تاثير آلاينده‌هاي خانه بر سلامتي

تنگي‌نفس، سرفه‌هاي خشک و خس‌خس سينه از علايم مهم بيماري آسم هستند.

امروزه ابتلا به بيماري‌هاي ريوي در دنيا، به ويژه در کشورهاي در حال توسعه، شيوع زيادي پيدا کرده است که حاصل آلاينده‌هاي داخل و خارج از خانه است.

دکتر ليدا عطارد، فوق‌تخصص بيماري‌هاي آسم و آلرژي و عضو هيات علمي دانشگاه علوم پزشکي تهران، ما را با تاثير آلاينده‌هاي داخل خانه، افشانه‌ها و هر آنچه به عنوان ذرات پراکنده در هوا وجود دارند و بر ريه و مجاري تنفسي تاثير مي‌گذارند، آشنا مي‌کند.

آيا آلاينده‌هاي داخل خانه خطر کمتري نسبت به آلاينده‌هاي خارج از خانه دارند؟

خير. چون شما ساعات طولاني در داخل خانه يا محل کار هستيد، به خصوص شب‌ها حدود 8 تا 9 ساعت در يک محيط بسته قرار داريد که ميزان آلاينده‌ها در آن بالاست.

سازمان جهاني بهداشت گزارش داده است که سالانه حدود 2/5 ميليون نفر بر اثر آثار مستقيم آلودگي هوا فوت مي‌کنند که 1/5 ميليون نفر از اين مرگ‌ها ناشي از آلودگي‌هاي داخل خانه است، يعني بيش از 50 درصد.

پس 60 درصد عوارض ناشي از آلاينده‌هاي محيطي به علت قرار گرفتن در معرض آلاينده‌هاي داخل منزل است، بنابراين با توجه به اينکه به فصل سرما نزديک مي‌شويم آلاينده‌هاي داخل خانه را بيشتر جدي بگيريد.

آيا مي‌توان افشانه‌ها، اسپري ها و خوشبوکننده‌ها را هم به عنوان آلاينده در نظر گرفت؟

اصولا تمام ذراتي که قابل استنشاق بوده و در هوا معلق هستند، مي‌توانند اثراتي بر راه‌هاي تنفسي داشته باشند.

اسپري ها و افشانه‌ها آنچه را که به صورت ذرات در هوا (اصطلاحا آئروسل نام دارد)، پخش مي کنند و ممکن است عطر، حشره‌کش و يا حتي دارو باشد را در حلال‌هايي حل مي‌کنند که اين حلال نقطه تبخير پاييني دارد و به راحتي در هواي اتاق تبخير مي‌شود.

وقتي شما سر اسپري را فشار مي‌دهيد، مقدار زيادي از آن حلال با ماده ي مورد نظر شما خارج مي‌شود که اين حلال ايجاد مشکل کرده و روي سلامت انسان به خصوص بر ريه‌ها تاثير مي‌گذارد.

بنابراين براي بيماران مبتلا به آسم مهم است که بدانند قرار گرفتن در چه موقعيت‌هايي سبب بروز علايم بيماري در آنها مي‌شود تا از آن موقعيت پرهيز کنند.

آيا قرص‌هاي حشره‌کش برقي هم جزء آلاينده ها هستند و مصرف آنها براي آسم و آلرژي مضر است؟

قرص‌ها ي حشره‌کش موادي دارند که سبب فلج عصبي در حشرات مي‌شود و همين آثار را بر دستگاه عصبي انسان به خصوص کودکان نيز مي تواند داشته باشد.

اگر ميزان اين آلاينده‌ها از يک مقدار مشخصي بيشتر شود، عوارضي مانند تنگ شدن مردمک چشم، آب ريزش شديد از دهان، تهوع، افزايش ضربان قلب، تپش قلب، مشکلات تنفسي و کاهش سطح هوشياري را ايجاد خواهد کرد.

استفاده از مواد سفيدکننده‌ چطور؟

يکي از ترکيبات مضر و خطرناک براي دستگاه تنفس انسان، سفيدکننده‌ها (مثل وايتکس) هستند که ترکيبات قابل استنشاق آنها به طور مستقيم روي ريه اثر مي گذارد و تماس طولاني مدت با اين مواد، آثار جبران‌ناپذيري بر سلامت خواهد گذاشت.

بنابراين توصيه مي‌شود هنگامي که از اين مواد استفاده مي‌شود جريان هواي آزاد برقرار باشد، به طور مثال اگر در دستشويي يا حمام از آنها استفاده مي کنيد، در را باز بگذاريد.

آيا استفاده از دستگاه تصفيه هوا در منزل موثر است؟

يکي از منابع داخل منزل آلاينده‌هاي خارج منزل است. بنابراين يکي از راه‌هايي که مي‌توان از ورود آلودگي‌هاي خارج منزل پيشگيري کرد استفاده از دستگاه‌هاي تصفيه هوا است که براي کم کردن رطوبت در منزل هم بسيار موثر هستند.

در بررسي که انجام شده، مشاهده شده است، ميزان گرده قارچ‌ها و گل‌ها و آلاينده‌ها به واسطه اين دستگاه‌ها کم مي‌شود، ولي روي مايت‌ها (موجودات ريزي که در محيط‌هاي گرم و مرطوب خانه زندگي مي‌کنند) تاثيري ندارد.

خانم دکتر، آيا سيگار هم جزو آلاينده‌هاي داخل خانه است؟

سيگار از مهم‌ترين آلاينده‌هاي داخل منزل است و متاسفانه مضرات زيادي براي آن ذکر شده است.

دود سيگار براي افرادي که سيگاري نيستند، ولي در معرض دود سيگار هستند هم مضر است. اين مشکل به خصوص در مورد بچه‌ها و حتي جنيني که در رحم مادر قرار دارد، مطرح است و مي‌تواند سبب اختلال در رشد جنين، زايمان زودرس، سقط و افزايش مشکلات آلرژيک ‌شود.

حتي اگر مادر سيگاري باشد، ميزان نيکوتين موجود در سيگار در بند ناف نوزادان تازه متولد شده قابل اندازه‌گيري خواهد بود. اين بچه‌ها اگر در معرض دود سيگار والدين قرار بگيرند، از رشد راه‌هاي هوايي‌شان جلوگيري مي‌شود. در بزرگسالي دود سيگار مي‌تواند عامل موثري در ايجاد حملات آسم باشد.