تبیان، دستیار زندگی
پانکراس یا لوزالعمده عضوی حیاتی است که در قسمت بالا و عقب شکم واقع شده و متشکل از سه قسمت سر، تنه و دم است. قسمت سر آن در قوسی از اثنی‌عشر(دوازدهه) قرار گرفته و ترشحات خود...
بازدید : 105172
زمان تقریبی مطالعه : 3 دقیقه

التهاب لوزالمعده (پانکراتیت)

التهاب لوزالمعده

پانکراس یا لوزالعمده عضوی حیاتی است که در قسمت بالا و عقب شکم واقع شده و متشکل از سه قسمت سر، تنه و دم است. قسمت سر آن در قوسی از اثنی‌عشر(دوازدهه) قرار گرفته و ترشحات خود را همراه ترشحات صفرا(که از کبد به وسیله مجرای صفراوی خارج می‌ شود)، به داخل دوازدهه می ‌ریزد.

لوزالمعده حاوی دو گروه سلول‌ است:

1- یک گروه سلول هایی که در داخل آن ها آنزیم‌های لازم برای هضم مواد غذایی ساخته می ‌شود.

2- سلول‌های دیگری به نام "جزایر لانگرهانس" که ترشح‌کننده انسولین و سایر هورمون‌های تنظیم‌کننده قند هستند.

آنزیم‌های لازم برای هضم مواد غذایی، به صورت غیرفعال و داخل کیسه‌هایی میکروسکوپی در لوزالمعده ذخیره شده اند که پس از خوردن غذا به وسیله محرک‌های عصبی و شیمیایی به داخل دوازدهه می ریزند. سپس در آنجا به وسیله موادی که از جدار روده آزاد می ‌شوند و محیط قلیایی که به وسیله ترشحات صفرا ایجاد می‌ شود، به صورت فعال درآمده و شروع به هضم مواد غذایی می‌ کنند.

اگر این آنزیم‌ها به جای دوزادهه، در داخل بافت پانکراس فعال شوند، شروع به از بین بردن و هضم بافت خود پانکراس کرده که به اصطلاح "پانکراتیت" یا " التهاب لوزالمعده" نامیده می ‌شود.

بر حسب عامل ایجاد کننده و شدت آن ممکن است التهاب لوزالمعده خفیف و گذرا و یا شدید و کشنده باشد.

دو نوع التهاب لوزالمعده داریم : پانکراتیت حاد و پانکراتیت مزمن.

پانکراتیت حاد:

عواملی که التهاب حاد لوزالمعده را موجب می ‌شوند شامل اختلالات مادرزادی، عفونت‌های ویروسی، ضربه‌های شکمی، الکل، سنگ‌های صفراوی، افزایش چربی خون ، بعضی داروها و برخی عوامل دیگر هستند.

علایمی‌چون درد شکم، تهوع و استفراغ از علایم اولیه پانکراتیت حاد می ‌باشند.

با مراجعه به پزشک و معاینه توسط ایشان و انجام آزمایش‌های لازم، رادیوگرافی، سونوگرافی، سی‌تی‌اسکن و آندوسکوپی می‌ توان تشخیص را مسجل و شدت بیماری را تعیین کرد و درمان طبی یا جراحی را انجام داد.

پانکراتیت مزمن:

در مواردی که اشکالات آناتومی‌، مصرف طولانی مدت الکل و یا سنگ‌های صفراوی مکرر عامل ایجاد التهاب باشند، نسج پانکراس به تدریج از بین رفته و پانکراتیت مزمن ایجاد می ‌شود که بر اساس شدت آن، موجب علایمی ‌چون درد شکم پس از خوردن غذا، اسهال طولانی مدت ناشی از هضم نشدن مواد غذایی، کاهش وزن و حتی در موارد شدید‌تر افزایش قند خون می ‌شود.

سرطان لوزالمعده:

سرطان لوزالمعده ممکن است به دنبال پانکراتیت مزمن ایجاد شود و یا خود عامل پانکراتیت حاد باشد. عواملی چون الکل، سیگار و برخی مواد سمی‌ و شیمیایی را می ‌توان جزو علل سرطان لوزالمعده به حساب آورد. علایمی‌ مثل درد شکم، لاغری و زردی از علایم سرطان پانکراس می ‌باشند.

سرطان لوزالمعده با مراجعه به پزشک و انجام معاینات لازم و سپس سونوگرافی، سی‌تی‌اسکن، ام‌آر‌آی(MRI) و آزمایش خون تشخیص داده می ‌شود و وسعت و انتشار آن به سایر نواحی اطراف بافت پانکراس یا نواحی دورتر مشخص می گردد و تصمیم مناسب درباره قابل جراحی بودن و نوع عمل جراحی گرفته می ‌شود.

