بازی حاصل ضرب

وسایل لازم:

مواد مورد نیازبرای دانش آموزان:

برای یك گروه دو نفره، یك نسخه از برگه ی صفحه بازی

برای یك گروه دو نفره، دو عدد گیره ی كاغذ

برای یك گروه دو نفره، تقریباً 12 مهره ی هم رنگ برای هر نفر و یا دو ماژیك، خودكار یا مداد رنگی با رنگ های متفاوت

طلق شفاف و ماژیك های مخصوص نوشتن بر روی طلق شفاف (برای ثبت نتایج – اختیاری است.)

مواد مورد نیازبرای معلم:

طلق های شفاف برای نمایش قوانین بازی

صفحه ی بازی حاصل ضرب

تکلیف 1

طرح درس

در این جلسه می توانید برای نمایش قوانین بازی، صفحه ی بازی و تكلیف 1، از طلق شفاف استفاده كنید. همچنین به برگه های صفحات بازی برای دانش آموزان نیاز داریم.

در خلال این بازی، دانش آموزان مفهوم مضرب را كشف خواهند كرد. اما قبل از معرفی بازی، مطمئن شوید كه همه ی دانش آموزان مفهوم حاصل ضرب را می دانند. مثلاً با این مقدمه، درس را شروع كنید:

"امروز ما می خواهیم بازی جدیدی به نام بازی حاصل ضرب را یاد بگیریم. اما اول به من بگویید در باره ی كلمه ی حاصل ضرب چه می دانید؟"

پس از این كه دانش آموزان مثال هایی درباره ی حاصل ضرب بیان كردند، بازی را معرفی كنید.

بهترین راه برای توضیح قوانین بازی، یك دور بازی با كلاس است. با استفاده از پروژكتور اورهد، صفحه ی بازی و قوانین آن را به نمایش بگذارید و یا صفحه ی بازی را روی تخته سیاه رسم كنید.

جدول زیر، مثالی برای صفحه ی بازی است:

برای دانش آموزان توضیح دهید كه فهرست اعداد پایین صفحه ی بازی، عامل ها و اعداد داخل جدول بالایی حاصل ضرب ها می باشند. هر حاصل ضرب، از ضرب دو عامل در هم، به دست آمده است. در هنگام بازی با كلاس، با استفاده از دو رنگ، خانه های جدول حاصل ضرب ها را علامت گذاری كنید، به طوری كه یكی از رنگ ها را به حاصل ضرب های ساخته شده توسط كلاس و دیگری را به حاصل ضرب های ساخته شده توسط خود اختصاص دهید.

به عنوان نمونه، مراحل شروع بازی را می توانید مانند زیر انجام دهید:

1. گیره ی كاغذ را روی عدد 4 از فهرست عامل ها بگذارید. برای دانش آموزان توضیح دهید كه فقط با داشتن یك عامل، قادر نخواهیم بود حاصل ضربی را ایجاد كنیم (به دو عامل نیاز داریم.). پس نمی توان هیچ خانه ای را در جدول حاصل ضرب ها علامت گذاری كرد.
2. از دانش آموزان بخواهید تا عامل دیگری را انتخاب كنند. فرض كنید آن ها عدد 7 را انتخاب کردند. گیره ی كاغذ دیگری را روی عدد 7 در فهرست عامل ها بگذارید. از دانش آموزان بخواهید حاصل ضرب 4 در 7 را محاسبه كنند و مربع حاوی عدد 28 در جدول حاصل ضرب ها را با رنگ مربوط به كلاس رنگ آمیزی نمایید. توجه كنید كه در این بازی نیازی به ثبت امتیازها نیست، زیرا شرط برنده شدن در بازی این است كه چهار مربع هم رنگ را در كنار هم (به صورت افقی، عمودی، ضربدری و یا قطری) علامت گذاری كنیم.
3. حال نوبت شماست. گیره ی كاغذ را از عدد 7 برداشته و آن را روی عدد 4 در فهرست عامل ها بگذارید. از آن جا كه هر دو گیره ی كاغذ روی عدد 4 قرار گرفته اند، پس حاصل ضرب 16 به دست می آید. با رنگ مربوط به خود، مربع حاوی عدد 16 را در جدول حاصل ضرب ها علامت گذاری كنید.
4. به بازی ادامه دهید تا این كه یكی از طرفین بازی، چهار مربع هم رنگ كنار هم ایجاد كند.

فعالیت

حال باید دانش آموزان در گروه های دو نفری مشغول بازی شوند. آن ها می توانند برای مشخص كردن خانه های مربوط به خود در جدول حاصل ضرب ها، از ماژیك، مداد و یا مهره های رنگی استفاده كنند. شما نیز هم زمان طلق شفاف حاوی تكلیف شماره ی 1 را به نمایش بگذارید.

در خلال بازی برای دانش آموزان بیان كنید كه: "همچنان كه مشغول بازی هستید، در باره ی این مسئله هم بیندیشید كه اگر ما شروع كننده ی بازی باشیم بهتر است یا نفر دوم باشیم؟ همچنین هر راهكاری را كه به پیروزی شما در بازی كمك می كند، یادداشت كنید."

پس از این كه دانش آموزان دو سه دور بازی كردند، باید به س?الات موجود در تكلیف شماره ی 1 پاسخ دهند. این س?الات آن ها را برای جمع بندی كلاسی آماده می كند.

جمع بندی

در كلاس، در مورد اهمیت "شروع كننده ی بازی" بحث كنید. سپس از دانش آموزان بخواهید راهكارهای برنده شدن را كه حین بازی كشف كرده اند، برای دیگران بازگو كنند. در زیر، توضیحات چند دانش آموز به عنوان مثال بیان شده است:

1. فرزانه گفت: بهتر است شروع كننده ی بازی نباشیم زیرا اگر ما اولین عدد را انتخاب كنیم، نمی توانیم خانه ای را در جدول حاصل ضرب ها علامت گذاری کنیم.
2. سارا گفت: وقتی به پایان بازی نزدیك می شویم، باید حواسمان باشد كه عامل اعدادی را كه رقیب مان نیاز دارد، انتخاب نكنیم.
3. سحر گفت: اگر شما شروع كننده ی بازی باشید، عدد 1 را انتخاب كنید تا به رقیبتان شانس كمتری در جور كردن چهار خانه كنار هم بدهید.

در پایان، سوالات موجود در تكلیف شماره ی 1 را در كلاس مرور كنید. از آن جایی كه كلمه ی مضرب برای اولین بار معرفی می شود، این کار دارای اهمیت بسیار می باشد.

مترجم: منصوره فروزان