کاش تو را شناخته بودیم! (کنکاشی در ابعاد ناشناخته امام خمینی)
کاش تو را شناخته بوديم!
ابعاد ناشناخته امام خمينى
ابعاد ناشناخته امام ابعاد ناشناخته انسانى اوست و همين ابعاد ناشناخته ، ابعاد ناشناخته انقلاب اسلامى و رهبر معـظم انقلاب و نيز شهـداى گرانقدر
و جانبازان و آزادگان و مدافـعان خستگى ناپذيـر انقلاب اسلامـى نيز هـست
براى شناخت ابعاد ناشناخته امام خمينى، بايد ابتدا از مقياسها و معيارهايى سخن گفت كه آنها نيز ناشناخته اند! تقوى، اخلاص، زهد، بىعلاقگى به دنيا، عبادت، سرشك شوق براى خدا در نيمه شب تار از ديدگان فرو ريختن، در جستجوى گمنامى و بىنام و نشانى بودن، مال فراهم نياوردن، خشتبر خشت ننهادن، خانه نو بنا نكردن، در جايگاهى محقر زيستن و بدان دلخوش بودن، از خوراكيها و آشاميدنيهاى رنگارنگ و گونه گونه دنيا كم بهره بودن، كم خوردن، لب و دم و دامن از شهوات شستن، خواستههاى دلفريب و هوس برانگيز را از ميان برچيدن و جز اينها و جز اينها... از ارزشهاى بىشمارى است كه در قاموس "دين" و " وحى "و "نبوت" و "رسالت" و در قلمرو معنويات و روحيات و در مقام شناخت انسان شناسانه و تربيتى مكاتب الهى و اديان آسمانى از آن آنها، سخن بسيار فراوان رفته است...
مردم دنيا، عموما - مگر آنها كه با روح و جان اين آموزشهاى ملكوتى والا آشنايند - در درك اين مفاهيم و ارزشها، همچون كودكان نابالغياند که جز الفاظى گنگ و نامفهوم هيچ نمىفهمد! حقيقت آن است كه درك و احساس دينى و معنوى و اخلاقى يك نوع " بلوغ" است و اگر كسى به اين "بلوغ" نرسيده باشد، با او سخن از اين مفاهيم گفتن، آب در هاون كوبيدن است. و اين است رمز ناشناخته ماندن ابعاد شخصيت مردان الهى به طور عموم و از جمله آنها امام خمينى، حتى در بين دوستان و مريدان و پيروانشان...
ما در دريافت واقعى آنچه " مشخصه " امام خمينى در جهان است، عموما ظاهر بـيـنـيـم و امام را همچون ديگر انقـلابيـونى مىنگريم كه با نبوغ ذاتى همراه با مساعدت اوضاع، توانستند رژيمى را بركنند و به جاى آن رژيم ديگرى برنشانند.
