علت مرگ ناگهانی ورزشكاران چيست؟
علت مرگ ناگهاني ورزشكاران چيست؟
با توجه به افزايش تعداد مرگ ناگهاني در ورزشكاران حرفه‌اي اين سوال به ذهن مي‌رسد كه چگونه فعاليت بدني كه همواره عاملي براي سلامتي معرفي شده، منجر به مرگ مي‌شود. تحقيقات افزايش برخي فاكتورهاي خطر، ايجاد كننده سكته قلبي را در ورزشكاراني كه سخت تمرين مي‌كنند مشاهده كرده‌اند و اين خود مي‌تواند يك زنگ خطر باشد.
به نقل از ايسنا، سمانه خليق‌فر كارشناس ارشد فيزيولوژي ورزش در پايان نامه تحصيلي خود آورده است: گاه ورزش و فعاليت بدني مي‌تواند منجر به مرگ ناگهاني شود، هر چند مرگ ناگهاني در ورزشكاران هنگام فعاليت بدني پديده‌اي نادر است اما با توجه به مشهور بودن و محبوبيت ورزشكاران بين اقشار مختلف جامعه از بعد تبليغاتي وسيعي برخوردار است. مرگ يك جوان محبوب از جمع ورزشكاران كه به عنوان سالم ترين قشر جامعه شناخته مي‌شوند، آن هم هنگام مسابقه ورزشي مهم، توجه و تاسف بسياري را به خود جلب مي‌كند.
نخستين مرگ ناگهاني ثبت شده مربوط به يك ورزشكار رشته ماراتن در سال 490 قبل از ميلاد است. در سال 1993 هم يك بازيكن رشته بيسبال در 56 سالگي بر اثر سكته قلبي درگذشت. در حالي كه بيشتر موارد مرگ ناگهاني در سنين زير 30 سالگي اتفاق مي‌افتد. با توجه به اينكه به نظر مي‌رسد افرادي كه ميزان آ‌مادگي قلبي بالاتري دارند بايد آسيب‌ها و بيماري‌هاي قلبي كمتري داشته باشند، حال اين سوال به ذهن مي‌رسد كه چرا ورزشكاران دچار ايست قلبي مي‌شوند؟
NT-proBNP، عاملي است كه از قلب ترشح و در افراد مبتلا به نارسايي قلبي مقدار آن افزايش مي‌يابد. NT-proBNP در پاسخ به اضافه بار، مشكلات قلبي، كشش ميوسيت‌ها و... ترشح شده و چگونگي كاركرد قلبي را مشخص مي‌كند. اين فاكتورها هنگام اختلال در عملكرد قلبي به صورت پايدار و ناپايدار از بطن چپ به سرم خون ترشح مي‌شود. عدم تعادل در اين نورهورمون در طولاني مدت باعث افزايش تصلب بافت بطن چپ، اتصاع بطني آريتمي، كم خوني، بيماري قلبي، كليوي، ريوي و.... مي‌شود. همچنين، CK-MB و CTnT از قلب ترشح شده و وقتي فرد دچار آنفاكتوس شده و يا نزديك به شرايط سكته است اين آنزيم افزايش مي‌يابد.
در ادامه تحقيق آمده است: به نظر مي‌رسد ورزشكاراني كه در اواسط فصل تمرين بوده و يا در فصل مسابقه قرار دارند حجم بار كاري بالايي را تحمل مي‌كنند و غلظت شاخص‌هاي ذكر شده در آنها افزايش مي يابد. تحقيقات صورت گرفته افزايش اين شاخص‌هاي خطر را روي دوندگان ماراتن و سه‌گانه با تناقض، نشان داده كه حتي اين افزايش تا سه ساعت بعد از اتمام فعاليت ورزشي هم وجود دارد كه مي‌تواند نگران كننده باشد و احتمال بروز سكته را افزايش مي دهد.
قايقرانان تيم ملي سه نوبت در روز و با شدت 75 تا 80 درصد ضربان قلب بيشينه به مدت يك ساعت پارو مي‌زنند و براساس اين فشار و مدت زمان تمرين اين احتمال وجود دارد كه دچار اختلال در عملكرد قلبي شوند. در پرسش نامه‌هاي اوليه هم بعضي ورزشكاران از كم خوني، تنگي نفس، دردهاي عضلاني دستي شكايت كرده‌اند.
در اين تحقيق در سه نوبت قبل از تمرين، بلافاصله بعد از فعاليت و سه ساعت بعد از اتمام فعاليت از قايقرانان مرد تيم ملي حاضر در اردو نمونه‌ي خوني گرفته شد. ميزان NT-proBNP در اين ورزشكاران از ميزان پايه افزايش يافت و تا 3 ساعت بعد اين ميزان همچنان بالا باقي مانده بود و با يك سرعت كم افزايش مي‌يافت. اما، ميزان CTnT هيچ تغييري نكرد.
از طرفي، مقدار NT-proBNP كمتر از 880 كيلوگرم در ميلي‌متر براي مردان كمتر از 50 سال طبيعي است اما، اين مقدار در چند تن از قايقرانان تيم ملي بالاتر از حد طبيعي بود كه مي‌تواند يك زنگ خطر براي بروز مشكلات قلبي در اين افراد باشد اما چون از لحاظ آماري بايد اين افراد را كنار بگذاريم نتايج كلي، اختلال قلبي را در قايقرانان مرد تيم ملي نشان نداد.
افزايش دو آنزيم باعث مي‌شود فرد دچار سكته و مرگ شود و اگر شرايط تمرين درست نبوده و فشار تمرين بيش از حد باشد اين آنزيم‌ها افزايش مي‌يابند. محققان بعد از آنكه جسد فوتباليست‌هاي مردي را كه دچار مرگ ناگهاني شده‌اند را كالبد شكافي كردند متوجه شدند كه اين آنزيم‌ها در آنها افزايش يافته است.
در ادامه اين كار تحقيقي آمده است: در ورزش‌هايي چون قايقراني كه شرايط سنجيدن عملكرد قلبي ورزشكاران در شرايط تمريني وجود ندارد، مربيان مي‌توانند براي بررسي اينكه آيا تمرينات آنها قلب ورزشكاران‌شان را تهديد مي‌كند با گرفتن نمونه از اين فاكتور استفاده كنند و به اين ترتيب مانع از ابتلا آنها به بيماري‌هاي قلبي شوند.