تکالیف درسی به زحمتش می ارزد

در هر سال تحصیلی ، یکی از مهمترین دغدغه ها و دلمشغولی های والدین، انجام تکالیف درسی است. برای بسیاری از خانواده‏ها، مفهوم انجام تکالیف درسی از هر حادثه و واقعه ای بالاتر و مهمتر است و هر گونه فعالیتی غیر از آن، زهرآگین و نامطلوب تلقی می شود. اما نکته قابل توجه آن است که، آیا تکلیف شب در هر حالتی می تواند مفید و موثر باشد؟ آیا می توان تکلیف شب دانش آموزان را با برنامه ای دقیق، منظم و منسجم کرد؟ و این که براستی انجام تکالیف به زحمت آن می ارزد؟

پروفسور هری کوپر ، استاد روان شناسی دانشکده کلمبیا در تحقیقی روی 100 دانش آموز ، تاثیر تکالیف درسی و نحوه انجام آن را بررسی کرده و به این نتیجه رسیده است که، رضایت در انجام تکالیف درسی، به سطح درسی و نحوه انجام تکالیف بر می گردد. او می گوید: در سطح دبیرستان انجام تکالیف درسی دانش آموزان به نحوه عملکرد و فعالیت دانش آموز و فهم درسی وی بر می گردد و این که او چگونه تکالیف خود را انجام داده است . در سنجش نمراتش مشخص می -شود در این سطح نیازی به بازشماری های متعدد نیست و نگرشی به میزان نمرات وی، نشان دهنده فهم او از مطالب درسی است که او می تواند حتی آنها را در سر کلاس درس بیاموزد . اما در سطح راهنمایی ، نیمی ازتکالیف منزل در ارتقای سطح علمی دانش موثر است و می تواند در افزایش نمرات امتحانی دانش آموز موثر واقع شود . هر چند دانش آموز باید بداند که دریافت نمره بهتر، تنها دلیل تکلیف منزل از سوی معلم نیست. اما در سطح ابتدایی مسلما تکالیف، موفقیت تحصیلی دانش آموز را تحت تاثیر قرار می دهد و باعث اصلاح اشکالات و افزایش نمره دانش آموز می شود. اما در نهایت از لحاظ نظری، تکالیف منزل به دانش آموز کمک می کند تا با انجام آن منضبط شده و چیزی را که آموخته است، بشناسد. به وسیله تکالیف منزل، وی قادر خواهد بود زمانهای خود را برنامه ریزی کرده و آنچه را که در مدرسه آموخته است بار دیگر در خارج از مدرسه تکرار کند.

نقش خانواده در انجام بهتر تکالیف

خانواده ها باید بدانند که انجام تکالیف منزل می تواند چند جنبه د اشته باشد، اما نباید تکلیف درسی را به سمتی که خسته کننده و ملال‏آور شود، سوق داد. همچنین نباید تکالیف منزل آنقدر زیاد باشد که تمام وقت مفید دانش آموز را بگیرد. بسیاری از اوقات فراغت دانش آموز، در طول سال تحصیلی می تواند تواناییهای زیادی را برای دانش آموز فراهم کند. در میان دانش آموزان ، سطوح مختلف اجتماعی و اقتصادی وجود دارد که در اوقات فراغت خود می توانند کاستی های سطوح خود را پر کرده و از امکانات موجود در اطراف خود استفاده کنند. به عنوان مثال، بسیاری از دانش آموزان فقیر بعد از مدرسه به کار می پردازند و یا خیلی از آنها مکانی برای مطالعه در منزل ندارند تا بتوانند به موضوعات درسی بپردازند و اطلاعات و منابع علمی خود را باید از طریق کتابخانه ها تامین کنند.