و راستى اگر شخصيت امام خمينى را در اين ويژگى بنگريم پس امام چه فرقى
با امثال لنين و گاندى و مائوتسه تونگ دارد؟
معمولا وقتى سخن از امام خمينى و ابعاد شخصيت او مىشود، آنچه در ابتدا به ذهنها مىآيد نمودهاى سياسى - اجتماعى و صلابت و قاطعيت و شكست ناپذيرى و بالاخره " اصول گرايى" آن فقيد يكتاست. اما اگر بخواهيم امام خمينى را در اين مقولهها بشناسيم، از شناخت اين شخصيت ناشناخته، پيوسته، محروم خواهيم ماند زيرا در اين مقولات، صاحبنظران بسيارى جز امام نيز سخن گفتهاند و امام در اين مقولات، چونان ديگران، صاحبنظرى است كه با تفاوت، گاهى فراتر از آنان سخن گفته است... و چه بسا اگر ما بخواهيم در امام خمينى يك نابغه سياسى يا اقتصادى ببينيم، تا ابد از ديدن جمال و شخصيت واقعى محروم بمانيم، زيرا كه شخصيت امام، بسى والاتر و برتر از اين مقولات خاص ولى در دسترس عموم است... اين، گزافه است كه، در صدد برآييم امام را از نظر فنى و تخصصى در مقامى والاتر و برتر از متخصصان و صاحب فنان واقعى فنون مختلف بنشانيم زيرا اگر دقيق شويم، در اين ارزيابى، گاه، كم مىآوريم، آنگاه ممكن است، نه تنها عقيدهاى به امام در اين فن و آن فن تخصصى نياوريم بلكه نسبتبه برترى او در اين يا آن فن، حتى بىاعتقاد شويم! همانند كسى كه توقع آن دارد كه پيغمبر خدا بمب بشكافد و ميكروب سل كشف كند و سفينه به فضا بفرستد و چون پيغمبر چنين نكرده و ديگران كردهاند، او به خاطر اين توقع نابجا، نه تنها به پيغمبران ايمان نياورد بلكه به او كافر شود چنانكه در قرآن آمده است:
« و قالوا لن نومن لك حتى تفجر لنا من الارض ينبوعا او يكون لك بيت من زخرف او ترقى فى السماء و لن نومن لرقيك حتى تنزل علينا كتابا نقروه قل سبحان ربى هل كنت الا بشرا رسولا؟ به تو ايمان نياوريم تا مگر از زمين برايمان چشمه سارى روان كنى! يا خانهاى طلاكارى شده داشته باشى يا بر آسمان برآئى! و به آسمان برآمدنت هم ايمان نياوريم تا مگر براى ما نوشتهاى باز آرى كه آن را فرو خوانيم! بگو: پروردگار من منزه باد!... مگر من جز بشرى "فرستاده"ام؟! »
اين سخنان نه بدان معناست كه امام مرد سياست و اقتصاد و... و... نبوده است. چرا بوده! ولى سخن اين است كه امتياز او اينها نبوده و ابعاد شخصيت او، فراتر از اينها بوده است...
حقيقت آنست كه آنچه امام خمينى را در دنيا شاخص و نام آور كرد و به جز ما مسلمانان ايرانى كه از بركت روح مخلص و حقيقت جو و آرامش ناپذير و والانگر او، اينك در فضاى عطرآگين جمهورى اسلامى - با همه كم و كاستيهاى مشهود مادى و معنوى - به سر مىبريم، همه مسلمانان و حق جويان و ستم ستيزان اين سو و آن سوى گيتى نيز، عاشق شيدا و مريد و پيرو صادق و متعصب او شدهاند اينست كه وى توانست با اراده والا و روحيه شكست ناپذير و همت بلند خود، نظامى را از بيخ و بن بركند كه دو هزار و پانصد سال در اعماق تاريخ، ريشه دوانيده بود و به جاى آن، نظامى برنشاند كه در همه جهان بىنظير است، نه از آن جهت كه چيز تازهاى آورده! بلكه درست برعكس! از آن جهت كه به كهن ترين و اصيل ترين و ريشه دارترين و پرسابقه ترين نهادهاى جاودانه بشرى يعنى همگى اديان الهى و پيامبران آسمانى وابسته است! و اين، يك حقيقت و واقعيت است كه جمهورى اسلامى، نه تنها، از آئين خاتم الانبياء و المرسلين حضرت محمد بن عبدالله صلى الله عليه و آله و سلم - پيروى مىكند، بلكه در عين حال، احياگر نام همه پيامبران خدا و زنده كننده آئين آنها در سراسر جهان است... بىجهت نيست كه انقلاب اسلامى ايران نه تنها در خيزش و جنبش اسلامى، در سراسر جهان اسلام مؤثر بوده، بلكه موجب برانگيخته شدن احساسات دينى و احياى " قدسيت" مذهب در ميان همه اديان جهان و پيروان آن اديان شده است.
براى شناخت ابعاد ناشناخته امام بايد ابتدا از مقياسها و معيارهايى سخن گفت كه آنها نيز ناشناختهاند! تقوى ، اخلاص، زهد ، بىعلاقگى به دنيا ، عبادت، و...
