نيز اسکناس را با برگه يادداشت و دفترچه تلفن و خاطرات اشتباه مي‌گيرند.
به دليل پايين بودن فرهنگ استفاده از اسکناس در کشور و فرسوده شدن اسکناس‌ها، هر روز بر تعداد اسکناس‌هاي فرسوده افزوده مي‌شود. طبيعتاً با افزايش تعداد اسکناس‌هاي فرسوده، هزينه بيشتري براي چاپ مجدد اسکناس بر سيستم پولي و بانکي کشور تحميل مي‌شود.
بالابردن فرهنگ استفاده از اسکناس و ارائه اطلاعات درباره هزينه بالاي توليد و نابودي اسکناس مي‌توان از نابودي اين سرمايه ملي جلوگيري و بر عمر آن اضافه کرد
آموزش و اطلاع‌رساني براي بالابردن فرهنگ استفاده از اسکناس در ميان مردم مي‌تواند از هزينه‌هاي بالاي استهلاک اسکناس بکاهد. شايد طي سال‌هاي آتي استفاده از کارت‌هاي اعتباري در دادوستدهاي روزانه بتواند يکي از مؤثرترين روش‌ها براي حل مشکل کهنگي و فرسودگي اسکناس باشد.
امروزه در کشورهاي پيشرفته حجم انتقال پول بسيار کم شده است زيرا اينگونه انتقالات و معاملات پولي مشکلاتي از قبيل سرقت، افزايش ترافيک شهري، آلودگي هوا، اتلاف وقت و صرف ميلياردها ريال هزينه بابت توليد و امحاء اسکناس و... را به دنبال دارد.
هرچند تا رايج شدن چنين روش‌هايي در ايران راهي طولاني در پيش است، اما با دادن اطلاعات و آگاهي به مردم مي‌توان استفاده از اين روش‌هاي پيشرفته که يکي از آنها استفاده از کارت اعتباري به جاي پول نقد است را در جامعه جا انداخت.
همچنين با بالابردن فرهنگ استفاده از اسکناس و ارائه اطلاعات درباره هزينه بالاي توليد و نابودي اسکناس مي‌توان از نابودي اين سرمايه ملي جلوگيري و بر عمر آن اضافه کرد.
موضوع وقتي جدي تر مي شود که بدانيم در ديدگاه مراجع عظام تقليد آسيب زدن به اسکناس اشکال دارد. در زير نگاه مراجع عظام تقليد را مي خوانيد:
مراجع عظام تقليد حضرات آيات نوري همداني، علوي گرگاني، صافي گلپايگاني و حسيني زنجاني به استفتاي ايسنا در مورد حکم شرعي نوشتن بر روي اسکناس‌هاي رايج در کشور پاسخ دادند.
متن سوال و پاسخ اين آيات عظام به اين شرح است:
سوال: نظر حضرتعالي درباره نوشتن بر روي اسکناس‌هاي رايج در کشور چيست؟
پاسخ آيت‌الله العظمي صافي گلپايگاني: اگر موجب نقص نشود، اشکال ندارد.
پاسخ آيت‌الله العظمي حسيني زنجاني: شريعت به حفظ اموال عمومي تاکيد زياد دارد. شايسته است از نوشتن روي اسکناس‌ها پرهيز شود.
پاسخ آيت‌الله العظمي علوي گرگاني: درصورتي که صدق ضرر و زيان به حکومت اسلامي شود حرام و موجب ضمان است.
پاسخ آيت‌الله العظمي نوري همداني: اشکال دارد.
شايد تحليل هاي بالا انگيزه مناسبي براي حفظ اسکناس نباشد اما قطعا حکم صريح مراجع عظام بر ما واجب مي کند که به حفظ پول ملي بينديشيم
فرآوري:ريحانه حميدي فر
بخش اقتصاد تبيان
منابع: همشهري/خبرآنلاين