اغلب بیماران مبتلا دیر به پزشک مراجعه می ‌کنند و یا پزشکان دیر تشخیص می‌ دهند، بنابراین در اغلب موارد، بیماری پیشرفته و غیر قابل درمان می‌ باشد و درمان بیشتر جنبه تسکینی دارد.

دکتر  عباسعلی محرابیان- فوق تخصص آندوسکوپی

عضو هیأت علمی دانشگاه شهید بهشتی

*مطالب مرتبط:

لوزالمعده و بیماری آن

کبد و بیماری های آن

کیسه صفرا و بیماری های آن

رژیم غذایی در سنگ های کیسه صفرا (1) و (2)

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.
27 نظر - 3 پاسخ
UserName
عدد زیر را وارد کنید
کد تایید
نظرات کاربران ( انتشاریافته:30 ,در حال بررسی :0 )
ناشناسناشناس‎1396/03/21‎-‎11:56

سلام خانم62ساله هستم چندروزه قسمت چپ پایین شکمم درد داره تا ناحیه کشاله ران پیش میبره برخی اوقات سوزشم داره مشکل رحمی و کیسه صفرا ندارم اما یه شن در کلیه بوده لطفا راهنمایی کنید

پاسخ کاربران به این نظر

پاسخ
ناشناسناشناس‎1395/03/13‎-‎20:33

باسلام ب همگی من پانکراتیت حاد دارم میخاستم بدونم دوره درمانش چندروز هستش

پاسخ کاربران به این نظر

ناشناسناشناس‎1395/08/13‎-‎16:33

ببخشید پانکراتیت حاد خیلی خطرناک نیست یعنی کشنده که نیست وچقدرطول میکشه که خوب بشه

پاسخ
ناشناسناشناس‎1395/02/13‎-‎17:47

فاطمه 27 روز به روز لاغر تر میشم

پاسخ کاربران به این نظر

پاسخ
ناشناسناشناس‎1395/02/13‎-‎17:45

سلام چند وقته حال تهوع دارم نمیدونم مشگل از چیه بو بد دهن گاهی وقتها یبوست میشه یک راهنمایی کنید من همین مشگل داشتم آزمایش دادم مشگلی ندارین فقط ورم معده دارین همین

پاسخ کاربران به این نظر

پاسخ
ناشناسناشناس‎1394/05/30‎-‎00:56

سلام خواهر من عمل sliveمعده کرده از روز اول بعد از خوردن دارویی که برای سونوگرافی برای تشخیص ایا انسداد یا فیسچولا وجود داره یانه بعد از اون سونو خواهرم دچار تهوع واستفراغ شد تمام صفرا بالا میاورد االبته جواب سونووتمام ازمایشات خوبه از اوسیتی اسکنکردن التهاب ومقداری مابع ازراف معدهمشاهده شده است دکتر گفت سی تی او خوب بوده دل دردش به علت جی پی شاید باسه جیپی را برداشتن دل دردش بهتر شد ولی به محض خوردن چند قزره اب سریعصفرا استفراغ میکنه از او از تمام اعضا عکس وسونو کرون هیچ انسدادی درتمام اعضا مشاهده نشد ولی تهوع واستفراغ صفرا همچنان ادامه دارد نظر شما چیه ماخیلی ناراحتیم چ ن خواهرمون داره زجر میکسه لطفا بگید چکار کنیم

پاسخ کاربران به این نظر

پاسخ
محمد محمد ‎1394/05/12‎-‎22:46

بسیار مفید بود،با تشکر

پاسخ کاربران به این نظر

پاسخ
ناشناسناشناس‎1394/03/03‎-‎14:18

خواهر من تهوع و اسهال مزمن و کاهش وزن داشته
میتونه علتش پانکراتیت باشه

پاسخ کاربران به این نظر

پاسخ
امین امین ‎1393/05/20‎-‎13:59

سلام با تشکر من سه سال ماهی یک بار به دل درد شدید مبتلا میشدم بعد سه سال پزشکان تشخیص پانکراتیت دادن اینجا پزشکا میگن که درمانی نداره باید باهاش بسازی ایا واقعا اینطوری اگه میشی شما یه جایی یا پزشکیو معرفی کنید ممنون

پاسخ کاربران به این نظر

دامون دامون ‎1393/10/09‎-‎07:41

دکتر تلک آبادی .تهران ،کلینیک ابن سینا
دکتر حق ازلی ،تهران ،بیمارستان مهر

پاسخ
ناشناسناشناس‎1393/05/15‎-‎13:56

عالی بود

پاسخ کاربران به این نظر

پاسخ
ناشناسناشناس‎1393/04/19‎-‎11:16

خوب بود

پاسخ کاربران به این نظر

پاسخ
بیشتر