فريادى كه امام خمينى برآورد انعكاس فرياد رعد آساى ابراهيم عليه السلام بود كه نمروديان را در آتش افكند; انعكاس فرياد موسى عليه السلام بود كه فرعونيان را به دريا فرستاد، انعكاس فرياد عيسى عليه السلام بود كه قيصران را از تخت فرو كشيد و بالاخره انعكاس فرياد محمد صلى الله عليه و آله بود كه بر كنگره ايوان كسرائيان شكاف انداخت...
بارى: فرياد "ديو برانداز" امام خمينى، نه تنها رژيم دو هزار و پانصد ساله شاهنشاهى را در ايران به گورستان تاريخ فرستاد، بلكه "الحاد جهانى" را نيز سر به نيست كرد و باش تا صبح دولتش بدمد كاين هنوز از نتايج سحر است آثار لرزش زلزله وار نظام امپرياليسم در مهد آن - آمريكا - در همين ايام در برابر چشم جهانيان نمودار است.
"ان موعدهم الصبح اليس الصبح بقريب؟ "
ما در دريافت واقعى آنچه "مشخصه" امام خمينى در جهان است، عموما ظاهر بينيم و امام را همچون ديگر انقلابيونى مىنگريم كه با نبوغ ذاتى همراه با مساعدت اوضاع، توانستند رژيمى را بركنند و به جاى آن رژيم ديگرى برنشانند. و راستى اگر شخصيت امام خمينى را در اين ويژگى بنگريم پس امام چه فرقى با امثال لنين و گاندى و مائوتسه تونگ دارد؟ اگر ما ظاهر بين باشيم، كار اين نامبردگان و نمونههاى ديگرى از آنان، گاه هم در كيفيت و هم در كميت ظاهرى، به پندار پارهاى بالاتر و مهمتر از كار امام خمينى رخ مىنمايد در حالى كه اين، روح و معنى و فلسفه و معنويت كار امام خمينى است كه كار او را از كار اينان و جز اينان ممتاز مىكند و در مقامى بسيار بالاتر و والاتر از حتى مقايسه با كار ديگران مىنشاند...
انسانها، بر حسب علو روح و پيوستگى با خدا و حقيقت جهان ارزش گذارى مىشوند. هر انسانى، هر قدر، به خدا و حقيقت جهان پيوسته تر باشد، داراى روحى والاتر و بالاتر است. و چون همه پديدههاى تاريخ، از انسان پديد آمده است (نقش مساعد طبيعت و جغرافيا را فراموش نمىكنيم) پس هر چه انسان والاتر باشد، پديده تاريخىاى كه از او پديدار شده والاتر است و چون انسانيت انسان به والائى روح اوست، پس هر چه پديده تاريخى، والاتر باشد، انسانى تر است. و اين است آنچه امام خمينى و انقلاب اسلامى ايران را از ساير رهبران و انقلابها متمايز مىكند.
لب كلام آنكه: ابعاد ناشناخته امام خمينى، ابعاد ناشناخته انسانى اوست و همين ابعاد ناشناخته امام خمينى، ابعاد ناشناخته انقلاب اسلامى و رهبر معظم انقلاب اسلامى و نيز شهداى گرانقدر انقلاب اسلامى و جانبازان و آزادگان و مدافعان خستگى ناپذير انقلاب اسلامى نيز هست. و اين سخن را كسى با شما مىگويد كه خود در انقلاب اسلامى ايران و با شهدا و جانبازان انقلاب بزرگ شده و از فضاى آن تنفس كرده و سالها شاگرد و مريد رهبر فقيد و دوست و مونس و يار و ياور رهبر معظم بوده است. اميد آنكه ما و شما بتوانيم معرفتخودمان را نسبتبه انقلاب و امام و رهبر كنونى و شهدا و مدافعان انقلاب اسلامى افزون كنيم.
بمَنِّهِ وَ كَرَمِهِ ، محمد جواد حجتى كرمانى
تنظيم و تلخيص: گروه دين و انديشه - حسين عسگري