سرانجام آب را يافتيم ...

سازمان ناسا طي رزوهاي اخير خبر از دو کشف جديد و پر اهميت داده است که مي تواند در مسير تحقيقات فضايي اش تاثيرگذار باشد. اين سازمان موفق به کشف يخ بر روي کره ماه و شواهد جديدي از وجود يخ در حفره هاي برخوردي سياره مريخ شده است.

گزارش هاي کاملي که از اين اکتشافات منتشر شده است نشان مي دهد نشانه هاي واضح و قابل قبولي از آب منجمد در سطح بياباني ماه و مريخ به دست آمده است که اين گزارش ها مي تواند براي دانشمنداني که به دنبال نشانه هاي حيات در اين دو جرم کيهاني هستند خبر خوشايندي به شمار رود.

ناسا اعلام کرده است نقشه بردار معدني ماه يا M3 مولکولهاي آب را به شکلي واضح بر روي سطح ماه کشف کرده است. ابزار M3 از جمله تجهيزات متعلق به ناسا بوده است که بر روي فضاپيماي چاندرايان 1 هند که ماموريت نقشه برداري از ماه را به عهده داشته، نصب شده بود.

جيم گرين دانشمند علوم سياره اي ناسا معتقد است کشف آب بر روي ماه براي دانشمندان امري غير قابل تصور به شمار مي رفت. به گفته وي زماني که گفته مي شود "آب در سطح ماه" صحبت از درياچه ها، اقيانوسها و يا حتي گودالهاي آب نيست بلکه صحبت از مولکولهاي آب و هيدروکسيل است.(هيدروکسيل ترکيبي از هيدروژن و اکسيژن است.)

به گفته دانشمندان آب موجود بر روي سطح ماه با مواد معدني به شدت ترکيب شده است و به اين شکل توانسته در شرايط بدون گرانش و بدون هواي ماه دوام بياورد. به همين دليل امکان پمپ کردن اين آب مانند آنچه در زمين صورت مي گيرد وجود ندارد بلکه بايد به تدريج جمع آوري شده و ذخيره سازي شود.

در گزارش بعدي ناسا، اين سازمان اعلام کرده است مدارگرد اکتشافي مريخ موفق به رديابي يخ در پنج حفره مريخي شده است، حفره هايي که به نظر در اثر برخورد شهابسنگ ها به وجود آمده اند. به همين دليل دانشمندان معتقدند از اين پس مي توانند به حفره هاي برخوردي به عنوان منابع بالقوه يخ نگاه کنند. يخ هاي يافته شده متعلق به دوران هوايي مرطوبي است که شايد چندين هزار سال پيش در مريخ حکمفرما بوده است.

در حال حاضر ديگر هيچ شکي مبني بر وجود آب در سطح مريخ وجود ندارد و در عين حال شواهدي نيز وجود دارد که نشان مي دهد مي توان آب منجمد را در اعماق مريخ نيز کشف کرد.

دانشمندان از گذشته به وجود آب در کره مريخ مشکوک بوده اند و به همين دليل بسياري از مطالعات خود را بر روي اثبات اين پديده متمرکز کرده اند. اين تلاشها از آغاز ماموريتهاي آپولو شکلي جديد به خود گرفت. فضانوردان در اين ماموريت ها به همراه خود نمونه هايي از سنگهاي ماه را به زمين بازگرداندند که بررسي اين نمونه ها نشانه هاي کوچکي از وجود آب را آشکار کرد اما دانشمندان گمان بردند اين نشانه هاي کوچک از جو زمين به اين نمونه هاي تراوش کرده است. با اين حال ظن وجود آب در اين کره براي دانشمندان به قوت خود باقي مانده بود.

اما رصدهاي جديد از سطح ماه که توسط سه فضاپيماي متفاوت، چاندرايان يک، کاسيني و کاوشگر Deep Impact ناسا و تجهيزات طيف نگار اين فضاپيماها انجام گرفته نشانه هاي قدرتمندتري را از وجود اين ماده حياتي يا هيدروکسيل در بيابانهاي کره ماه ارائه کرده است.

فضاپيماي کاسيني در سال 1999 و در مسير عبورش از ماه به سوي زحل نشانه هاي قدرتمندي از وجود آب يا هيدروکسيل در بخشهاي قطبي ماه را به ثبت رساند. سپس ابزار M3 ناسا که بر روي فضاپيماي چاندرايان هند بسته شده بود موفق به جذب طيف نوري قدرتمندي از قسمتهاي قطبي ماه شد که از سطح ماه بازتاب داده شده بود که در اين نور بازتاب داده شده نشانه هايي از وجود هيدروژن و اکسيژن به دست آمد.

در نهايت فضاپيماي Deep Impact با رصدهاي مادون قرمزش نيز با يافتن نشانه هاي غير قابل انکاري به تاييد وجود آب و هيدروکسيل در قمر زمين پرداخت. اين فضاپيما نشانه هاي قدرتمند خود را در عرض جغرافيايي 10 درجه شمالي و در مناطق قطبي در حالي رديابي کرد که اين منطقه در زمانهاي متفاوت از يک روز ماه مورد بررسي قرار گرفت.

دانشمندان علوم سياره اي از کشف آب بر روي ماه به عنوان کشفي شگفت انگيز و اميدوار کننده ياد مي کنند و معتقدند اين کشف مي تواند در نهايت کره ماه را به منبعي قابل اطمينان از آب و سوخت در فضا تبديل کند. مطالعه و جستجو براي يافتن آب در کره ماه از آغاز ماموريتهاي آپولو شکلي جدي به خود گرفت.