اما اگر تکالیف درسی، مناسب و به اندازه باشد، والدین چطور می توانند آنها را مفید و موثر کنند؟ اعتماد به نفس را از بین نبرید. والدین باید بدانند دخالت آنها در انجام تکالیفی که مربوط به دانش آموز است، اعتماد به نفس او را از بین برده و این مطلب را به او تلقین می کند که قادر نیست،به تنهایی تکالیف خود را کامل کند و یا اینکه تکمیل تکالیف، تنها زمانی انجام می پذیرد که با دخالت پدر و مادر همراه باشد. از سوی دیگر اگر تکالیف درسی به عنوان یک طرح اجباری برای دانش آموز تلقی شود، او هرگز نمی تواند مهارت های علمی خود را گسترش دهد.

پرفسور گری کیت در این باره می گوید: استقلال در آموزش و انجام تکالیف درسی، مسیری مناسب برای ارتقای مفاهیم درسی می‏باشد. همچنین آنها به والدین توصیه می کنند که لوازم تحصیلی لازم را در اختیار دانش آموزان قرار دهند و فرزندان خود را مرتبا به کتابخانه ببرند. مطالعه و پرسش روزانه ، آگاهی از آنچه در مدرسه آموخته اند و ایجاد محیطی مطلوب می تواند برای دانش آموزان همان لذتی را از مفاهیم ریاضی ایجاد کند که یک بازی کودکانه فراهم می آورد.

توصیه های لازم برای انجام تکالیف درسی

دانش آموز را از اهمیت تکالیف درسی آگاه کنید و در برنامه روزانه او این امر را به عنوان مهمترین اولویت ها قرار دهید. فراموش نکنید، انجام کارها و فعالیت های خارج از برنامه، مانند میهمانی ها یا برنامه هایی از این قبیل، بخصوص اگر قرار باشد هر روز یا به دفعات طولانی انجام شود، زمان وانرژی دانش آموز را می گیرد و او وقت کافی برای انجام برنامه درسی خود نخواهد داشت. شرایط را برای دانش آموز مهیا کنید. وسایل لازم، فضای کار، نور کافی و سکوت می تواند شرایط خوبی را برای فهم دانش آموز فراهم آورد. فراموش نکنید که اگر فرزند دبیرستانی شما برای انجام تکالیف خود رایانه در اختیار دارد، سی دی های بازی را از دسترس او دور کنید؛ چرا که آنها بسیار وسوسه کننده هستند. تلویزیون را خاموش کنید. اگر این کار را انجام ندهید، مطمئن باشید بچه ها برای دیدن برنامه ها وسوسه می شوند یا این که اگر بظاهر تکالیف خود را انجام می دهند گوش آنها به تلویزیون است و تنها، از بسیاری از مطالب بدون فهم رونویسی می کنند.

صدای برنامه های تلویزیون در خانه سبب می شود که دانش آموز با عجله کارهای خود را انجام دهد و در این مواقع این جمله را می شنویم: می توانم جلوی تلویزیون تکالیف خود را انجام دهم! نقش تلفن کمتر از تلویزیون نیست. والدین سعی کنند تا در زمان تکالیف درسی ، گفتگوهای تلفنی خود را به حداقل برسانند و در صورت ضرورت، آن را به آینده موکول کنند. کنجکاوی دانش آموزان به هنگام شنیدن صدای تلفن تحریک می شود. حتی اگر دوستان او نیز با او کار دارند، بهتر است در فرصتی مناسب و خارج از وقت تکالیف، این تلفن ها صورت گیرد.

چه باید کرد؟

یک کارشناس آموزش و پرورش به والدین توصیه می کند که؛ مرتبا انجام تکالیف را به بچه ها گوشزد نکنند. تهدید، تنبیه و فرستادن عذر خواهی نزد معلم ، مشکل را حل نمی کند. والدین باید بدانند تکالیف درسی برای یادگیری است ، نه تنها برای کسب نمره بهتر؛ بنابراین حتما انجام آن باید با میل و رغبت دانش آموز همراه باشد. هیچ گاه تکالیف درسی دانش آموز را برای او انجام ندهید و او را بزور وادار به انجام آنها نکنید و یادتان باشد که بهانه ای به دست بچه ندهید تا آن را دلیلی برای انجام ندادن تکالیف خود بداند.

کتایون مافی

روزنامه جام جم